Thiết kế chủ đề và tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh trung học cơ sở

Bài viết Thiết kế chủ đề và tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh trung học cơ sở đề xuất quy trình thiết kế và tổ chức chủ đề hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh trung học cơ sở.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế chủ đề và tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh trung học cơ sởHNUE JOURNAL OF SCIENCE DOI: 10.18173/2354-1075.2022-0075Educational Sciences, 2022, Volume 67, Issue 4, pp. 103-111This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn THIẾT KẾ CHỦ ĐỀ VÀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM, HƯỚNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐỊNH HƯỚNG NGHỀ NGHIỆP CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ Lê Thị Duyên Khoa Tâm lí Giáo dục, Trường Đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng Tóm tắt. Bài báo đề xuất quy trình thiết kế và tổ chức chủ đề hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh trung học cơ sở. Quy trình được xây dựng bao gồm 3 giai đoạn: Giai đoạn 1. Thiết kế các chủ đề hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh; Giai đoạn 2. Tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh; Giai đoạn 3. Đánh giá kết quả tổ chức hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Từ quy trình này, giáo viên vận dụng để thiết kế và tổ chức hiệu quả các chủ đề nhằm phát triển năng lực định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Từ khoá: Định hướng nghề nghiệp; quy trình; hoạt động trải nghiệm; trung học cơ sở; phát triển năng lực.1. Mở đầu Định hướng nghề nghiệp (ĐHNN) là 1 dạng đặc biệt của định hướng cá nhân bởi vì trongcác loại hình hoạt động xã hội đa dạng của con người thì hoạt động nghề nghiệp đứng ở vị tríquan trọng nhất. Tác giả Schein (1978) cho rằng ĐHNN là sự “định hướng lựa chọn nghềnghiệp tương lai dựa trên việc xem xét kết hợp nhiều yếu tố như năng lực bản thân và sự tựnhận thức về những năng lực này; khả năng xác định những giá trị cơ bản và sự ý thức về độngcơ và nhu cầu; từ đó ảnh hưởng đến các quyết định liên quan đến nghề nghiệp và sự hài lòng,thành công trong nghề nghiệp sau này” [1, tr.2]. Do vậy việc phát triển năng lực ĐHNN cho họcsinh (HS) có ý nghĩa quan trọng và cần được thực hiện từ sớm. Phát triển năng lực ĐHNN cho HS được coi là một quá trình tác động của nhà giáo dục đếnngười được giáo dục nhằm làm biến đổi, hoàn thiện dần năng lực ĐHNN của cá nhân dựa trênviệc phát triển các năng lực thành phần trong cấu trúc năng lực ĐHNN và dựa vào các yếu tốảnh hưởng, chi phối quá trình phát triển năng lực ĐHNN; từ đó cá nhân có ĐHNN phù hợp,chính xác. Tác giả Klapwijk, Remke1, Rommes, (1999) cho rằng HS nên được giúp đỡ trongcác lĩnh vực như: Tự nhận thức, nhận thức về giáo dục, nhận thức nghề nghiệp, thăm dò nghềnghiệp, lập kế hoạch nghề nghiệp và ra quyết định nghề nghiệp [2]. Để thực hiện hiệu quả việchình thành và phát triển năng lực ĐHNN cho HS, cần phải thực hiện nhiều các hoạt động, cáchình thức khác nhau để phát triển NL ĐHNN cho HS một cách hiệu quả nhất. Để phát triển NL ĐHNN cho HS, nhà trường có thể tổ chức đa dạng các hoạt động như: Tổchức các hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho HS; tổ chức dạy học tích hợp nội dung giáo dụcNgày nhận bài: 25/7/2022. Ngày sửa bài: 12/8/2022. Ngày nhận đăng: 1/9/2022.Tác giả liên hệ: Lê Thị Duyên. Địa chỉ e-mail: ltduyen@ued.udn.vn 103 Lê Thị Duyênhướng nghiệp; tổ chức các chuyên đề giáo dục hướng nghiệp… Trong đó tổ chức các hoạt độngtrải nghiệm, hướng nghiệp (HĐTN, HN) được coi là hình thức ưu việt được các nhà trường lựachọn hiện nay. Trong chương trình giáo dục phổ thông tổng thể 2018, HĐTN, HN là hoạt động giáo dụcbắt buộc với thời lượng 105 tiết/ năm do nhà giáo dục định hướng, thiết kế và hướng dẫn thựchiện, tạo cơ hội cho HS tiếp cận thực tế, thể nghiệm các cảm xúc tích cực, khai thác những kinhnghiệm đã có và hình thành, phát triển năng lực [3]. Theo yêu cầu, chương trình HĐTN, HN cấp trung học cơ sở (THCS) ngoài việc hình thànhcho HS các phẩm chất như: Yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm; các năng lựcchung như: Năng lực tự chủ, tự học; Năng lực giao tiếp và hợp tác; Năng lực giải quyết vấn đềvà sáng tạo được quy định trong chương trình tổng thể thì nhiệm vụ chính là hình thành và pháttriển cho HS các năng lực đặc thù như: Năng lực thích ứng với cuộc sống; Năng lực thiết kế vàtổ chức hoạt động; Năng lực ĐHNN. Vì vậy HĐTN, HN là con đường chính để hình thành nănglực ĐHNN cho HS THCS. Dựa trên kết quả nghiên cứu thực trạng năng lực thiết kế và tổ chức HĐTN, HN của 156GV đến từ 8 trường THCS trên địa bàn thành phố Đà Nẵng trong phạm vi của đề tài cho thấy67.0% GV THCS nhiều GV chưa nhận thức đúng về vị trí, quan điểm xây dựng chương trình;48.1% GV chưa xác định đ ...