Thời hạn thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ tính từ thời điểm nào?

Việc xác định thời điểm chấp hành hình phạt là rất quan trọng trong công tác xét xử các vụ án hình sự. Bởi đó không chỉ là thời điểm mà người bị kết án phải bị áp dụng chế tài hình sự (hình phạt) mà còn là cái mốc để xác định thời điểm họ chấp hành xong hình phạt và xác định người bị kết án được xoá án tích từ lúc nào qua đó để xác định tái phạm, tái phạm nguy hiểm nếu sau đó họ tiếp tục phạm tội. Tuy nhiên, hiện nay Bộ luật...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thời hạn thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ tính từ thời điểm nào?Thời hạn thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ tính từ thời điểm nào?Việc xác định thời điểm chấp hành hình phạt là rất quan trọng trong công tácxét xử các vụ án hình sự. Bởi đó không chỉ là thời điểm mà người bị kết ánphải bị áp dụng chế tài hình sự (hình phạt) mà còn là cái mốc để xác định thờiđiểm họ chấp hành xong hình phạt và xác định người bị kết án được xoá ántích từ lúc nào qua đó để xác định tái phạm, tái phạm nguy hiểm nếu sau đóhọ tiếp tục phạm tội. Tuy nhiên, hiện nay Bộ luật hình sự năm 1999 (BLHS)cũng như Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 (BLTTHS) và các văn bản hướngdẫn thi hành chưa có quy định cụ thể về thời điểm chấp hành hình phạt cảitạo không giam giữ tính từ lúc nào nên thực tiễn xét xử vẫn áp dụng chưathống nhất. Khi nói rằng hiện nay pháp luật chưa có quy định thời hạn chấp hành hìnhphạt cải tạo không giam giữ tính từ thời điểm nào ắt sẽ có người viện dẫn khoản 5điều 5 của Nghị định số 60/2000/NĐ-CP ngày 30-10-2000 của Chính phủ quy địnhviệc thi hành hình phạt cải tạo không giam giữ (sau đây gọi tắt là Nghị định số 60)để phản bác lại nhận định này. Tại khoản 5 Điều 5 của Nghị định số 60 đã quyđịnh: “người bị kết án là cán bộ, công chức, quân nhân, công nhân quốc phòng,người lao động làm công ăn lương, thì thời gian chấp hành hình phạt cũng đượctính vào thời gian công tác, thời gian tại ngũ, nhưng không được tính vào thời gianxét nâng lương, phong quân hàm theo niên hạn. Thời gian chấp hành hình phạtđược tính từ ngày cơ quan, tổ chức giám sát, giáo dục người đó nhận được quyếtđịnh thi hành bản án và trích lục bản án”. Để hiểu rõ về quy định này chúng ta cóthể tham khảo thêm khoản 5 Điều 5 Nghị định số 61/2000/NĐ-CP ngày 30-10-2000 của Chính phủ quy định việc thi hành hình phạt tù cho hưởng án treo (sau đâygọi tắt là Nghị định số 61). Tại khoản 5 Điều 5 Nghị định số 61 cũng có quy địnhgiống như khoản 5 Điều 5 Nghị định số 60 đó là: “người được hưởng án treo là cánbộ, công chức, quân nhân, công nhân quốc phòng, người lao động làm công ănlương, thì thời gian thử thách cũng được tính vào thời gian công tác, thời gian tạingũ, nhưng không được tính vào thời gian xét nâng lương, phong quân hàm theoniên hạn. Thời gian thử thách được tính từ ngày cơ quan, tổ chức giám sát, giáodục người đó nhận được quyết định thi hành bản án và trích lục bản án”. Với quyđịnh này nhiều toà án địa phương cho rằng khoản 5 Điều 5 Nghị định 61 là mâuthuẫn với khoản 1 Điều 60 bộ luật hình sự 1999 BLHS và các hướng dẫn trước đâyvề thời hạn thử thách của án treo (tính từ ngày tuyên án sơ thẩm) nên đã yêu cầutoà án nhân dân tối cao giải thích. tại điểm 3 mục i công vănsố 81/2002/TANDTC ngày 10-6-2002 của toà án nhân dân tối cao đã giải đáprằng: quy định tại khoản 5 Điều 5 Nghị định số 61 không có gì mâu thuẫn với quyđịnh tại khoản 1 Điều 60 BLHS 1999 nên thời hạn thử thách vẫn được tính từ ngàytuyên án sơ thẩm như các văn bản hướng dẫn trước đây. quy định tại khoản 5 Điều5 Nghị định số 61 được áp dụng đối với người được hưởng án treo là cán bộ, côngchức, quân nhân, công nhân quốc phòng, người lao động làm công ăn lương nếuvẫn được tiếp tục làm việc, thì thời gian thử thách để được tính vào thời gian côngtác, thời gian tại ngũ chỉ được tính từ ngày cơ quan, tổ chức giám sát, giáo dụcngười đó nhận được quyết định thi hành bản án, chứ không phải kể từ ngày toà áncho cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách. Như vậy, đối với khoản 5 Điều 5 Nghị định số 60 tuy chưa có hướng dẫn,nhưng với cách quy định hoàn toàn giống với quy định của khoản 5 Điều 5 Nghịđịnh số 61 nên chúng ta có thể hiểu rằng thời điểm tính thời hạn chấp hành hìnhphạt cải tạo không giam giữ và thời gian thử thách của án treo quy định tại haiNghị định nói trên là chỉ để cho cơ quan, tổ chức giám sát, giáo dục người bị kết ántính thời gian công tác, thời gian tại ngũ và thời gian không được xét nâng lương,phong quân hàm chứ không phải là quy định để toà án xác định thời điểm thi hànhhình phạt cải tạo không giam giữ và thời gian thử thách của án treo. cho nên, có thểkhẳng định rằng đến thời điểm này pháp luật chưa có quy định về thời hạn thi hànhhình phạt cải tạo không giam giữ tính từ thời điểm nào, do đó thực tiễn xét xử vẫncó sự nhận thức khác nhau dẫn đến áp dụng chưa thống nhất. Hiện nay, phần lớn các bản án áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ đãtuyên thời hạn chấp hành hình phạt tính từ ngày tuyên án sơ thẩm (tương tự như ántreo). trong khi đó cũng có không ít bản án lại tuyên thời hạn thi hành hình phạt cảitạo không giam giữ tính từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật hoặc có những bản ántuyên tính từ ngày có quyết định thi hành án. Những người theo quan điểm thời hạn chấp hành hình phạt cải tạo khônggiam giữ tính từ ngày tuyên án đã cho rằng: hình phạt cải tạo không giam giữ cũnggiống như thời hạn thử thách của án treo, vì theo quy đị ...