THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 5

THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 5: Sản xuất, dự trữ và chế biến một số loại thức ăn cho bò sữa
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THỨC ĂN VÀ NUÔI DƯỠNG BÒ SỮA - Chương 5 Ch¬ng 5 S¶n xuÊt, Dù tr÷ vμ chÕ biÕn mét sè lo¹i thøc ¨n cho bß s÷ai . kü thuËt trång mét sè c©y thøc ¨n1. Cá voi a. §Æc ®iÓm chung Cá voi (Pennisetum purpureum) thuéc hä hoμ th¶o,th©n ®øng, cã nhiÒu ®èt, rËm l¸, sinh tr†ëng nhanh. Cávoi †a ®Êt mÇu vμ tho¸ng, kh«ng chÞu ®†îc ngËp vμ óngn†íc. Khi nhiÖt ®é m«i tr†êng xuèng thÊp (2-30C) vÉnkh«ng bÞ ch¸y l¸. Tuú theo tr×nh ®é th©m canh, n¨ng suÊt chÊt xanhtrªn mét ha cã thÓ biÕn ®éng tõ 100 ®Õn 300 tÊn/n¨m. b. Kü thuËt gieo trång vμ ch¨m sãc - Thêi vô trång Thêi gian trång thÝch hîp lμ tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng 5. - ChuÈn bÞ ®Êt Lo¹i ®Êt trång cá voi yªu cÇu cã tÇng canh t¸c trªn30cm, nhiÒu mÇu, t¬i xèp, tho¸t n†íc, cã ®é Èm trungb×nh ®Õn h¬i kh«, pH = 5-7. CÇn cÇy s©u, bõa kü hai l†ît vμ lμm s¹ch cá d¹i,®ång thêi san ph¼ng ®Êt. R¹ch hμng s©u 15-20cm theoh†íng ®«ng-t©y, hμng c¸ch hμng 60cm. - Ph©n bãn §†îc sö dông víi l†îng kh¸c nhau, tuú theo ch©nruéng tèt hay xÊu. Trung b×nh cho 1 ha cÇn bãn: + 15-20 tÊn ph©n chuång hoai môc, bãn lãt toμn bétheo hμng trång cá. + 300- 400kg ®¹m, bãn thóc vμ sau mçi lÇn c¾t. + 250-300kg super l©n, bãn lãt toμn bé theo hμngtrång cá. + 150-200kg sulph¸t kali, bãn lãt toμn bé theohμng trång cá. + NÕu ®Êt chua (pH Sau khi trång 10-15 ngμy mÇm b¾t ®Çu mäc. NÕucã hom chÕt, cÇn trång dÆm, ®ång thêi lμm cá vμ xíix¸o nhÑ lμm cho ®Êt t¬i, tho¸ng. Lóc ®†îc 30 ngμy tiÕnhμnh bãn thóc b»ng100kg urª. c. Sö dông Sau khi trång 80-90 ngμy thu ho¹ch ®ît ®Çu (kh«ngthu ho¹ch non ®ît ®Çu). Cø sau mçi lÇn thu ho¹ch vμ cára l¸ míi l¹i tiÕn hμnh bãn thóc. Kho¶ng c¸ch nh÷ng lÇnthu ho¹ch tiÕp theo lμ 30-45 ngμy. C¾t gèc ë ®é cao 5cmtrªn mÆt ®Êt vμ c¾t s¹ch, kh«ng ®Ó l¹i mÇm c©y, ®Ó chocá mäc l¹i ®Òu. Th†êng thu ho¹ch tõ th¸ng 6 ®Õn th¸ng11. NÕu mïa kh« chñ ®éng ®†îc n†íc t†íi th× cã thÓ thuho¹ch quanh n¨m. Chu kú kinh tÕ cña cá voi lμ 3-4 n¨m(tøc lμ trång mét lÇn thu ho¹ch ®†îc 3-4 n¨m).2. Cá Ghinª a. §Æc ®iÓm chung Cá Ghinª (Panicum maximum) cßn gäi lμ cá s¶, lμlo¹i c©y hoμ th¶o, mäc thμnh bôi nh† bôi s¶. Cá ¨n rÊtngon vμ cã gi¸ trÞ dinh d†ìng cao, kh«ng bÞ gi¶m chÊtl†îng nhanh nh† cá voi. Cá Ghinª cã nhiÒu ®Æc tÝnhquý: sinh tr†ëng m¹nh, n¨ng suÊt cao, kh¶ n¨ng chÞuh¹n, chÞu nãng vμ chÞu bãng c©y tèt, dÔ trång. Trång th©m canh cã thÓ cho n¨ng suÊt t†¬ng ®†¬ngcá voi: mçi n¨m thu ho¹ch 8-10 løa vμ trªn mét ha cãthÓ ®¹t 100-200 tÊn. b. Kü thuËt trång vμ ch¨m sãc - Thêi vô Thêi gian trång tõ th¸ng 2-4. - ChuÈn bÞ ®Êt Lo¹i cá nμy phï hîp víi ch©n ruéng cao, lo¹i ®Êtc¸t pha, kh«ng bÞ ngËp n†íc hoÆc Èm nhiÒu. Yªu cÇucÇy bõa kü (cÇy s©u 15-20cm), lμm ®Êt t¬i nhá, ®Æc biÖtlμ trong tr†êng hîp trång b»ng h¹t. - Ph©n bãn