Thị trường tự do có làm xói mòn nhân cách đạo đức hay không?

Vấn đề được đem ra thảo luận trong bài viết này là chủ nghĩa tư bản, dựa trên quyền tự do trao đổi, đã bị mang tiếng là hệ thống dã man và phi đạo đức, đấy là nơi mà mỗi người đều chỉ quan tâm đến lợi ích của riêng mình, sẵn sàng phản bội, lừa bịp nhằm giành lợi thế trong cuộc cạnh tranh. Liệu xã hội tư bản chủ nghĩa có dứt khoát dẫn tới suy thoái đạo đức hay không? Thị trường tự do có tương thích với các giá trị đạo đức hay không, nó sẽ phá hủy hay khuyến khích những giá trị này? Mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thị trường tự do có làm xói mòn nhân cách đạo đức hay không?Tác phẩm dịch DC-16Thị trường tự do có làm xói mòn nhân cáchđạo đức hay không?Phạm Nguyên Hoàng dịch© 2011 Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sáchTác phẩm dịch DC-16Trường Đại học Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà NộiThị trường tự do có làm xói mòn nhân cáchđạo đức hay không?Nhiều tác giảPhạm Nguyên Hoàng dịchQuan điểm được trình bày trong bài viết này là của (các) tác giả và không nhất thiếtphản ánh quan điểm của dịch giả hoặc VEPR.Mục lụcLời giới thiệu................................................................................................................................... 3Bài 1: Ngược lại .............................................................................................................................. 4Bài 2: Điều đó còn tùy thuộc .......................................................................................................... 7Bài 3: Đúng, Nhưng… .................................................................................................................. 11Bài 4: Không ................................................................................................................................. 15Bài 5: Tất nhiên là như vậy ........................................................................................................... 19Bài 6: Không! Và, Có ................................................................................................................... 23Bài 7:Chắc chắn. Hay là có phải vậy không? ............................................................................... 27Bài 8: Đúng, Quá Thường Xuyên ................................................................................................. 30Bài 9: Không, Nếu so sánh ........................................................................................................... 34Bài 10: Thà chúng ta không biết ................................................................................................... 37Bài 11: Không chút nào ................................................................................................................ 40Bài 12: Tất cả còn tùy thuộc ........................................................................................................ 44Bài 13: Không ............................................................................................................................... 482Lời giới thiệuTrong mùa hè năm 2011, Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) đã thựchiện hai Khóa học Hè về Những nền tảng của kinh tế thị trường cho các bạn sinh viên khối kinhtế và khoa học xã hội tại miền Bắc và miền Nam. Để chuẩn bị tài liệu cho khóa học, một thànhviên của Ban tổ chức là ThS. Phạm Nguyễn Hoàng (Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Đào tạochứng khoán - Ủy ban Chứng Khoán Nhà nước) đã dụng công dịch toàn bộ 13 bài thảo luậntrong cuộc tranh luận Does the free market corrode moral character? do Quỹ John Templeton tổchức và sau đó tập hợp lại dưới dạng một cuốn sách nhỏ. Cuộc thảo luận này nằm trong chuỗinhững cuộc thảo luận về “Các vấn đề lớn” (“Big Questions”) do Quỹ John Templetion tổ chức,nhằm thu nhận những trao đổi từ các nhà khoa học, học giả và các nhân vật nổi tiếng về nhữngcâu hỏi lớn của thời đại chúng ta.Có một sự trùng hợp thú vị, là khi khóa học diễn ra, Ban tổ chức mới biết rằng một Kháchmời của chương trình là dịch giả Phạm Nguyên Trường, người ủng hộ kinh tế thị trường và chủnghĩa tự do, cũng đã dịch tập tiểu luận này từ trước đó, và đăng tải trên blog cá nhân của ông.Toàn bộ phần dịch của ông đã được VEPR công bố trong Tác phẩm Dịch DC-15: Thị trường tựdo có làm băng hoại các giá trị đạo đức hay không?.Sự trùng hợp này cho thấy những người cùng chia sẻ một mối quan tâm, hay rộng lớn hơn,một lý tưởng, thường dễ dàng gặp nhau, dù không hẹn trước.Hai phiên bản tiếng Việt của tập tiểu luận có hơi khác nhau một chút (phiên bản của ThS.Phạm Nguyễn Hoàng theo sát bản được công bố trên trang web của Quỹ John Templetion, cònbản của dịch giả Phạm Nguyên Trường có nhiều hơn một tiểu luận, và được sắp xếp theo thứ tựkhác), nhưng đều là những bản dịch có chất lượng cao, thể hiện công phu và tâm huyết củangười dịch. Để độc giả có thêm điều kiện tham khảo, VEPR trân trọng công bố cả hai phiên bảntiếng Việt. Bản dịch này của ThS. Phạm Nguyễn Hoàng được đánh số DC-16, với tựa đề: Thịtrường tự do có làm xói mòn nhân cách đạo đức hay không?.Xin trân trọng giới thiệu cùng độc giả.TS. Nguyễn Đức Thành10/2011.3Bài 1: Ngược lạiJadish BhagwatiJadish Bhagwati là giáo sư đại học về kinh tế và luật học tại Đại học Columbia, thành viêncao cấp kinh tế quốc tế trong Hội đồng Quan hệ đối ngoại, và là tác giả của “Bảo vệ Toàn cầuhoá”. Ông viết nhiều về chính sách công và thương mại quốc tế.Tôi có thể khẳng định từ kinh nghiệm bản thân là, nếu bạn cố gắng nói về thị trường tự dotại các khu học xá ở các trường đại học, bạn sẽ bị chôn vùi trong hàng loạt những lời chỉ trích vềtoàn cầu hoá. Sự phản đối của các khoa và sinh viên đối với việc mở rộng thị trường quốc tế bắtnguồn phần lớn từ cảm giác về lòng vị tha. Nó phát triển từ sự lo ngại của họ về các vấn đề xãhội và đạo đức. Một cách đơn giản, họ tin rằng toàn cầu hoá thiếu một bộ mặt nhân đạo. Tôi cómột cách nhìn ngược lại. Tôi cho rằng toàn cầu hóa dẫn tới không chỉ sự sáng tạo và lan rộng củacủa cải mà còn là những thành quả thuộc về đạo đức và những nhân cách tốt hơn cho các bêntham gia.Nhiều người chỉ trích tin rằng toàn cầu hoá ngăn cản các vấn đề xã hội và đạo lý, như là việcgiảm lao động trẻ em và nghèo đói tại các nước nghèo và việc thúc đẩy bình đẳng giới và bảo vệmôi trường. Song, khi tôi trình bày các vấn đề này và một số vấn đề khác trong cuốn sách củatôi, Bảo vệ toàn cầu hoá, tôi nhận ra rằng kết quả thực tế lại ngược với những ai sợ hãi nó.Ví dụ, nhiều người tin rằng các nông dân nghèo sẽ hưởng ứng n ...