THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 4

THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 4: Nhu cầu dinh dưỡng và khẩu phần nuôi bò sữa. Mục đích cuối cùng của quá trình tiêu hóa phức tạp là cung cấp cho cơ thể bò sữa các chất dinh dưỡng và năng lượng cần thiết để bù đắp cho các hao tổn hàng ngày do các hoạt động sống gây ra và để tạo ra các sản phẩm
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 4 Ch¬ng 4 Nhu cÇu dinh d‡ìng vμ khÈu phÇn nu«i bß s÷ai. Nhu cÇu dinh d|ìng cña bß s÷a Môc ®Ých cuèi cïng cña qu¸ tr×nh tiªu ho¸ phøct¹p lμ cung cÊp cho c¬ thÓ bß s÷a c¸c chÊt dinh d†ìng vμn¨ng l†îng cÇn thiÕt ®Ó bï ®¾p cho c¸c hao tæn hμngngμy do c¸c ho¹t ®éng sèng g©y ra vμ ®Ó t¹o ra c¸c s¶nphÈm. C¸c ho¹t ®éng cña c¬ thÓ bao gåm h« hÊp, tuÇnhoμn, néi tiÕt, ho¹t ®éng c¬ b¾p, sù ®æi míi tÕ bμo... Métl†îng vËt chÊt vμ n¨ng l†îng ®†îc hÊp thu sau qu¸ tr×nhtiªu ho¸ ®†îc dμnh cho c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n trªn nh»mduy tr× sù sèng. Nhu cÇu vÒ c¸c chÊt dinh d†ìng sö dôngcho môc ®Ých nμy chÝnh lμ nhu cÇu duy tr×. Nhu cÇu nμycã liªn quan víi khèi l†îng cña bß s÷a. ChØ khi mμl†îng thøc ¨n ¨n vμo trong mét ngμy tho¶ m·n ®†îc c¸cnhu cÇu cho duy tr× th× phÇn c¸c chÊt dinh d†ìng hÊpthu cßn l¹i míi chuyÓn sang ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇus¶n xuÊt nh† tiÕt s÷a, t¨ng träng, ph¸t triÓn bμo thai. NÕu mét con bß s÷a cã s¶n l†îng s÷a trung b×nh4.000 kg/chu kú th× trong thêi gian mét chu kú nã t¹o rakho¶ng 480 kg vËt chÊt kh« (tÝnh víi hμm l†îng chÊtkh« cña s÷a b»ng 12%), tøc lμ lín h¬n rÊt nhiÒu so víikhèi l†îng vËt chÊt kh« trong c¬ thÓ nã. §iÒu ®ã nãi lªnr»ng bß s÷a cã nhu cÇu dinh d†ìng rÊt lín cho s¶n xuÊt. Bß s÷a cÇn ®†îc cung cÊp ®Çy ®ñ n¨ng l†îng,protein, c¸c chÊt kho¸ng vμ c¸c vitamin cho nhu cÇu duytr× vμ s¶n xuÊt. Nhu cÇu n¨ng l†îng cña bß s÷a ®†îc x¸c ®Þnh tõnhu cÇu cho duy tr×, nhu cÇu cho sinh tr†ëng, nhu cÇucho ph¸t triÓn bμo thai vμ nhu cÇu cho s¶n xuÊt s÷a. §èivíi bß v¾t s÷a, sù thiÕu hôt n¨ng l†îng trong khÈu phÇnlμ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh h¹n chÕ n¨ngsuÊt s÷a. Nhu cÇu protein cña bß s÷a phô thuéc vμo n¨ngsuÊt s÷a lμ chÝnh, ngoμi ra cßn phô thuéc vμo giai ®o¹ntiÕt s÷a, sù mang thai vμ ph¸t triÓn c¬ thÓ. ChÊt kho¸ng lμ nh÷ng nguyªn tè v« c¬ d†íi d¹ngmuèi víi nguyªn tè v« c¬ hay hîp chÊt h÷u c¬ kh¸c. Bßs÷a cÇn kho¶ng 15 lo¹i chÊt kho¸ng kh¸c nhau thuéc hainhãm: kho¸ng ®a l†îng vμ kho¸ng vi l†îng. Nhu cÇuchÊt kho¸ng ë bß v¾t s÷a rÊt lín. Mét con bß s÷a cãn¨ng