THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 3

THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 3: Đặc điểm của các loại thức ăn nuôi bò sữa và nguyên tắc sử dụng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 3 Ch¬ng 3 ®Æc ®iÓm cña C¸c lo¹i thøc ¨n nu«i bß s÷a vμ nguyªn t¾c sö dôngi. Thμnh phÇn dinh d|ìng cña thøc ¨n Thμnh phÇn cña thøc ¨n (H×nh 3-1) bao gåm n†ícvμ vËt chÊt kh« (VCK). Theo quy †íc, hμm l†îng vËtchÊt kh« cña mét lo¹i thøc ¨n ®†îc x¸c ®Þnh b»ng c¸chsÊy kh« thøc ¨n ®ã trong tñ sÊy ë nhiÖt ®é 105°C cho®Õn khi nã cã khèi l†îng kh«ng ®æi vμ ®†îc biÓu diÔnb»ng tû lÖ phÇn tr¨m: khèi l†îng thøc ¨n sau khi sÊy VCK (%) = ------------------------------------ u 100 khèi l†îng thøc ¨n tr†íc khi sÊy Trong c¸c lo¹i thøc ¨n cña bß s÷a, mét sè cã hμml†îng vËt chÊt kh« cao, mét sè kh¸c cã hμm l†îng vËtchÊt kh« thÊp. C¸c lo¹i thøc ¨n th« xanh cã hμm l†îngvËt chÊt kh« thÊp h¬n c¸c lo¹i thøc ¨n ñ †íp vμ thøc ¨n ñ†íp l¹i cã hμm l†îng vËt chÊt kh« thÊp h¬n c¸c lo¹i thøc¨n ®· ph¬i kh«. Theo Pozy (1998), hμm l†îng vËt chÊtkh« cña thøc th« xanh biÕn ®éng tõ 11% ®Õn 20%, cñathøc ¨n ñ †íp tõ 20 % ®Õn 40 % (biÕn ®éng rÊt lín vμphô thuéc vμo nguyªn liÖu ®em ñ), cña c¸c lo¹i thøc ¨nph¬i kh« vμ thøc ¨n tinh tõ 85% ®Õn 92%. Thøc ¨n Lμm kh« (sÊy) N‡íc VËt chÊt kh« §èt ch¸y ChÊt h÷u c¬: o Protein o §†êng, tinh bét o ChÊt x¬ o ChÊt bÐo (mì) o Vitamin Tro H×nh 3-1: Thμnh phÇn ho¸ häc cña thøc ¨n NÕu ®em ®èt ch¸y hoμn toμn mét lo¹i thøc ¨n, chØcßn l¹i tro, tro nμy chÝnh lμ hμm l†îng c¸c chÊt kho¸ngcã trong lo¹i thøc ¨n ®ã. PhÇn thøc ¨n ®· bÞ thiªu ch¸ygäi lμ vËt chÊt h÷u c¬ (CHC) cña thøc ¨n. VËt chÊt h÷uc¬ nμy ®†îc cÊu thμnh tõ hai phÇn: c¸c chÊt cã chøa nit¬(protein) vμ c¸c chÊt kh«ng chøa nit¬. C¸c chÊt kh«ngchøa nit¬ bao gåm: gluxit vμ mì. Gluxit cã thÓ cã lo¹ihoμ tan nh† ®†êng, tinh bét... hoÆc kh«ng hoμ tan nh†xenluloza. Ngoμi ra trong thøc ¨n cßn cã c¸c lo¹ivitamin (nh† vitamin A,B, C, D, E, K ... Tuy hμm l†îngcña c¸c vitamin trong thøc ¨n rÊt nhá nh†ng chóng lμnh÷ng yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®†îc ®èi víi cuéc sèng. Khi mét lo¹i thøc ¨n giμu mét chÊt dinh d†ìngnμo ®ã th× ng†êi ta th†êng gäi nã b»ng mét tªn ®Æc hiÖu.VÝ dô, c¸c lo¹i thøc ¨n víi hμm l†îng protein cao th×®†îc gäi lμ nh÷ng thøc ¨n giÇu protein vμ c¸c lo¹i thøc¨n cã hμm l†îng gluxit vμ mì