Chương 5 B trí thí nghi m hai nhân t
79
Ví d 5.2: M c ñích c a thí nghi m là xác ñ nh nh hư ng c a l n ñ c gi ng và l n nái ñ n kh i lư ng sơ sinh c a th h con. Mô hình phân c p 2 y u t ñư c s d ng. B n l n ñ c gi ng ñư c ch n ng u nhiên (a = 4), m i ñ c ph i v i 3 l n nái (b = 3) và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiết kế thí nghiệm part 7
Chương 5 B trí thí nghi m hai nhân t 79
Ví d 5.2: M c ñích c a thí nghi m là xác ñ nh nh hư ng c a l n ñ c gi ng và l n nái ñ n
kh i lư ng sơ sinh c a th h con. Mô hình phân c p 2 y u t ñư c s d ng. B n l n ñ c
gi ng ñư c ch n ng u nhiên (a = 4), m i ñ c ph i v i 3 l n nái (b = 3) và m i nái sinh ñư c
2 l n con (r = 2). Kh i lư ng (kg) sơ sinh c a t ng l n con thu ñư c như sau:
ðc 1 2 3 4
Nái 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
1,2 1,2 1,1 1,2 1,1 1,2 1,2 1,3 1,2 1,3 1,4 1,3
1,2 1,3 1,2 1,2 1,2 1,1 1,2 1,3 1,2 1,3 1,4 1,3
Ta có b ng phân tích phương sai:
Ngu n bi n ñ ng df SS MS FTN Ft ih n
ðc 3 0,093333 0,031111 6,22 F(0,05; 3; 8) = 4,07
Cái (cùng ñ c) 8 0,040000 0,005000 3,00 F(0,05; 8; 12) = 2,85
Sai s ng u nhiên 12 0,020000 0,001667
(Con cùng b m )
Toàn b 23 0,153333
K t lu n: Ta th y các giá tr F th c nghi m ñ u l n hơn giá tr F t i h n, ch ng t có s sai
khác gi a các con ñ c và gi a các nái cùng ñ c.
Theo như ví d ñã nêu; ñ c gi ng và nái là các y u t ng u nhiên, vì v y các giá tr c a
phương sai thành ph n ñư c ư c tính trong b ng sau:
Phương sai Ph n trăm so v i
Ngu n bi n ñ ng E(MS)
toàn b bi n ñ ng
thành ph n
σ ² + 2 σ ²B + 6 σ ²A
ðc 0,004352 56,63
σ ² + 2 σ ²B
Cái cùng ñ c 0,001667 21,69
σ²
Sai s ng u nhiên 0,001667 21,69
σ ²T
T ng s 0,007685 100,00
T các phương sai thành ph n này ta có th tính ñư c h s di truy n. Tuy nhiên ñ ư c tính
h s di truy n m t cách chính xác thì b c t do c a các ngu n bi n ñ ng ph i ñ l n. T c là
thí nghi m ph i b trí trên nhi u ñ c, cái và s lư ng quan sát ñ i con cũng ph i ñ l n.
Trong di truy n s lư ng, mô hình này cũng ñư c ñ c bi t chú tr ng.
80 Thi t k thí nghi m
5.3. Ki u thí nghi m hai nhân t chia ô
Thí nghi m hai nhân t chia ô thích h p ñ nghiên c u nh hư ng c a 2 nhân t b trí theo
cách sau. Nguyên v t li u thí nghi m chia thành m t s các ô l n và các m c c a y u t th
nh t ñư c b trí ng u nhiên vào các ô l n. Sau ñó, m i ô l n l i ñư c chia thành các ô con và
các m c c a y u t th 2 ñư c b trí ng u nhiên vào các ô con.
Mô hình thí nghi m hai nhân t chia ô ñư c s d ng khi m t y u t c n nhi u nguyên v t li u
hơn y u t th hai. N u m t y u t ñư c áp d ng mu n hơn so v i y u t còn l i thì y u t
mu n hơn s ñư c b trí vào ô con. Ngoài ra, t kinh nghi m th c t ta bi t ñư c m t y u t
có m c ñ bi n ñ ng l n hơn thì y u t ngày s ñư c b trí vào ô l n. Ho c ta mu n có m t
k t lu n chính xác ñ i v i m t y u t thì y u t ñó ñư c b trí vào ô nh . Nhân t trên ô l n
có sai s g i là sai s ô l n, nhân t trên ô nh có sai s g i là sai s ô nh .
Ưu và như c ñi m c a mô hình
5.3.1.
Thí nghi m chia ô có cách phân tích ph c t p hơn hai thí nghi m giao nhau hay phân c p.
M c chính xác c a hai nhân t khác nhau, nhân t trên ô l n có ñ chính xác th p hơn nhân t
trên ô nh .
Thí nghi m này r t phù h p n u ta ch quan tâm ñ n m t trong hai y u t và tương tác gi a
chúng. Ví d , nghiên c u nh hư ng c a các lo i th c ăn khác nhau ñ n tăng tr ng c a v t
nuôi, ñ ng th i cũng quan tâm ñ n tương tác c a th c ăn v i gi i tính.
Trong các nghiên c u v nông nghi p mô hình này cũng ñư c s d ng r ng rãi, trong m t
khu di n tích l n ñ t ñư c coi như m t ô l n và nh ng lô ñư c chia ra ñư c g i là ô nh .
Mô hình này s g p khó khăn trong vi c ư c tính n u s li u b khi m khuy t. S b c t do
c a sai s ng u nhiên b gi m r t nhi u do có hai l n tương tác (tương tác gi a hai y u t A×B
và tương tác gi a y u t A v i kh i hay còn g i là sai s ô l n), chính vì v y cũng làm gi m
ñ chính xác c a các ư c lư ng và các k t lu n.
5.3.2. Cách b trí
Thư ng b trí thí nghi m theo kh i, m i kh i chia thành a ô l n ñ b t thăm cho a m c c a
nhân t A. Vi c b t thăm ñư c th c hi n riêng r cho t ng kh i. M i ô l n ...