Thiết kế hoạt động dạy học môn Công nghệ

Định hướng đổi mới việc thiết kế bài dạy (Cơ sở của đổi mới phương pháp dạy học) ở bậc học phổ thông nước ta hiện nay được xác định là chuyển từ thiết kế bài dạy theo nội dung sang thiết kế bài dạy theo các hoạt động dạy học. Bài biết này bàn về thiết kế hoạt động dạy học, làm cơ sở cho việc tổ chức hoạt động dạy học ở trên lớp cho giáo viên bộ môn Công nghệ ở trường phổ thông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế hoạt động dạy học môn Công nghệ JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2007,V.52, No 6, pp.3-9 THI˜T K˜ HO„T ËNG D„Y HÅC MÆN CÆNG NGH› Nguy¹n V«n Khæi, Nguy¹n Cao ¬ng Tr÷íng HSP H  Nëi 1. Mð ¦u ành h÷îng êi mîi vi»c thi¸t k¸ b i d¤y (cì sð cõa êi mîi ph÷ìng ph¡p d¤y håc) ð bªc håc phê thæng n÷îc ta hi»n nay ÷ñc x¡c ành l  chuyºn tø thi¸t k¸ b i d¤y theo nëi dung sang thi¸t k¸ b i d¤y theo c¡c ho¤t ëng d¤y håc. Tuy nhi¶n trong thüc t¸ bçi d÷ïng gi¡o vi¶n nhúng n«m qua cho th§y nhi·u gi¡o vi¶n cán lóng tóng khi thüc hi»n ành h÷îng n y; nh§t l  trong vi»c thi¸t k¸ c¡c ho¤t ëng d¤y håc ph¦n nëi dung b i mîi sao cho håc sinh håc tªp mët c¡ch chõ ëng, t½ch cüc v  s¡ng t¤o. B i vi¸t n y b n v· thi¸t k¸ ho¤t ëng d¤y håc, l m cì sð cho vi»c tê chùc ho¤t ëng d¤y håc ð tr¶n lîp cho gi¡o vi¶n bë mæn Cæng ngh» ð tr÷íng phê thæng. 2. Nëi dung nghi¶n cùu 2.1. Quan ni»m v· ho¤t ëng d¤y håc a) Ho¤t ëng d¤y håc Câ thº câ nhi·u quan ni»m kh¡c nhau v· ho¤t ëng d¤y håc (HDH) tuý theo möc ½ch v  c¡ch ti¸p cªn. Ð ¥y, HDH ÷ñc hiºu l  qu¡ tr¼nh håc sinh thüc hi»n mët hay mët sè nhi»m vö cö thº cõa b i d¤y d÷îi sü trñ gióp cõa gi¡o vi¶n nh¬m ¤t möc ti¶u b i d¤y. Trong méi HDH, GV c¦n ph£i ph¡t biºu mët c¡ch rã r ng v· nhi»m vö v  xem x²t nhúng i·u ki»n câ thº trñ gióp ho°c gñi þ cho ng÷íi håc trong qu¡ tr¼nh thüc hi»n nhi»m vö. Trong h¼nh thùc d¤y håc gi¡p m°t, HDH ÷ñc h¼nh th nh trong kh¥u gi¡o vi¶n thi¸t k¸ b i d¤y (so¤n gi¡o ¡n), ÷ñc thüc hi»n khi gi¡o vi¶n l¶n lîp (tê chùc thüc hi»n b i d¤y) v  c¦n ÷ñc i·u ch¿nh th÷íng xuy¶n trong qu¡ tr¼nh d¤y håc. b) C§u tróc (hay c¡c c§p ë) cõa ho¤t ëng d¤y håc Theo ngh¾a t¥m lþ håc, ho¤t ëng l  qu¡ tr¼nh con ng÷íi t¡c ëng v o èi t÷ñng nh¬m ¤t möc ½ch thäa m¢n c¡c nhu c¦u cõa m¼nh.Tr¶n cì sð c§u tróc cõa ho¤t ëng nâi chung, câ thº mæ t£ c§u tróc ho¤t ëng lao ëng nh÷ sì ç (sì ç 1). Sì ç cho th§y méi ho¤t ëng bao gií công câ ëng cì thóc ©y ho¤t ëng §y. Ho¤t ëng gçm c¡c h nh ëng, méi h nh ëng ·u nh¬m mët möc ½ch cö thº n o â. H nh ëng l¤i gçm c¡c thao t¡c, ëng t¡c (tê hñp cõa c¡c cû ëng ri¶ng r³) v  nâ phö thuëc v o i·u ki»n v  ph÷ìng ti»n cö thº º ¤t tîi möc ½ch °t tr÷îc. Ð ¥y c¡c th nh ph¦n 3 Nguy¹n V«n Khæi v  Nguy¹n Cao ¬ng Sì ç 1. C§u tróc chung cõa ho¤t ëng cõa h nh ëng tr½ âc ÷ñc gåi l  thao t¡c (ch¯ng h¤n c¡c thao t¡c ph¥n t½ch, têng hñp, so s¡nh...), cán c¡c th nh ph¦n cõa h nh ëng vªt ch§t, biºu hi»n ra ngo i th÷íng ÷ñc gåi l  ëng t¡c (v½ dö, c¡c ëng t¡c dôa kim lo¤i; b­n sóng; sang sè; phanh... khi i·u khiºn xe...). Sì ç tr¶n công cho th§y ho¤t ëng câ nhi·u c§p ë kh¡c nhau: h nh ëng; thao t¡c/ëng t¡c v  cû ëng. Vi»c ph¥n t½ch ho¤t ëng nh÷ tr¶n l  cì sð º x¥y düng v  c§u tróc nëi dung c¡c b i d¤y; nh§t l  trong d¤y håc thüc h nh kÿ thuªt: trong thüc t¸ th÷íng g°p c¡c lo¤i b i thüc h nh theo ëng t¡c, theo b÷îc cæng ngh», theo nguy¶n cæng, theo s£n ph©m (c£ qu¡ tr¼nh cæng ngh»)... tuý thuëc v o möc ½ch v  i·u ki»n d¤y håc cö thº. V· m°t s÷ ph¤m, nhi»m vö chõ y¸u cõa GV trong qu¡ tr¼nh d¤y håc l  ph£i t¤o düng ÷ñc ëng cì, thóc ©y möc ½ch cho ho¤t ëng håc tªp cõa HS; çng thíi hé trñ cho ho¤t ëng håc tªp cõa HS ÷ñc thüc hi»n mët c¡ch tèi ÷u trong i·u ki»n d¤y håc nh§t ành. 2.2. Thüc tr¤ng vi»c thi¸t k¸ ho¤t ëng d¤y håc mæn cæng ngh» ð tr÷íng phê thæng º t¼m hiºu thüc tr¤ng vi»c thi¸t k¸ HDH mæn Cæng ngh» ð tr÷íng phê thæng chóng tæi ¢ ph¥n t½ch 435 k¸ ho¤ch b i d¤y (gi¡o ¡n) cõa GV bë mæn c¡c lîp 8, 10, 11 qua c¡c ñt bçi d÷ïng thay s¡ch gi¡o khoa (c¡c n«m 2004, 2006, 2007). K¸t qu£ cho th§y: a) H¼nh thùc thº hi»n c¡c ho¤t ëng d¤y håc Chuyºn tø vi»c thi¸t k¸ b i d¤y theo nëi dung sang thi¸t k¸ c¡c HDH; gi¡o vi¶n th÷íng thº hi»n d÷îi d¤ng mët sè h¼nh thùc sau: (b£ng 1) B£ng 1. Mët sè h¼nh thùc thº hi»n ho¤t ëng d¤y håc cõa gi¡o vi¶n TT H¼nh thùc thº hi»n Sè gi¡o ¡n thº hi»n T l» (%) 1 Tü åc SGK, tr£ líi c¡c c¥u häi 70 16 2 Quan s¡t h¼nh v³, sì ç v  tr£ líi c¡c c¥u häi 96 22 3 V³ h¼nh-l m th½ nghi»m v  b¡o c¡c k¸t qu£ 61 14 4 åc v  gi£i th½ch mët o¤n b i håc 48 11 Tâm t­t mët ìn và ki¸n thùc b¬ng c¡ch hiºu cõa 5 52 12 m¼nh 6 Thüc hi»n mët trá chìi 17 4 4 Thi¸t k¸ ho¤t ëng d¤y håc mæn Cæng ngh» Chia nhâm th£o luªn mët ho°c mët sè v§ ...