Thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong bối cảnh bảo hộ thương mại

Bảo hộ thương mại là việc một quốc gia sẽ ban hành áp dụng các tiêu chuẩn hàng rào kỹ thuật về chất lượng, vệ sinh, an toàn lao động, môi trường, xuất xứ, áp đặt thuế nhập khẩu cao đối với một hoặc một số mặt hàng mà quốc gia có lợi thế để tiến tới việc hạn chế nhập khẩu, qua đó bảo vệ nền sản xuất hàng hóa, dịch vụ trong nước. Bài viết sẽ phân tích tình hình bảo hộ thương mại hiện nay, việc xuất khẩu hàng hóa trong bối cảnh bảo hộ thương mại và đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong bối cảnh bảo hộ thương mại THÚC ĐẨY XUẤT KHẨU HÀNG HÓA CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH BẢO HỘ THƯƠNG MẠI PROMOTING THE EXPORT OF GOODS OF VIETNAM IN THE BACKGROUND OF TRADE PROTECTION ThS. Phạm Thị Hồng Mỵ Trường Đại học Sài Gòn Tóm tắt Bảo hộ thương mại là việc một quốc gia sẽ ban hành áp dụng các tiêu chuẩn hàng rào kỹ thuật về chất lượng, vệ sinh, an toàn lao động, môi trường, xuất xứ, áp đặt thuế nhập khẩu cao đối với một hoặc một số mặt hàng mà quốc gia có lợi thế để tiến tới việc hạn chế nhập khẩu, qua đó bảo vệ nền sản xuất hàng hóa, dịch vụ trong nước. Hiện nay, xu hướng bảo hộ thương mại trên thế giới đang ngày càng gia tăng, đặt ra yêu cầu cho Việt Nam là cần có giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa như nhóm hàng hóa nông lâm thủy sản, dệt may, da giày, thiết bị điện tử, truyền thông... Bài viết sẽ phân tích tình hình bảo hộ thương mại hiện nay, việc xuất khẩu hàng hóa trong bối cảnh bảo hộ thương mại và đề xuất một số giải pháp nhằm thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam. Từ khóa: bảo hộ thương mại; phát triển kinh tế; xuất khẩu hàng hóa. Abstract Trade protection means that a country will adopt the application of technical barriers on quality, hygiene, labor safety, environment and origin, and impose high import duties on one or the other. The number of commodities that the country has advantages to proceed to restrict imports, thereby protecting the domestic production of goods and services. Currently, the trend of trade protection in the world is increasing, which requires Vietnam to have a solution to promote the export of goods such as agricultural, forestry and aquatic products, textiles, and footwear, electronics, communication... The article will analyze the current trade protection situation, the export of goods in the context of trade protection and propose some solutions to promote the export of goods by Vietnam. Keywords: trade protection; economic development; export of goods. 1. Đặt vấn đề Hiện nay, với chính sách thương mại xung đột giữa hai cường quốc trên thế giới là Hoa Kỳ và Trung Quốc đã ảnh hưởng rất lớn đến các quốc gia đang phát triển, làm cho nhiều quốc gia lựa chọn biện pháp phát triển kinh tế của nước mình bằng cách chú trọng thúc đẩy sản xuất công nghiệp để dần dần thay thế cho các mặt hàng nhập khẩu như là sắt, thép, phân bón... Chính vì vậy, các quốc gia này đã sử dụng các biện pháp như là thắt chặt quy định về tỷ lê nội địa hóa, trợ giá hàng xuất khẩu, tăng thêm quy định cho các biện pháp phòng vệ thương mại để bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Bên cạnh đó, hàng loạt các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA) ra đời với những quy định mang tính WTO + 50 thì đòi hỏi mỗi quốc gia trong đó có Việt Nam cần có những chiến lược, giải pháp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng hóa trong giai đoạn 2021 - 2030. 2. Tổng quan nghiên cứu, cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu Nghiên cứu về giải pháp thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam trong bối cảnh bảo hộ thương mại hiện nay có rất nhiều các công trình nghiên cứu liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp như: nhóm tác giả Lê Quang Thuận và Nguyễn Thị Phương Thúy năm 2018 với bài viết: Xu hướng bảo hộ thương mại trên thế giới và kiến nghị đối với Việt Nam; nhóm tác giả Ngô Tuấn Anh, Nguyễn Cẩm Tú, Ngô Anh Thái năm 2019 với bài viết: Xu hướng mới trong bảo hộ thương mại trên thế giới và những khuyến nghị đối với Việt Nam; tác giả Doãn Công Khánh năm 2019 với bài viết Nâng cao năng lực cạnh tranh cho các mặt hàng xuất khẩu chủ lực: Thực tiễn và giải pháp; hay bài viết Hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn 2011-2019 và một số đề xuất của tác giả Phạm Hồng Nhung năm 2019; tác giả Lê Thị Thanh với công trình Xuất khẩu hàng hóa Việt Nam trong bối cảnh mới và những vấn đề đặt ra năm 2019... Những công trình nghiên cứu này đã phân tích xu hướng bảo hộ thương mại, những tác động tích cực, tiêu cực, thách thức của bảo hộ thương mại đối với nền kinh tế Việt Nam, đề xuất các giải pháp, khuyến nghị nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa. Điểm chung của bài viết này so với các công trình nghiên cứu trước là đều có sự phân tích đánh giá tình hình bảo hộ thương mại hiện nay, sự tác động của bảo hộ thương mại đến việc xuất khẩu hàng hóa, đề xuất giải pháp tăng cường xuất khẩu hàng hóa. Bài viết này, tác giả sẽ dựa theo hướng nghiên cứu, cách tiếp cận đó để tiếp tục có nội dung bổ sung, sẽ nghiên cứu phân tích cụ thể các tác động tích cực và tiêu cực của bảo hộ thương mại đến xuất khẩu hàng hóa, có những bảng minh họa nội dung phân tích. Bên cạnh đó, tác giả cũng có những giải pháp đề xuất tập trung vào cơ quan chính phủ Việt Nam và các doanh nghiệp Việt Nam trong việc thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến bài viết là: Bảo hộ thương mại là gì? Xuất khẩu hàng hóa là gì? Theo đó, bảo hộ thương mại là thuật ngữ kinh tế là việc một quốc gia sẽ ban hành áp dụng các tiêu chuẩn hàng rào kỹ thuật về chất lượng, vệ sinh, an toàn lao động, môi trường, xuất xứ, áp đặt thuế nhập khẩu cao đối với một hoặc một số mặt hàng mà quốc gia có lợi thế để tiến tới việc hạn chế nhập khẩu, qua đó bảo vệ nền sản xuất hàng hóa, dịch vụ trong nước. Hay nói cách khác, bảo hộ thương mại là tổng hợp các chính sách thương mại của chính phủ nhằm bảo vệ các nhà sản xuất trong nước chống lại nhà sản xuất nước ngoài trong một ngành cụ thể. Bốn công cụ chính là thuế quan, trợ cấp, hạn ngạch và kiểm soát tiền tệ. Chiến lược bảo hộ phổ biến nhất là ban hành thuế quan nhập khẩu, điều này ngay lập tức làm tăng giá hàng nhập khẩu và hàng này sẽ trở nên ít cạnh tranh hơn khi so sánh với hàng hóa nội địa. Biện pháp thứ hai là t ...