Thuật nói chuyện hằng ngày phần 25

Học rộng, hiểu nhiều, khi nói chuyện cũng khéo dùng tưtưởng của danh nhân để củng cố lý luận của mình, là điềuai cũng nên làm. Người nói chuyện như vậy, gây cho câuchuyện của mình phong vị mới lạ, khiến nó hấp dẫn kẻkhác, và tạo cho nó chân giá trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuật nói chuyện hằng ngày phần 25Thuật Nói Chuyện Hằng Ngày Hoàng Xuân Việt Ph ần 025 Đừng Có Giọng sách Vở Học rộng, hiểu nhiều, khi nói chuyện cũng khéo dùng tư tưởng của danh nhân để củng cố lý luận của mình, là điều ai cũng nên làm. Người nói chuyện như vậy, gây cho câu chuyện của mình phong vị mới lạ, khiến nó hấp dẫn kẻ khác, và tạo cho nó chân giá trị. Trong đời sống học sinh, bạn nên đôi khi bàn cùng bạn hữu, những sách mình đã học, xin họ dùng những danh ngôn đông, tây, kim, cổ mà họ biết để mình học theo. Cuộc nói chuyện, nhờ sự giúp đỡ này, đem lại nhiều lợi ích. Khi ra khỏi học đường, việc học tập của bạn vẫn cần được tiếp tục, bạn không đủ thì giờ và trí nhớ để đọc đủ thuứ sách, để nhớ nhiều danh ngôn bạn có thể bổ vào những khuyết điểm của mình bằng cách giao du thường với những bè bạn học rộng, thuộc nhiều tuư tưởng của kẻ khác. Nhưng điều đó, chúng tôi muốn bạn tránh là hễ mở miệng ra bất kỳ lúc nào, đối với ai, cũng chưng khoe sách báo mình đọc, hay chêm những câu chữ nho, những danh ngôn của Âu Mỹ. Người có tật này, tưởng ăn nói như vậy, người ta cho mình là bậc thông thái, Ăn nói có duyên ai nghe cũng hài lòng. Họ lầm quá. Con người, ai cũng muốn đề cao giá trị của mình, coi mình là hệ trọng xuất chúng, và muốn cho kẻ khác lu mờ để mình nổi bật lên. Người có giọng sách vở hình như quên mất tâm lý này. Vô tình họ chọc tính ganh tỵ của con người và gieo ác cảm. Tai hại nhứt, là khi họ ănnói với người lớn tuổi và có chức quyền trên họ mà thấthọc. Những kẻ này, vừa nghe ho dẫn danh ngôn này, tục ngữkia liền tưởng mình bị kẻ nhỏ khinh rẻ, mất uy tín, uyquyền. Như vậy, họ không bị người ta thù sao được. Rất chua chát, là khi họ múa mỏ thông thái trước mặtnhững bực có học lực uyên thâm và tính tình trầm mặc, ítnói. Thái độ múa búa trước cửa Lỗ Ban của họ, làm chongười nghe cười thầm, cho họ là non kinh nghiệm, thiếuđầu óc dè dặt, nghèo nàn sự khôn ngoan. Chúng tôi có quen một người, đã nhiều năm mất tật này.Nói chuyện với ai, dù là người rất lạ, dù trong những câuchuyện chơi, họ cũng nói cho được mẫu chuyện Tàu rúttrong Phong Thần, hay Đông châu liệt quốc, họ cũng dẫn vàiba câu Kinh thánh, nói nào Noe đóng tàu, Noe uống rượu say.Phao lô nóng tính v.v... và không quên pha vào lý luận củamình, những danh ngôn của Lão Tử, Descarrtes, Hégel...Trong xóm chúng tôi ở,người ta gọi là ông sach vở. Thiệtlà chua chát. Trong câu chuyện, xin bạn cương quyết tránh thứ tậtấy.Nguyên tắc thứ nhất bạn nên theo, là dù cao tuổi đếnđâu, đậu mấy bằng cấp đại học, viết bao nhiêu thi phẩm cógiá trị, vẫn ăn nói khiêm tốn, không bao giờ ỷ cái hiểu biếthơn người của mình để già hàm, khoe khoang và che khuấtkẻ khác, làm nghịch lại, bạn cũng có thể được người nghecho mình là học rộng. Nhưng họ không bao giờ mến phụcbạn đâu. Cái vốn trí học dồi dào mà xài vậy, chỉ gây khinhrẻ, rước họa vào mình... nó không bằng sự hiểu biết thườngmà được đi kèm với lòng khiếm thị sâu xa. Xin bạn khắc vàotâm khảm mấy chữ nầyĐức hạnh phục người mến hơn tàiba. Nếu không cần, thì khi nói chuyện, bạn đừng đề cậpđến vốn học của mình làm gì. Sự thinh lặng của bạn, tạocho xung quanh một không khí huyền bí. Nó bắt kẻ kháckiên nể bạn và đề cao phẩm giá của bạn. Dến khi phải áp dụng những hiểu biết của mình, bạnhãy thi hành một cách khôn ngoan. Phải lựa người, lựa lúcmà xài vốn học của bạn. Gặp những thợ hồ, thợ,ộc ở thônquê, biết chút ít về nghề của mình, mà bạn giảng cho họ vèkỹ nghệ nặng, thì quả bạn làm một việc vô ý thức. Sau bữatiệc, ai cũng mệt đừ, mà chúng tôi cắt nghĩa cho họ thuyếtMác, bàn về triết lý của Thích Ca, phân tích học thuyếtNhiệm Thế của Đức Giê su thì thật là lố bịch không đúnglúc. Muốn dùng điều họ hỏi ở sách báo, làm thành lũy chonhững gì mình quả quyết, bạn nên dùng một cách khiêm tốn,tự nhiên và tiết kiệm. Một vài mẩu chuyện lạ, đôi danhkhôn khéo dẫn, làm câu chuyện thêm ý vị thế nào, thì sựkhoe khoang sách vở làm cho câu chuyện chán tai và gây áccảm chừng ấy. Hay nhất là tự mình đem câu chuyện lạ, hay dẫu danhngôn, mà hỏi người nghe. Cách nói này, làm cho người nghekhỏi mất mặt, cảm thấy mình được nhìn nhận là hơn người.Lẽ dĩ nhiên, khi hỏi như vậy, thì bạn trả lời luôn theochuyện của mình nói, chớ không phải hỏi để kẻ khác trảlời. Họ biết thì hay lắm. Ma không biết thì tội nghiệp chohọ, mà cũng có thể mình bị họ ghét. Vậy tóm lại, bạn hãytránh giọng sách vở, và khi muốn sử dụng vốn hiểu biết củamình, cần khôn ngoan. [Phần Trước] [Phần Kế] ...