Thiên nhiên thực vật ruộng vườn trong ca dao, dân ca đồng bằng Bắc Bộ

Thiên nhiên thực vật ruộng vườn trong ca dao, dân ca đồng bằng Bắc Bộ là một chủ đề phong phú, phản ánh đời sống sinh hoạt và tâm tư của người dân nơi đây. Những hình ảnh cây cối, hoa trái không chỉ mang lại sắc thái tươi đẹp cho cảnh vật mà còn thể hiện sự gắn bó sâu sắc giữa con người và đất đai. Qua các bài ca dao, dân ca, người nghe có thể cảm nhận được tình yêu quê hương, nỗi nhớ đất đai và niềm tự hào về nền văn hóa nông nghiệp lâu đời. Bài viết này sẽ tìm hiểu vai trò của thiên nhiên thực vật trong ca dao, dân ca đồng bằng Bắc Bộ, từ đó làm nổi bật giá trị văn hóa và tinh thần của người dân nơi đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiên nhiên thực vật ruộng vườn trong ca dao, dân ca đồng bằng Bắc BộNghiẻn cứu trao đổi 35 h ìn h th à n h bởi “quá trìn h lâu dài nhóm cu dân ấy thích ứng vói n h ữ n g điều kiện củaTHlễN NHlêN THỰC VẬT mòi trư ờng sinh th á i”1 (tr.29). Q ua thực môi trư ờng sinh th á i th iê n nhiên đồngRUỘNG VƯỜN TRONG bằn g Bắc Bộ là yếu tô q u a n trọng tạo nên tín h thông n h ấ t đa dạn g của b ản c h ấ t vănCRDRO DÂN CA ĐÓNG hoá với n h ữ n g phong tục, tậ p quán, lôi sông sinh ho ạt của đòi sông người d â n nơi đây.BANG BRC Bộ Điêu này được th e hiện rõ tro n g ca dao dân ca cổ tru y ề n đồng b ằn g Bắc Bộ qua sự x u âtĐẶNG DIỆU TRANG*1 hiện phong p h ú của các h ìn h tượng thiên nhiên p h ả n án h sự “thích ứng”, vối mọi tác ồng bằn g Bắc Bộ là đồng bằng châu động ản h hưởng của con người và tự nhiên thô lớn n h ấ t nưóc ta được h ình th à n h vùng đ ấ t này.do sự bồi đắp phù sa của hai con sông Trong các tác p h ẩ m ca dao d ân ca trữchính: sông Hồng và sông T h ái B ình trong tìn h đồng b ằ n g Bắc Bộ, sự phong p h ú và đamột vịnh biển được bao q u a n h hai bên là dạn g của th iê n n h iên được th ể hiện rõ nétđồi núi. Đồng bằn g Bắc Bộ có cấu tạo địa qua sô lượng thông kê tầ n sô x u ấ t hiện củahình vừa m en theo ch ân dồi núi vừa ăn sâu các hình tượng th iê n n h iên ở 8 tư liệu tiêuvào đồi núi theo các th u n g lũ n g sông. Đặc biểu. Kết quả th ô n g kê cho th ây 304 hìnhtru n g cơ b ản của địa h ìn h vùng đồng bằng tượng th iê n n h iên tro n g ca dao d â n ca trunày là th ấp và tương đối b ằ n g phang, dốc tìn h đồng bằng Bắc Bộ th ể hiện với các tầ nthoải từ tây bắc xuống đông nam , giảm dần sô: N a m ph o n g g iả i trào 83 lần, Ca daođến độ cao m ặt biển, th ể h iện rõ n é t dạng ngạn n g ữ H à N ội 559 lần, Tục n g ữ ca daokhí h ậ u 4 m ùa x uân, hạ, th u , đông, tạo d â n ca H à Tây 1230 lần, H á t ví đong bằngđiều kiện cho việc canh tác nông nghiệp, Hà Bắc 1934 lẩn, Ca dao tục ngữ N a m Hàlàm th u ỷ lợi th â m ca n h lũa và ra u m ầu. Cư 1427 lần, Ca dao sư u tầm ở T hanh Hoá 851dân chủ yếu của đồng bằn g Bắc Bộ là người lần, Văn học d â n g ia n T h á i B ìn h 1048 lẩn,Việt với việc trồng lú a là chủ đạo. Vì vậy, Phương ngôn tục n g ữ ca dao H à N a m N inhdù qua nhữ ng sự th ă n g trầ m hay biến đổi 1524 lầncủa lịch sử kinh tế xã hội thì về cơ bản văn I. H ệ th ô n g h ìn h tư ơ n g th iê n n h iê nhoá của cu’ d ân đồng b ằ n g Bắc Bộ vẫn là liê n q u a n đ ế n r u ộ n g vư ờn tr o n g c a d a ovăn hoá nông nghiệp lúa nước. Điêu này d â n ca tr ữ tìn h B ắ c B ộảnh hưởng m ạn h mẽ đến lôi sông sin h hoạt C ăn cứ vào cảnh q u a n địa lí của vùngvăn hoá của con người nơi đây. dồng bằn g châu thổ Bắc Bộ với các yếu tô Diện m ạo đồng b ằ n g Bắc Bộ m ang đậm địa chất, địa h ìn h đồng b ằ n g xen lẫn đồid â u ấ n củ a yếu tô th iê n n h iê n môi trư ờ n g núi sót, k ế t hợp với quy lu ậ t của yếu tô khívới các điều kiện địa h ìn h k h í h ậ u n h iệ t đới h ậ u địa phương tạo nên môi trư ờng sinhđặc trư ng. Học giả Mĩ C L .W issler cho rằn g th á i với giới sin h v ậ t thích ứng, chúng tôikhi nghiên cứu vùng v ăn hoá tức là nghiên tiến h à n h khảo s á t th iê n n h iên trong cacứu một tổ hợp các yếu tô v ãn hóa được dao dân ca đồng b ằ n g Bắc Bộ theo các hệ1 1 NCS. Viện N ghiên cứu Văn hóa thông h ìn h tượng sau:36 ĐĂNG DIỀU TRANG - Hệ thống h ìn h tượng th iê n n h iên liên Toàn hệ thông có 14 hình tượng. Đáy làquan đên ruộng vườn bảng thông kê có n h iêu h ìn h tượng tham gia với sô lượng lớn: n ă n g 139 lần, m ày 153 - Hệ thông h ìn h tượng th iê n nhiên liên lần, gió 235 lần, m ư a 274, tră n g 315, trờiquan đến sông nưóc 408 lần. - Hệ thòng h ìn h tượng th iê n nhiên liên T hiên n h iên liên q u a n đến ruộng vưònquan đến rừ ng núi chiêm ưu th ế hơn so với các hình tượng - Hệ thống hình tượng th iê n nhiên liên th iên nhiên ỏ các bảng hệ thông khác. Gácquan đến các hiện tượng tự n h iên và vật h ìn h tượng này x u ấ t hiện tro n g nhữ ng lòithê vũ trụ ...