Thoái hóa khớp bàn tay - Bệnh người cao tuổi

Bàn tay con người là sản phẩm vĩ đại của sự tiến hóa. Người xưa có câu "Giàu hai con mắt, khó hai bàn tay".Khi con người đứng thẳng trên đôi chân, hai chi trên được giải phóng. Bàn tay rất khéo léo, linh hoạt và là một công cụ lao động vô cùng hiệu quả. Tuy nhiên, thoái hoá khớp (THK) bàn tay là một trong các bệnh khớp thường gặp ở người có tuổi, gây đau, ảnh hưởng nhiều đến chức năng vận động và đời sống sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Ở Việt Nam, THK...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thoái hóa khớp bàn tay - Bệnh người cao tuổiThoái hóa khớp bàn tay -Bệnh thường gặp ở người cao tuổiBàn tay con người là sản phẩm vĩ đại của sự tiến hóa.Người xưa có câu Giàu hai con mắt, khó hai bàn tay.Khi con người đứng thẳng trên đôi chân, hai chi trên đượcgiải phóng. Bàn tay rất khéo léo, linh hoạt và là một công cụlao động vô cùng hiệu quả. Tuy nhiên, thoái hoá khớp (THK)bàn tay là một trong các bệnh khớp thường gặp ở người cótuổi, gây đau, ảnh hưởng nhiều đến chức năng vận động vàđời sống sinh hoạt hàng ngày của bệnh nhân. Ở Việt Nam,THK bàn tay chiếm tỷ lệ 14%, đứng hàng thứ tư trong các vịtrí THK thường gặp. Thoái hóa khớp bàn tay gây đau ở người cao tuổiAi hay bị THK bàn tay?Đầu tiên, THK thường đi kèm với người cao tuổi. Tuổi trungbình của bệnh nhân THK bàn tay là 60 - 65 tuổi. Tuy nhiêntừ độ tuổi 55 đã bắt đầu xuất hiện các biểu hiện của THK bàntay. Tỷ lệ THK tăng dần theo tuổi, cao hơn ở nhóm tuổi từ 60trở lên và cao nhất ở nhóm 70 - 79 tuổi. Tuổi cao là yếu tốnguy cơ cao nhất của THK, có thể nói rằng tuổi càng cao,lượng máu đến nuôi dưỡng vùng khớp bị giảm sút, sự lão hoásụn càng rõ, làm cho sụn kém chịu đựng được các yếu tố tácđộng có hại lên khớp.Ngoài ra, người già vẫn phải làm việc để kiếm sống, chăm locác công việc trong gia đình như giặt giũ, bế cháu, các côngviệc nội trợ khác, họ lao động chân tay là chủ yếu, tạo điềukiện cho THK phát triển. Thứ hai, bệnh cũng thường gặp ởnữ giới (75%). Số lượng bệnh nhân nữ mắc THK bàn taynhiều gấp 3 lần so với nam giới. Nguyên nhân có thể là do sựthay đổi hormon như estrogen dẫn đến thay đổi tế bào sụnkhớp. Thứ ba, những người béo phì cũng dễ bị THK bàn tay.Có tới 1/3 bệnh nhân THK bàn tay bị béo phì. Thứ tư là THKbàn tay thường xuất hiện sau một số bệnh lý bàn tay như sauchấn thương, gãy xương khớp, hoại tử xương, viêm khớpdạng thấp, gút mạn tính, đái tháo đường...Nhận biếtTHK bàntayBàn tay phảihay bị thoái Hạt heberden mọc ở khớp ngón xahóa hơn vì trong giai đoạn muộn của thoái hóa khớpđa số trongchúng ta đều thuận tay phải, dùng nhiều tay phải hơn trongcuộc sống, lao động và sinh hoạt. Trong số 5 ngón tay thì cácngón cái, ngón trỏ, ngón giữa (ngón I, II, III) hay bị thoái hóanhất do các ngón này phải hoạt động tích cực nhất khi cầm,nắm, mang, vác hay xách đồ vật. Còn trong các vị trí khớpcủa từng ngón tay thì khớp ngón xa hay khớp ngón gần, khớpgốc ngón tay cái hay bị THK nhất, liên quan đến việc sửdụng các khớp này nhiều nhất khi cầm nắm đồ vật.Đặc biệt, khớp gốc ngón tay cái có hình yên ngựa, đảmnhiệm chức năng cầm, nắm đồ vật của bàn tay, do đó dễ bịtổn thương hơn. Hiện nay người ta đã chứng minh vai tròchắc chắn của yếu tố nghề nghiệp trong THK gốc ngón taycái ở phụ nữ. Người bệnh than phiền đau khớp bàn tay 1 bênhoặc cả 2 bên, đau kiểu cơ học, tức là đau khi vận động vàgiảm khi nghỉ ngơi. Đau tăng lên khi mặc quần áo, khi càikhuy áo; đau khi nắm bàn tay lại, đau khi rót nước vào ly vàđỡ đau khi nghỉ ngơi. Đau thường chỉ ở mức độ nhẹ và trungbình.Vào buổi sáng, khi thức dậy, người bệnh thấy khớp bị cứng,khó cử động, kéo dài từ 15 - 30 phút. Cứng khớp sau khi nghỉngơi cũng thường gặp. Đó là dấu hiệu phá rỉ khớp. Dần dầnbàn tay trở nên khó làm các động tác sinh hoạt thường ngàyhơn, phát tiếng lạo xạo khi cử động, các cơ bàn tay teo nhỏ.Ở các giai đoạn muộn, có 1/3 bệnh nhân có các ngón tay bịbiến dạng. Đó là do sự có mặt của các chồi xương, mọc ởkhớp ngón xa (hạt Heberden) hay ở khớp ngón gần (hạtBouchad), gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ.Có khoảng 50% số bệnh nhân THK bàn tay gặp khó khăn khithực hiện các công việc tự chăm sóc bản thân, nội trợ và cáccông việc trong sinh hoạt hằng ngày khác như chải đầu, giặtgiũ, mặc quần áo, ăn uống, chăm sóc con cháu, bế cháu. Cácxét nghiệm máu thường bình thường. Có thể sử dụng thêmchụp Xquang bàn tay để chẩn đoán THK bàn tay. Đây là kỹthuật đơn giản, ít tốn kém, được sử dụng để đánh giá mức độtổn thương của THK trong nhiều năm nay. Có 4 dấu hiệu cơbản của THK bàn tay là gai xương, hẹp khe khớp, đặc xươngdưới sụn, hốc xương. ...