Tham khảo: Bình giảng 20 dòng thơ mở đầu bài thơ Việt Bắc

"Việt Bắc" được coi là đỉnh cao của thơ ca khángchiến chống Pháp, nhưng trước hết là một trongnhững đỉnh cao của thơ Tố Hữu. Bởi nó không chỉthể hiện những tình cảm lớn lao của nhà thơ đối vớikháng chiến, cách mạng mà nó còn kết tinh trong đónhững đặc sắc trong thế giới nghệ thuật của Tố Hữu.Đó là những đặc trưng về chất trữ tình chính trị củathơ THữu, là đặc trưng về tính dân tộc, về màu sắcdân gian trong ngôn ngữ thơ của Tố Hữu. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tham khảo: Bình giảng 20 dòng thơ mở đầu bài thơ Việt Bắc Bình giảng 20 dòng thơ mở đầu bài thơ Việt Bắc đểthấy được thơ Tố Hữu đậm đà tính dân tộc Việt Bắc được coi là đỉnh cao của thơ ca kháng chiến chống Pháp, nhưng trước hết là một trong những đỉnh cao của thơ Tố Hữu. Bởi nó không chỉ thể hiện những tình cảm lớn lao của nhà thơ đối với kháng chiến, cách mạng mà nó còn kết tinh trong đó những đặc sắc trong thế giới nghệ thuật của Tố Hữu. Đó là những đặc trưng về chất trữ tình chính trị củathơ THữu, là đặc trưng về tính dân tộc, về màu sắcdân gian trong ngôn ngữ thơ của Tố Hữu. Vì thế bàithơ vừa đem đến cho người đọc những nhận thứcsâu sắc về niềm tự hào đối với cuộc khchiến thầnthánh của chúng ta, lại vừa đem đến cho người đọcnhững rung cảm thẩm mỹ hết sức mạnh mẽ. Có thểthấy những đặc sắc này ngay từ những dòng thơ mởđầu của Việt Bắc.Mình về mình có nhớ ta.........................................Tân Trào, Hồng Thái, mái đình,cây đaNgười ta thường nói đến một đặc trưng nổi bật củathơ Tố Hữu, đó là chất trữ tình chính trị vì mỗi chặngđường thơ của Tố Hữu dường như đều gắn liền vớimỗi chặng đường cmạng của dtộc chúng ta, từ thuởTừ ấy cho đến Một tiếng đờn sau này. Nói nhưthế cũng là nói về Việt Bắc, bài thơ đã tạo nên mộttrong những đỉnh cao vời vợi của thơ Tố Hữu. Bởi vìbài thơ đã ra đời từ một sự kiện chính trị hết sức lớnlao trong đời sống của dân tộc, sự kiện các cơ quancủa trung ương Đảng, của chphủ, các cơ quankhchiến, các cán bộ chiến sĩ kháng chiến sau khi hoàbình lập lại đã giã từ Việt Bắc để về xuôi, về tiếpquản Thủ đô. Tố Hữu muốn thông qua Việt Bắc đểdựng lại bức tranh tổng quát của cuộc khchiến 9 nămrất đáng tự hào của dân tộc ta trên chiến khu ViệtBắc, lại vừa ghi lấy cái thời điểm chia tay giữa đồngbào Việt Bắc với các cơ quan kháng chiến. Nhưng TốHữu đã không làm bản tổng kết về cuộc kháng chiến,không làm bản thông báo về sự kiện chính trị kia màđã trữ tình hoá tất cả những nội dung thấm đẫm màusắc chính trị ấy. Người ta đã có lý khi nói thơ Tố Hữulà thứ thơ đốt cháy trái tim để trở thành trí tuệ, nghĩlà từ cảm xúc mãnh liệt của trái tim mà thức nhậnnhững chân lý sống, chân lý cmạng.Với ý tưởng trữ tình hoá sự kiện chtrị cũng nhưđsống chtrị của đất nước, viết Việt Bắc, THữu đãsáng tạo nên một cấu tứ rất độc đáo, cấu tứ từ khúchát đối đáp trong cuộc chia tay giữa người ở vàngười về xuôi để từ những khúc hát đối đáp ấy khơigợi những kniệm về những ngày kháng chiến giankhổ mà vẻ vang, rồi từ những kniệm kia mà dựng lạiquá trình trưởng thành của cuộc kháng chiến, dựnglên hình ảnh của nhân dân, của những người chiếnsĩ, hình ảnh của Bác, của Đảng. Vì thế ngay từnhững câu thơ mở đầu ta đã thấy cuộc trò chuyệntâm tình, những câu hát đối đáp giữa mình và tavô cùng tha thiết, mặn nồng. THữu đã sử dụngnhững cặp từ đối đáp rất quen thuộc trong ca dao,dân ca để cuộc chia tay trở nên đằm thắm như củađôi lứa yêu nhau. Những chữ mình, ta từ câu thơmở đầu cho tới những dòng thơ cuối cùng luôn luônkhơi gợi những tình cảm mặn nồng, không bao giờphai nhạt giữa V Bắc và cách mạng, kháng chiến.Trong cuộc tiễn đưa đầy lưu luyến, bịn rịn của VBắcđối với người về xuôi, khúc hát chia tay đã được bắtđầu cất lên từ chính lòng người ở lại. Tố Hữu nhưmuốn nói lòng người VBắc thuỷ chung với cáchmạng biết nhường nào. Ngay từ câu thơ mở đầu,trong 6 tiếng đã có tới 2 tiếng mình thân thương..Sự trở đi trở lại tiếng gọi đối với mình như để nóilòng người VBắc không nguôi nhớ người về xuôi,nhưng lại cũng như xoáy sâu vào ký ức của người vềxuôi những kniệm chan chứa nghĩa tình. Cũng ngaytừ câu thơ mở đầu, những chữ mình, ta đã nhưquấn quýt lấy nhau như sự gắn bó không muốn chiaxa giữa người ở và người về. Âm điệu của câu thơchủ yếu được tạo bởi thanh bằng: Mình về mình cónhớ ta, với một chữ ta ở cuối làm cho tcảm nhớthương vừa lắng vào lòng người trong cuộc chia taylại vừa lan xa mênh mang.Kết cấu của 2 câu thơ mở đầu là kết cấu của một câuhỏi tu từ, câu hỏi khơi gợi những kniệm thiết tha mặnnồng, câu hỏi bao trùm cả không gian của 15 nămấy. Câu hỏi thường có tác dụng khơi sâu vào lý trícủa người nghe nhưng ở đây câu hỏi lại khơi gợinhững kniệm đầy xúc động của 15 năm cách mạngđã gắn bó với Việt Bắc để làm nên một VNam dchủ choà, bởi THữu đã sử dụng một thứ ngôn ngữ chanchứa cảm xúc. Những chữ mười lăm năm ấy gợi tanhớ tới cái thuở ban đầu của tình yêu đã từng đượcnói tới trong câu thơ của Lưu Trọng Lư:Cái thuở ban đầu lưu luyến ấy - Nghìn năm hồ dễ đãai quênNgười về làm sao có thể quên được 15 năm ấy củamối tình đầu giữa cách mạng và VBắc. Cùng với sựkhơi gợi những tình cảm trong sáng, đẹp đẽ, nhữngtình cảm nghìn năm hồ dễ đã ai quên, câu thơ cònđược tiếp tục bởi những chữ thiết tha mặn nồng.Một câu t ...