suÊt 4.000 kg s÷a mét chu kú th× tæng sè chÊtkho¸ng trong s÷a ®· chiÕm tíi 28 kg. Th«ng th†êngtrong thøc ¨n thiÕu c¸c chÊt kho¸ng, v× vËy ta ph¶i bæsung vμo khÈu phÇn cho bß s÷a. L†îng n¨ng l†îng, protein, kho¸ng, vitamin vμn†íc cÇn thiÕt cho bß s÷a ®· ®†îc x¸c ®Þnh th«ng quac¸c thÝ nghiÖm c©n b»ng trao ®æi chÊt. Chóng t«i tr×nhbμy d†íi ®©y ph†¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¸c nhu cÇu n¨ngl†îng, protein, Ca vμ P cho bß s÷a theo Pozy (1998).1. Nhu cÇu duy tr× §ã lμ c¸c nhu cÇu dinh d†ìng mμ mét bß s÷a cÇn®Ó duy tr× c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng sèng nh† h« hÊp,tuÇn hoμn m¸u, tiªu ho¸, ho¹t ®éng c¬ b¾p v.v. Nhu cÇu n¨ng l†îng (UFL) cho duy tr× hμng ngμycña bß s÷a ®†îc tÝnh to¸n dùa vμo thÓ träng (W, kg)theo c«ng thøc sau: UFL = 1,4 + 0,6W/100 Nhu cÇu hμng ngμy cña bß s÷a vÒ protein (gPDI/con/ngμy) ®Ó duy tr× còng ®†îc tÝnh to¸n dùa vμothÓ träng (W, kg) theo c«ng thøc sau: PDI = 95 + 0,5W Nhu cÇu vÒ canxi vμ phètpho còng ®†îc tÝnh theothÓ träng (W, kg) nh† sau: Ca (g/con/ngμy) = 0,06W P (g/con/ngμy) = 0,05W2. Nhu cÇu sinh trëng Bß c¸i míi ®Î løa thø nhÊt cßn tiÕp tôc sinhtr†ëng vμ ph¸t triÓn c¬ thÓ ®Ó ®¹t ®†îc tÇm vãc tr†ëngthμnh. Nh† vËy, nã cã c¸c nhu cÇu cho sinh tr†ëng. NhucÇu nμy tuú thuéc vμo møc ®é t¨ng träng c¬ thÓ vμ ®†îccéng thªm vμo nhu cÇu duy tr× nh† sau: - 3,5 UFL cho 1 kg t¨ng träng - 280 g PDI cho 1 kg t¨ng träng - 3,2 g Ca cho 1 kg t¨ng träng - 1,8 g P cho 1 kg t¨ng träng Ng†êi ta còng cã thÓ †íc tÝnh nhu cÇu cho sinhtr†ëng theo thêi ®iÓm mμ bß t¬ ®Î løa ®Çu vμ céng thªmvμo nhu cÇu duy tr× nh† trong b¶ng 4-1. B¶ng 4-1: †íc tÝnh nhu cÇu cho sinh tr†ëng cho bß t¬ theo tuæi ®Î løa ®Çu Tuæi ®Î løa ®Çu N¨ng l†îng Protein (UFL/ngμy) (g PDI/ngμy) D†íi 28 th¸ng tuæi 0,70 55 Trªn 28 th¸ng tuæi 0,35 253. Nhu cÇu tiÕt s÷a Mét con bß ®ang trong giai ®o¹n tiÕt s÷a sÏ cÇn®†îc cung cÊp thªm l†îng n¨ng l†îng vμ protein, tuútheo l†îng s÷a tiÕt ra vμ tû lÖ mì cã trong s÷a cña nã. Nhu cÇu n¨ng l†îng (UFL) cho 1 kg s÷a cã tû lÖmì bÊt kú (MG) cña bß ®†îc tÝnh theo c«ng thøc: UFL = 0,44 u (0,4 + 0,15 u MG) Nhu cÇu protein (g PDI) cho 1 kg s÷a cã tû lÖ mìbÊt kú (MG) cña bß ®†îc tÝnh theo c«ng thøc: PDI = 48 u (0,4 + 0,15 u MG ) VÝ dô: ®Ó s¶n xuÊt ra mçi kg s÷a cã 3,5% mì bßcÇn 0,44 x (0,4 + 0,15 x 3,5) = 0,40 UFL vμ 48 u (0,4 +0,15 u 3,5) = 44,16 g PDI. Nhu cÇu canxi vμ phètpho cho tiÕt s÷a lμ 4,2 g vμ1,7 g cho 1 kg s÷a cã mì s÷a tiªu chuÈn (cã 4% mì). Chó ý: C«ng thøc chuyÓn s÷a thùc tÕ thμnh s÷atiªu chuÈn 4% mì:Kg s÷a ...