Thiết kế cảnh quan hay làm vườn

Thiết kế cảnh quan là một thuật ngữ chuyên môn và là một ngành thiết kế mới xuất hiện chính thức trong khoảng sáu, bảy năm gần đây trong giới thiết kế và các công trình kiến trúc ở Việt Nam, mặc dù đây là một định nghĩa hoàn toàn không mới về nghề nghiệp và chuyên môn tại các nước phát triển ở châu Âu, Mỹ, Singapore, Úc. Sự quan tâm đến cảnh quan trong các công trình tại Việt Nam được chính thức dấy lên từ một trào lưu thiết kế và đầu tư đến từ các nước...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế cảnh quan hay "làm" vườnThiết kế cảnh quan hay làm vườnThiết kế cảnh quan là một thuật ngữ chuyên môn và là một ngành thiết kế mới xuấthiện chính thức trong khoảng sáu, bảy năm gần đây trong giới thiết kế và các côngtrình kiến trúc ở Việt Nam, mặc dù đây là một định nghĩa hoàn toàn không mới vềnghề nghiệp và chuyên môn tại các nước phát triển ở châu Âu, Mỹ, Singapore, Úc.Sự quan tâm đến cảnh quan trong các công trình tại Việt Nam được chính thức dấy lên từmột trào lưu thiết kế và đầu tư đến từ các nước trong khu vực, đặc biệt là các công trìnhđến từ Singapore. Kể từ đó, chủ đầu tư có thêm mối quan tâm mới, để làm công trình đẹpvà giá trị hơn. Các kiến trúc sư có thêm một lĩnh vực chuyên môn để học tập. Nhữngngười sử dụng công trình có thêm những góc không gian thú vị hơn để chiêm nghiệm vàthư giãn. Khi mua căn hộ chung cư, không chỉ mua căn hộ mà cần xem xét cả không gian cảnh quan và nhiều thứ khác.Nguồn gốc sâu xa của thiết kế cảnh quan xuất phát từ việc trang trí vườn tược và côngviên cho các cung điện, đền đài và các công trình tôn giáo ở châu Âu khoảng thế kỷ 17 –18. Các công trình ở thời điểm đó mang nặng tính chất phục vụ tôn giáo và giới quý tộcnên việc thiết kế cảnh quan và vườn tược cũng không thoát khỏi sự cứng nhắc và khuônmẫu trong triết lý thiết kế và chủ yếu xoay quanh những không gian vườn tược cho cáccung điện. Khi đô thị bắt đầu phát triển và bùng nổ ra khỏi sự kiểm soát của giáo hội thìthiết kế cảnh quan mới bắt đầu có điều kiện tiếp cận đến nhiều loại không gian với tínhchất và tỷ lệ kích thước khác nhau như công viên đô thị, quãng trường, đường phố,v.v.Từ khoảng giữa thế kỷ 20, thiết kế cảnh quan được chính thức nâng lên thành một địnhnghĩa chuyên môn nghề nghiệp ở tầm toàn cầu cùng với ngành thiết kế đô thị. Kể từ đó,thiết kế cảnh quan có nhiều cơ hội phát triển vượt bậc cùng với sự phát triển của các đôthị trên thế giới.Một cách ngắn gọn và dễ hiểu, thiết kế cảnh quan liên quan chủ yếu đến các không gianmở còn lại giữa các công trình, làm cho các không gian đó đẹp hơn nhờ các giải phápthiết kế, xử lý không gian, xử lý các tầm nhìn và sự phối hợp tinh tế giữa các bề mặt vậtliệu khác nhau. Các giải pháp thiết kế bao gồm giải pháp về cây trồng, giải pháp về điêukhắc, giải pháp về ánh sáng, giải pháp về vật dụng ngoại thất (ghế đá, trụ đèn, thùngrác...).Do rất mới về góc độ chuyên môn nghề nghiệp một cách chính thống ở Việt Nam nên tôimuốn chia sẻ những quan điểm mà tôi đã gặp phải trong quá trình làm nghề tư vấn thiếtkế các dự án phát triển bất động sản ở Tp.HCM.Thiết kế cảnh quan đồng nghĩa với làm vườn?Đây là một trong những ngộ nhận rất phổ biến. Thiết kế cảnh quan ngày nay không đồngnghĩa với “làm vườn”. Tuy ở một quy mô rất nhỏ, nó có thể đồng nghĩa phần nào. Thiếtkế cảnh quan hiện đại ngày nay là một nghề nghiệp chuyên môn cần sự phối hợp đangành trong đó giải pháp về cây trồng chỉ là một thành tố trong chuỗi cảnh quan. Như đãđề cập ở trên, thiết kế cảnh quan cần đến chuyên môn của ngành kiến trúc với các nhậnthức phù hợp về không gian, thẩm mỹ, vật liệu; cần đến chuyên môn của ngành nông lâmvới kiến thức về cây trồng; cần đến sự phối hợp của điêu khắc gia, các chuyên gia thiết kếtạo dáng sản phẩm (industrial design); cần đến chuyên môn của các kỹ sư hệ thống (chiếusáng, cấp thoát nước...).Tôi nhận thấy khi cảnh quan của một dự án, đặc biệt là dự án các khu dân cư, các khuchung cư được giao cho một “nhà vườn” nào đó, nó thường vấp phải những khuyết điểmsau:• Cây trồng không phù hợp không gian và không tạo ra sự đặc trưng của không gian đó.• Trồng quá nhiều loại cây theo một cách tuỳ tiện.• Không xử lý được tính kết nối giữa kiến trúc và không gian mở xung quanh.• Không xử lý và phối hợp thẩm mỹ được các bề mặt vật liệu khác nhau: bề mặt vật liệucứng (lối đi, sân cứng) và bề mặt vật liều mềm.Thiết kế cảnh quan đồng nghĩa với thiết kế đô thị?Thiết kế cảnh quan và thiết kế đô thị có mối quan hệ rất gần với nhau và tương đồng vớinhau phần nào. Dù xét về thời điểm ra đời của chuyên môn, thì thiết kế đô thị non trẻ hơnthiết kế cảnh quan, tuy nhiên thiết kế đô thị ngày ngay có tính chất bao trùm và vớinhững góc nhìn vĩ mô hơn. Những chuyên gia thiết kế đô thị hoàn toàn có khả năng làmtốt các thiết kế cảnh quan trong sự phối hợp nhịp nhàng giữa các chuyên môn khác nhau.Quy hoạch gia có thể làm thiết kế cảnh quan?Quy hoạch gia vẫn có thể làm thiết kế cảnh quan, tuy nhiên theo quan điểm của tôi, có lẽsẽ không bằng các chuyên gia thiết kế đô thị bởi vì các quy hoạch gia thường được đàotạo trên một góc nhìn rất vĩ mô, hơn tầm vĩ mô của chuyên ngành thiết kế đô thị.Kiến trúc sư có thể làm thiết kế cảnh quan?Kiến trúc sư hoàn toàn có thể làm thiết kế cảnh quan ở một chừng mực và quy mô nàođó. Cũng giống như các chuyên gia thiết kế đô thị, kiến trúc sư làm thiết kế cảnh quancũng cần có sự phối hợp giữa các chuyên ngành khác nhau. Tôi nhận định theo lẽ tựnhi ...