Mçi ha cÇn: + 10-15 tÊn ph©n chuång hoai môc, bãn lãt toμn bétheo hμng r¹ch. + 200-250kg super l©n, bãn lãt toμn bé theo hμngr¹ch. + 150-200kg sulph¸t kali, bãn lãt toμn bé theohμng r¹ch. + 200-300kg sulph¸t ®¹m, chia ®Òu ®Ó bãn thóc saumçi lÇn thu ho¹ch. - C¸ch trång vμ ch¨m sãc Cã thÓ trång b»ng h¹t, hoÆc dïng khãm th©n rÔ,trång theo bôi. Sau khi lμm ®Êt kü, r¹ch hμng c¸ch nhau40-50cm, s©u 15cm (nÕu trång b»ng khãm theo bôi) hoÆcs©u 10cm (nÕu gieo b»ng h¹t). L†îng h¹t cÇn cho mçi halμ 5-6kg. L†îng khãm cÇn lμ 5-6 tÊn/ha. C¸ch chuÈn bÞkhãm gièng nh† sau: c¾t bá phÇn ngän c¸c khãm cá s¶gièng trªn ruéng vμ ®Ó l¹i chiÒu cao khãm kho¶ng 25-30cm. Dïng cuèc ®¸nh gèc cá lªn, rò s¹ch ®Êt, c¾t bítphÇn rÔ giμ. Sau ®ã t¸ch thμnh nh÷ng khãm nhá, mçikhãm 3-4 nh¸nh ®em trång. Sau khi r¹ch hμng vμ bãn ph©n nh† nªu trªn, tiÕnhμnh trång b»ng c¸ch ®Æt c¸c khãm vμo r·nh, ng¶ cïngmét phÝa vμ vu«ng gãc víi thμnh r·nh, c¸ch nhau 35-40cm, lÊp ®Êt s©u kho¶ng 10-15cm vμ dËm chÆt ®Êt. NÕu trång b»ng h¹t th× lÊp ®Êt dÇy 5cm. Sau khi trång 15-20 ngμy kiÓm tra kh¶ n¨ng ramÇm chåi vμ nÕu cÇn thiÕt th× trång dÆm l¹i. §ång thêilóc nμy xíi x¸o qua, lμm cá d¹i vμ bãn thóc b»ng urª. c. Sö dông Kho¶ng 60 ngμy sau khi trång th× thu ho¹ch løa®Çu, c¾t phÇn trªn, c¸ch mÆt ®Êt 10cm. C¸c løa thuho¹ch sau c¸ch nhau 40-45 ngμy. Th†êng thu ho¹ch tõth¸ng 5 ®Õn th¸ng 11. Sau 4-5 n¨m míi ph¶i trång l¹i.3. C©y ng« a. §Æc ®iÓm chung Ng« (Zea maize) thuéc hä hoμ th¶o, lμ lo¹i c©yl†¬ng thùc quan träng ®øng hμng thø hai sau lóa. Khitrång ng« lμm thøc ¨n cho bß s÷a cÇn l†u ý mét sè vÊn®Ò sau ®©y: - Ng« lμ lo¹i c©y trång kh«ng cã kh¶ n¨ng chÞu h¹nvμ chÞu ngËp n†íc. - Khi gieo h¹t cÇn ph¶i gieo dÇy h¬n so víi ng«dïng lÊy h¹t (l†îng h¹t ng« gièng lín h¬n tõ 10 ®Õn15%. Tøc lμ, l†îng h¹t sö dông kho¶ng 70kg cho méthecta hoÆc 2,5kg cho mét sμo). - CÇn chän gièng ng« cã chu kú thùc vËt ng¾n, cãkh¶ n¨ng thÝch øng vμ chèng chÞu víi c¸c ®iÒu kiÖnngo¹i c¶nh, cã tæng khèi l†îng vËt chÊt trªn mét ®¬n vÞdiÖn tÝch lín (tèt nhÊt nªn dïng gièng ng« VM-1). N¨ng suÊt chÊt xanh cã thÓ ®¹t 35-40 tÊn/ha/vô. b. Kü thuËt gieo trång vμ ch¨m sãc - Thêi vô trång: Ng« lμm thøc ¨n cã thÓ trång tõ th¸ng 2 ®Õn th¸ng11. - ChuÈn bÞ ®Êt Ng« thÝch hîp trªn ®Êt nhÑ, s©u mÇu, kh« vμ dÔtho¸t n†íc. Ph¶i lμm ®Êt kü, cÇy bõa ®Êt t¬i nhá. - Ph©n bãn Mçi ha cÇn: + 20-25 tÊn ph©n chuång, bãn lãt toμn bé lóc gieotrång. + 150-200kg super l©n, bãn lãt toμn bé lóc gieotrång. + 40-50kg kali, bãn lãt toμn bé lóc gieo trång. + 100-120kg urª, bãn lμm ba lÇn. LÇn thø nhÊt bãn35kg/ha khi c©y mäc cao 15-20cm (giai ®o¹n 3 ®Õn 5l¸). LÇn thø hai: 35kg/ha, vμo lóc ng« ®¹t 6 tuÇn tuæi(khi c©y ®¹t ®é cao 50cm). LÇn bãn ph©n urª thø bat†¬ng øng víi thêi kú c©y cã nhu cÇu ®¹m rÊt cao:kho¶ng tõ 15 ngμy tr†íc khi xuÊt hiÖn hoa ®ùc cho ®Õnkho¶ng mét th¸ng sau khi træ hoa. - C¸ch trång vμ ch¨m sãc Trång theo mËt ®é: hμng c¸ch hμng 50-60cm, c¸ckhãm c©y c¸ch nhau 15-20cm, mçi khã ...