THẬN TRONG MỘT SỐ BỆNH NỘI KHOA (Kỳ 1)

Thận đóng vai trò quan trọng trong suy tim sung huyết vì phải đáp ứng sự thăng bằng nội môi mới. Có nhiều biểu hiện lâm sàng và thể dịch ở những bệnh nhân này vì khả năng thích nghi của thận với các yếu tố trước thận không đầy đủ. Một số trường hợp có urê máu cao vì sự đào thải các sản phẩm hóa giáng protein bị giảm.Suy tim sung huyết là hậu quả của sự mất cân bằng giữa cung lượng tim và luồng máu tĩnh mạch về tim. Bình thường có sự thăng bằng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THẬN TRONG MỘT SỐ BỆNH NỘI KHOA (Kỳ 1) THẬN TRONG MỘT SỐ BỆNH NỘI KHOA (Kỳ 1) I. THẬN TRONG SUY TIM SUNG HUYẾT Thận đóng vai trò quan trọng trong suy tim sung huyết vì phải đáp ứng sựthăng bằng nội môi mới. Có nhiều biểu hiện lâm sàng và thể dịch ở những bệnhnhân này vì khả năng thích nghi của thận với các yếu tố trước thận không đầy đủ.Một số trường hợp có urê máu cao vì sự đào thải các sản phẩm hóa giáng proteinbị giảm. Suy tim sung huyết là hậu quả của sự mất cân bằng giữa cung lượng timvà luồng máu tĩnh mạch về tim. Bình thường có sự thăng bằng giữa áp lực tuầnhoàn trung bình, áp lực nhĩ phải và luồng máu tĩnh mạch. Khi áp lực tuần hoàntrung bình sẽ tăng luồng máu tĩnh mạch về tim và ngược lại khi giảm áp lực tuầnhoàn trung bình sẽ giảm sự tống máu của tâm nhĩ gây nên tăng áp lực nhĩ phải. Từđó dẫn đến tăng thể tích tuần hoàn động mạch hiệu quả gây ứ trệ nước và natri. Huyết động học ảnh hưởng tới thận do tim mạch có thể tác động bởi: - Mất cân bằng tại tim: bệnh van tim, bệnh cơ tim, bệnh vách tim. - Mất cân bằng ngoài tim: hẹp eo động mạch chủ, tăng huyết áp, cầu nốingắn động - tĩnh mạch. - Bất thường về chuyển hóa: cường giáp, thiếu máu, thiếu vitamin B1. - Tăng thể tích máu do: ứ nước và muối, truyền dịch quá liều. Trong những trường hợp trên sẽ gây tăng áp lực tĩnh mạch và giảm cunglượng tim một phần hoặc toàn bộ, rồi dẫn đến giảm thể tích động mạch hữu dụng. a. Triệu chứng lâm sàng: - Phù vừa hoặc nhiều. - Đái ít, đái dầm. b. Triệu chứng cận lâm sàng: - Nước tiểu: protein (+), hồng cầu (++), trụ trong, trụ hồng cầu, tỷ trọngtăng, áp lực thẩm thấu tăng. - Urê máu tăng, creatinin máu tăng. - Mức lọc cầu thận (MLCT) giảm. c. Triệu chứng giải phẫu bệnh: - Đại thể: hai thận to. Trên bề mặt thận có giãn tĩnh mạch, màu đỏ hồng -sao Verheyen. Vỏ dễ bóc vì có phù. - Vi thể: mao mạch cầu thận giãn, sung huyết, có nhiều hồng cầu. KhoangBowman có hồng cầu, lòng ống thận chứa albumin, trụ trong, hồng cầu, tế bào ốngthận. Tổ chức kẽ phù. Lưới mao mạch quanh ống thận sung huyết. d. Xét nghiệm chức năng thận: - Luồng máu tưới thận giảm một nửa hoặc 1/3. Lượng máu tới thận chỉ còn7,8% lượng máu tuần hoàn toàn bộ và chỉ còn 600-200 ml/phút. - Mức lọc cầu thận cũng giảm nhưng tỷ lệ ít hơn luồng máu tưới thận. Phùsẽ xảy ra khi MLCT dưới 70 ml/phút. Khi lưu lượng máu tới thận giảm nhiềutrong khi MLCT giảm ít hơn thì có sự mất cân bằng và phân số lọc sẽ tăng đến 40-50% trong khi ở người bình thường chỉ 14%. Cơ chế của tình trạng trên vì: - Có thiếu máu cục bộ thận do giảm thể tích máu động mạch hữu dụng bởigiảm cung lượng tim và có sự di chuyển nước trong lòng mạch ra tổ chức kẽ vàgây nên tăng áp lực tĩnh mạch. Điều này dẫn đến thiếu oxy rồi gây tổn thươngmàng đáy cầu thận và tế bào ống thận, co động mạch đến và động mạch đi của cầuthận, tăng sức cản ngoại biên toàn thân và ở thận. Các yếu tố thần kinh và thể dịchcũng bị ảnh hưởng. - Tăng tái hấp thu ống thận với natri và nước. Lúc này mỗi ngày chỉ cònthải được 1-2 mmol natri. - Mất cân bằng cầu-ống thận. Sự phân bố thể tích tuần hoàn hữu hiệu bịthay đổi. Nước lọc qua cầu thận trước sự cung cấp máu theo đơn vị thời gian bịgiảm hơn bình thường. Trong trường hợp này huyết tương qua mao mạch cầu thậnmất nhiều nước và các tinh thể hơn bình thường (40-50% so với 20%) và gây nêntăng nồng độ protein và tăng áp lực thẩm thấu. Huyết tương này khi rời cầu thận bởi động mạch đi tới lưới mao mạchquanh ống thận có tăng protein gây nên sự di chuyển nước và muối từ lòng ốngthận tới lòng mạch máu. Trên thực tế có 2 typ suy tim sung huyết: - Typ phù giảm nhanh với chế độ ăn nhạt, thuốc lợi tiểu, thuốc trợ tim. - Typ phù kháng với phương pháp điều trị trên. Ở đây có ảnh hưởng củacường aldosteron thứ phát nên phải dùng lợi tiểu loại kháng aldosteron:Spironolacton (Varospiron, Aldacton). Tóm lại trong suy tim sung huyết, chức năng thận bị ảnh hưởng nhiềutheo nhiều cơ chế phối hợp và phức tạp. ...