lín sÏ ®†îc gäi lμ c¸cthøc ¨n giÇu n¨ng l†îng. C¸c lo¹i thøc ¨n víi hμm l†îngx¬ cao sÏ ®†îc coi lμ thøc ¨n giÇu x¬. §Ó tÝnh to¸n gi¸ trÞ dinh d†ìng cña mét lo¹i thøc¨n, cÇn ph¶i ph©n tÝch lo¹i thøc ¨n ®ã thμnh ra c¸c thμnhphÇn ®¬n gi¶n, sau ®ã ®em c©n tõng chÊt dinh d†ìng vμbiÓu diÔn nã b»ng tû lÖ phÇn tr¨m ®èi víi vËt chÊt kh«.VÝ dô, khi ng†êi ta nãi r»ng lo¹i thøc ¨n nμy chøa 15%mì so víi vËt chÊt kh« th× cã nghÜa lμ cø 1000g VCKcña thøc ¨n ®ã cã chøa 150g mì.ii. C¸c lo¹i thøc ¨n th|êng dïng nu«i bß s÷a1. Thøc ¨n th« xanh Thøc anh th« xanh lμ tªn gäi chung cho c¸c lo¹icá xanh, th©n l¸ c©y cßn xanh, kÓ c¶ mét sè lo¹i rauxanh vμ vá cña nh÷ng qu¶ nhiÒu n†íc... §Æc ®iÓm cñathøc ¨n th« xanh lμ chøa nhiÒu n†íc, dÔ tiªu ho¸, cã tÝnhngon miÖng vμ gia sóc thÝch ¨n. Nãi chung, thøc ¨nxanh cã tû lÖ c©n ®èi gi÷a c¸c chÊt dinh d†ìng, chøanhiÒu vitamin vμ protein cã chÊt l†îng cao. a. Cá tù nhiªn vμ cá trång Cá tù nhiªn lμ hçn hîp c¸c lo¹i cá hoμ th¶o, chñyÕu lμ cá gμ, cá l¸ tre, cá mËt... Cá tù nhiªn mäc trªnc¸c gß, b·i, bê ®ª, bê ruéng, trong v†ên c©y, c«ng viªn...Cá tù nhiªn cã thÓ ®†îc sö dông cho bß s÷a ngay trªn®ång b·i d†íi h×nh thøc ch¨n th¶ hoÆc còng cã thÓ thuc¾t vÒ vμ cho ¨n t¹i chuång. Thμnh phÇn dinh d†ìng vμchÊt l†îng cá tù nhiªn biÕn ®éng rÊt lín vμ tuú thuécvμo mïa vô trong n¨m, n¬i cá mäc, giai ®o¹n ph¸t triÓncña cá (non hay giμ) vμ thμnh phÇn c¸c lo¹i cá trongth¶m cá. Khi sö dông cá tù nhiªn cÇn l†u ý tr¸nh cho bßs÷a bÞ rèi lo¹n tiªu ho¸ hoÆc ngé ®éc b»ng c¸ch sau khithu c¾t vÒ, ph¶i röa s¹ch cá ®Ó lo¹i bá bôi bÈn, c¸c ho¸chÊt ®éc h¹i, thuèc trõ s©u... Lo¹i cá cßn non hoÆc cáthu c¾t ngay sau khi m†a cÇn ph¶i ®†îc ph¬i t¸i ®Ó ®Òphßng bß s÷a bÞ ch†íng bông ®Çy h¬i. Cá trång bao gåm c¸c lo¹i nh† cá voi, cá Ghinª,cá Stylo ... ViÖc trång cá rÊt quan träng, ®Æc biÖt lμtrong ch¨n nu«i th©m canh vμ ch¨n nu«i theo quy m«trang tr¹i. Trång cá b¶o ®¶m chñ ®éng cã nguån thøc ¨nth« xanh chÊt l†îng vμ æn ®Þnh quanh n¨m. L†îng cá cho bß s÷a thay ®æi tuú theo tõng ®èit†îng. Trung b×nh mçi ngμy cã thÓ cho mét con ¨n®†îc mét l†îng cá t†¬i b»ng kho¶ng 10-12% thÓ trängcña nã. b. Ngän mÝa Ngän mÝa lμ phÇn ngän th¶i ra sau khi thu ho¹chth©n c©y mÝa lμm ®†êng. Th«ng th†êng ngän mÝa chiÕm20% cña c¶ c©y mÝa. Nh† vËy, víi n¨ng suÊt mÝa b×nhqu©n 45-50 tÊn/ha th× mçi ha th¶i ra trªn 9 tÊn ngän mÝavμ sè ngä ...