Thiếu vitamin C gây nhiều bệnh

Vai trò của vitamin C trong cơ thể Bổ sung vitamin C bằng hoa quả hằng ngày. Bình thường, vitamin C thực hiện hai chức năng chính trong cơ thể. Nó là đồng yếu tố (cofactor) của các men thúc đẩy các phản ứng sinh hoá trong cơ thể. Nó tồn tại hai dạng trong tự nhiên: dạng quay trái, có tác dụng xúc tác men và dạng quay phải có tác dụng chống ôxy hoá. Dạng quay trái có tác dụng trong sự trưởng thành của các sợi collagen bởi quá trình hydroxyl hoá lisin và prolin. Hydroxyprolin...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thiếu vitamin C gây nhiều bệnh Thiếu vitamin C gây nhiều bệnh Vai trò của vitamin C trong cơ thể Bổ sung vitamin C bằng hoa quả hằng ngày. Bình thường, vitamin C thực hiện hai chức năng chính trong cơ thể. Nó làđồng yếu tố (cofactor) của các men thúc đẩy các phản ứng sinh hoá trong cơ thể.Nó tồn tại hai dạng trong tự nhiên: dạng quay trái, có tác dụng xúc tác men vàdạng quay phải có tác dụng chống ôxy hoá. Dạng quay trái có tác dụng trong sựtrưởng thành của các sợi collagen bởi quá trình hydroxyl hoá lisin và prolin.Hydroxyprolin tạo thành sẽ có tác dụng ổn định chuỗi xoắn ba (triple helice) củasợi collagen. Thiếu vitamin C làm ảnh hưởng đến quá trình tạo sợi collagen, đặcbiệt trong các mao mạch, mô liên kết, mô xương. Dạng quay phải ức chế nhanhcác gốc tự do, được sản sinh trong quá trình dị hoá của tế bào. Vitamin C can thiệp vào quá trình chuyển hoá carnitin, tham gia gắn kếtacid béo chuỗi dài vào thể hạt sợi (mitochindrie), do vậy, thiếu vitamin C gây nênmệt mỏi. Ngoài ra, vitamin C còn tham gia vào chuyển hoá sắt và acid folic, nólàm tăng hấp thu sắt. Do vậy, thiếu vitamin C là nguyên nhân kinh điển thất bạichứng thiếu nhược sắc do thiếu sắt. Nhu cầu vitamin C Cũng như tất cả các vitamin khác, trừ vitamin D, cơ thể không tự tổng hợpđược vitamin C. Do vậy, vitamin C được cung cấp qua thức ăn, như rau quả tươi,cam quýt và rau xanh. Thịt và sữa lại có rất ít vitamin C. Vitamin C lại bị phá huỷnhanh chóng và bị mất tới 50-80% trong quá trình nấu nướng. Vitamin C được hấpthu chủ yếu tại ruột non, lượng vitamin từ 60-180mg/ngày sẽ được ruột hấp thuhoàn toàn. Nếu cung cấp trên liều này thì sự hấp thu sẽ bị giảm sút. Thời gian bánhuỷ của vitamin C là từ 8-40 ngày, vitamin C chủ yếu được thải qua nước tiểu. Nhu cầu vitamin C tăng cao ở những người cao tuổi, phụ nữ có thai, nguờihút thuốc lá, tình trạng nhiễm khuẩn, cấp cứu. Người ta cho rằng, chỉ với liều10mg mỗi ngày là tránh được Scorbut và 60mg/ngày là tránh được tình trạng thiếuvitamin C. Viện hàn lâm khoa học Mỹ khuyến cáo phụ nữ nên dùng hằng ngày 60-75mg, nam giới là 90mg và cần bổ sung thêm 35mg ở những người hút thuốc lá. Những đối tượng có nguy cơ thiếu vitamin C là những người nghiện rượumạn tính, suy dinh dưỡng, bị ung thư, có chế độ ăn mất cân bằng, suy thận phảilọc máu chu kỳ. Tuy nhiên đa số là không có triệu chứng lâm sàng, như là nhữngngười sống trong các trại dưỡng lão, những người cao tuổi. Có tới một nửa nhữngngười sống trong các trại dưỡng lão thiếu vitamin C nhưng không có các biểu hiệnlâm sàng. Triệu chứng thiếu vitamin C Tình trạng thiếu vitamin C là đáng kể. Tuy nhiên, thiếu vitamin C ởmức độ trầm trọng và gây triệu chứng thì tương đối hiếm gặp, mặc dù cũng có cáctrường hợp triệu chứng khớp lại là dấu hiệu gợi ý thiếu vitamin C. Thiếu vitaminC sau 1-3 tháng bắt đầu có biểu hiện lâm sàng và tiến triển thành 3 giai đoạn. Giaiđoạn đầu có đau cơ, đau khớp chi dưới và mệt mỏi. Giai đoạn toàn phát có triệuchứng xuất huyết dưới da và nếu không được điều trị thì sẽ đến giai đoạn nặnghơn gây tổn thương, suy kiệt và tử vong. Biểu hiện khớp có thể gợi ý. Đau khớpthường hay phối hợp với đau cơ, hay gặp là đau các khớp lớn ở chi dưới. Hộichứng xuất huyết có thể gây tràn máu khớp, hay tụ máu trong cơ. Tổn thươngcollagen làm suy yếu nội mạc các mao mạch làm dễ gây xuất huyết trong khớp.Các tổn thương răng miệng thường gặp như viêm lợi phì đại, xuất huyết gây viêmquanh răng, mất răng. Các dấu hiệu toàn thể như mệt mỏi, gầy sút, sốt ở mức độnhẹ và trung bình. Có thể gặp chảy máu kết mạc mắt, xuất huyết nhiều khi hànhkinh và rong kinh, và cả viêm thần kinh ngoại biên cũng đã được mô tả. Các xétnghiệm huyết học cho thấy thiếu máu, giảm bạch cầu, giảm cholesterol máu. Chẩnđoán dễ dàng vì có thể định lượng vitamin C trong máu. Vitamin C và thoái hoá khớp Tác dụng có lợi của vitamin C trên tiến trình của thoái hóa khớp này dựatrên tính chất chống ôxy hóa của vitamin C và khả năng điều hòa gen mã hóa tổnghợp các collagen týp I, II và aggrecan, là hai thành phần chủ yếu tạo nên chất nềnngoài tế bào của sụn khớp. Các thí nghiệm trên động vật cho thấy, các con vậtđược cung cấp đầy đủ vitamin C được cải thiện rõ rệt tình trạng sụn khớp so vớicác động vật thiếu vitamin C. Nghiên cứu Fragminham điều tra chế độ ăn uốngmặc dù không cho thấy giảm tỷ lệ thoái hóa khớp tùy theo lượng vitamin C sửdụng, nhưng nó cho thấy dùng liều cao vitamin C làm giảm các triệu chứng lâmsàng và tổn thương Xquang của thoái hóa khớp gối. Tuy nhiên, nghiên cứu mớiđây trên cộng hưởng từ lại chưa chứng tỏ điều này. Vitamin C và loãng xương Vitamin C làm tăng tổng hợp collagen týp I, cần thiết cho thể hiệnosteocalcin, hoạt tính của men phosphatase kiềm và khoáng hóa xương. Một sốnghiên cứu cho thấy, vitamin C là ...