Thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài rêu tản Porella obtusata thu hái tại Sa Pa, Việt Nam

Dịch chiết ethanol của loài rêu tản Porella obtusata thu hái tại Sa Pa, Việt Nam thể hiện hoạt tính gây độc tế bào trên 4 dòng tế bào ung thư gồm ung thư biểu mô (KB), ung thư gan (Hep-G2), ung thư phổi (A549) và ung thư vú (MCF7) với giá trị IC50 lần lượt là 14,04 ± 1,04; 3,51 ± 0,21; 8,85 ± 0,02; 13,30 ± 0,61µg/ml.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của loài rêu tản Porella obtusata thu hái tại Sa Pa, Việt NamP-ISSN 1859-3585 E-ISSN 2615-9619 SCIENCE - TECHNOLOGYTHÀNH PHẦN HÓA HỌC VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌCCỦA LOÀI RÊU TẢN PORELLA OBTUSATATHU HÁI TẠI SA PA, VIỆT NAMPHYTOCHEMICALS AND BIOLOGICAL ACTIVITY OF THE LIVERWORT PORELLA OBTUSATACOLLECTED IN SA PA, VIET NAM Phạm Thị Ninh1, Nguyễn Minh Thư1, Mai Văn Vinh2, Trần Văn Chiến1, Nguyễn Thị Dung1, Lê Thị Hồng Nhung2, Nguyễn Văn Sinh3, Trần Thị Phương Thảo1,4,*DOI: https://doi.org/10.57001/huih5804.2023.265 1. ĐẶT VẤN ĐỀTÓM TẮT Ngành rêu tản, hay còn gọi là ngành địa Dịch chiết ethanol của loài rêu tản Porella obtusata thu hái tại Sa Pa, Việt Nam thể hiện hoạt tiền (danh pháp khoa học Marchantiophyta) làtính gây độc tế bào trên 4 dòng tế bào ung thư gồm ung thư biểu mô (KB), ung thư gan (Hep-G2), một đơn vị phân loại thực vật trên cạn thuộcung thư phổi (A549) và ung thư vú (MCF7) với giá trị IC50 lần lượt là 14,04 ± 1,04; 3,51 ± 0,21; nhóm rêu không mạch. Giống như các nhóm rêu8,85 ± 0,02; 13,30 ± 0,61µg/ml. Năm hợp chất là pinguisenol (1), ent-11β-hydroxykauren-15- khác, chúng có vòng đời chủ yếu là thể giao tử,one (2), ent-11β-hydroxy-16R-kauran-15-one (3), kauren-18-oic acid (4) và β-sitosterol (5) đã trong đó các tế bào của chúng chỉ mang một bộđược phân lập từ dịch chiết này. Cấu trúc của các chất được xác định bằng các phương pháp phổ thông tin di truyền. Ước tính có khoảng 8.000hiện đại như MS và NMR (1D và 2D) và so sánh với các tài liệu đã công bố. Đây là lần đầu tiên thành loài rêu tản, trong đó ít nhất 85% các loài thuộcphần hóa học và hoạt tính sinh học của loài rêu tản Porella obtusata được nghiên cứu ở Việt Nam. nhóm rêu tản lá [1]. Chúng phân bố toàn cầu Từ khóa: Porella obtusata, rêu tản, pinguisenol, ent-11β-hydroxykauren-15-one, ent-11β- trong gần như mọi môi trường sống, nhưnghydroxy-16R-kauran-15-one, kauren-18-oic acid, gây độc tế bào. phần lớn thường là những nơi ẩm ướt, mặc dù có những loài sinh sống ở hoang mạc và ven BắcABSTRACT cực. Các nghiên cứu đã cho thấy thành phần hóa The ethanol extract of Porella obtusata collected in Sa Pa, Vietnam exhibited cytotoxicity học của các loài rêu tản có chứa các hợp chất cóagainst four cancer cell lines KB (epidermoid carcinoma cell lines), Hep-G2 (liver cancer cell lines), hoạt tính sinh học như các mono-, sesqui- vàA549 (lung cancer cell lines) and MCF7 (breast cancer cell lines) with the IC50 values of 14.04 ± diterpenoid, triterpenoid, phenol và các hợp1.04, 3.51 ± 0.21, 8.85 ± 0.02, 13.30 ± 0.61µg/ml, respectively. Five compounds including chất chứa nitơ có cấu trúc thú vị và hiếm gặppinguisenol (1), ent-11β-hydroxykauren-15-one (2), ent-11β-hydroxy-16R-kauran-15-one (3), [2,3]. Một số tài liệu đã công bố cho thấy nhiềukauren-18-oic acid (4) and β-sitosterol (5) were isolated from this extract. Their structures were loài rêu tản thuộc chi Porella đã thể hiện hoatdetermined by modern spectroscopy methods such as MS and NMR (1D and 2D) as well as by tính gây độc tế bào, hoạt tính kháng khuẩn, hoạtcomparison with the published data. This is the first time the chemical constituents and biological tính kháng nấm và chống oxi hóa tiềm năngactivity of Porella obtusata have been studied in Vietnam. [4,5]. Cho đến nay, ở Việt Nam có rất ít công trình Keywords: Porella obtusata, liverwort, pinguisenol, ent-11β-hydroxykauren-15-one, công bố về thành phần hóa học và hoạt tínhent-11β-hydroxy-16R-kauran-15-one, kauren-18-oic acid, cytotoxicity. sinh học của các loài rêu tản. Tác giả Đặng Ngọc Quang và cộng sự đã nghiên cứu thành phần1 hóa học và ...