Thực hiện công bằng xã hội ở Việt Nam hiện nay, mâu thuẫn và phương pháp giải quyết

Thuật ngữ "công bằng được dùng trong tiếng Việt theo nghĩa hẹp hơn so với trong một số tiếng nướcngoài. "Justice" trong tiếng Anh và tiếng Pháp, được hiểu theo nghĩa rộng hơn, là sự đúng đắn, chínhđáng, lẽ phải, công lý... Do đó khi đề cập đến "social justice", trước hết, người ta nói đến khía cạnh pháplý của nó. Vấn đề phân phôi chỉ là một trong những khía cạnh của công bằng xã hội. Ngoài ra, vấn đềtự do cá nhân, quyền con người, vấn đề môi trường… cũng được coi là những khía cạnh khác nhau...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực hiện công bằng xã hội ở Việt Nam hiện nay, mâu thuẫn và phương pháp giải quyếthực hiện công bằng xã hội ở ViệtNam hiện nay, mâu thuẫn vàphương pháp giải quyết(13:22, 04/09/2008)Thựchiệncôngbằngxãhộiđòihỏiphảinhậnthứcvàgiảiquyếtđúngđắn,hàihoàcácmốiquanhệlợi ích.Song,ởđâylạithườngnảysinhnhữngmâuthuẫnđòihỏiphảiđượcnghiêncứavàgiảiquyết.Thực hiệncôngbằngxãhộiởViệtNamhiệnnay,nhữngmâuthuẫnnảysinhđòihỏiphảiđượcnghiêncứuvà giảiquyếtlà:1)Mâuthuẫngiữacánhânvàxãhội,2)Mâuthuẫngiữachínhsáchkinhtếvàchínhsách xãhộicủaNhànước,3)Mâuthuẫngiữalợiíchnhàđầutưvàlợiíchngườilaođộng,4)Mâuthuẫntrong lĩnhvựcgiáodụcđàotạo.1.CôngbằngxãhộivàvaitròcủanóđốivớisựổnđịnhvàpháttriểnxãhộiThuậtngữcôngbằngđượcdùngtrongtiếngViệttheonghĩahẹphơnsovớitrongmộtsốtiếngnướcngoài.JusticetrongtiếngAnhvàtiếngPháp,đượchiểutheonghĩarộnghơn,làsựđúngđắn,chínhđáng,lẽphải,cônglý...Dođókhiđềcậpđếnsocialjustice,trướchết,ngườitanóiđếnkhíacạnhpháplýcủanó.Vấnđềphânphôichỉlàmộttrongnhữngkhíacạnhcủacôngbằngxãhội.Ngoàira,vấnđềtựdocánhân,quyềnconngười,vấnđềmôitrường…cũngđượccoilànhữngkhíacạnhkhácnhaucủacôngbằngxãhội.TrongtiếngViệt,khinóitớicôngbằng,ngườitathườngliêntưởngđếnsựbằngnhau,tứcsựbìnhđẳng.Thậtra,côngbằngvàbìnhđẳngtuycóliênquanvớinhau,nhưngđólàhaikháiniệmkhácnhau.Côngbằngcókhíacạnhbìnhđắng,đồngthờicókhíacạnhbấtbìnhđẳng.Bìnhđẳngvềquyềnvànghĩavụcôngdântrướcphápluật,bìnhđẳngvềnhânphẩm,chủngtộc,giớitính,tínngưỡngtôngiáochốnglạimọisựkỳthị,phânbiệtđốixửlànhữngyêucầucủacôngbằngxãhội.Tuynhiên,sựbấtbìnhđẳngvềhưởngthụdosựkhôngngangnhauvềphẩmchấtvànănglựctronglaođộng,cốnghiếncũnglàmộtyêucầucủacôngbằngxãhội.Bảnchấtcủacôngbằngxãhội,theochúngtôi,làsựtươngxứng(sựphùhợp)giữamộtloạtcáckhíacạnhkhácnhautrongquanhệgiữacáimàcánhân,nhómxãhộilàmchotậpthể,choxãhộihoặcchocánhân,nhómxãhộikhácvớicáimàhọđượchưởngtừtậpthể,xãhộihaytừcánhân,nhómxãhộikhác.Cáimàcánhânlàmcóthểlàđiềutốtlànhchoxãhội(laođộng,cốnghiến,nghĩavụ,cônglao...)hoặccũngcóthểlàđiềuxấu,cóhạichoxãhội(thídụ,tộiphạm...).Còncáimàcánhânđượchưởngcóthểlàtiềncông,phầnthưởng,quyềnlợi,địavịxãhội,sựđánhgiá,ghicôngcủaxãhội...vàcũngcóthểlàsựtrừngphạtbằngnhữnghìnhthứctừthấpđếncao.Côngbằngxãhộithườngđượcxétxétởnhiềuphươngdiện:kinhtế,chíntrị,phápquyền,đạođức...trongphươngdiệnkinhtế,tứclàsựphùhộtươngxứnggianlaođộng,đónggópcủacánhân,nhómxãhộivàoquátrìnhsảnxuấtvớisựhưởngthụnhữngkếtquảcủasảnxuấtlàphươngdiệncơbảnnhân.Khíacạnhchínhtrị,phápquyềncủacôngbằngxãhộilàsựtươngxứng,chămhạn,giữacônglaocủanhữngngườiđichiếnđấu,hysinhchosựnghiệpgiảiphóngdântộc,xâydựngvàbảovệTổquốcvớisựđánhgiá,ghicông,đềnđápcủaxãhội,hoặcgiữasựthiệthạimàcánhângâyrachoxãhộivớinhữnghìnhphạtcủaxãhộiđốivớihọ…Đểđánhgiásựcôngbằng,đòihỏiphảisosánhphầnhưởngthụcủacáccánhân,cácnhómxãhộivớiphầnđónggóp,cốnghiếncủahọ.Ởđây,phầnhưởngthụ,vềcơbản,cóthểlượnghóađượcmộtcáchtươngđốidễdàng,cònphầnđónggóp,cốnghiến,nhấtlàsựđónggóp,cốnghiếnvềtàinăngvàtrítuệthìrấtkhócóthểlượnghóamộtcáchchínhxácđược.Đànhrằng,laođộngphứctạplàbộisốcủalaođộngđơngiản,nhưngbộisốhợplýlàbaonhiêu?Làmthếnàođểsosánhchấtlượng,hiệuquảcủacáccôngviệckhácnhau?Lấytiêuchuẩnnàođểsosánhchấtlượngcốnghiếncủahaingườivàohiệuquảcôngviệcchungngườilaođộngtrựctiếpvàngườitổchức,quảnlýlaođộngđểđánhgiámứcđộhưởngthụcủahaingườilàcôngbằnghaykhôngcôngbằng?Thêmvàođósựđónggópcủacánhânkhôngnhữngcầnphảiđượcxemxéttronghiệntại,màcònphảitínhđếncảsựđónggóptrongquákhứvàtươnglai,thídụ,sựhysinhxươngmáucủanhữnganhhùng,liệtsĩchođộclậptựdocủaTổquốc,nhữngđónggópcủacácnhàchínhtrị,khoahọc,nghệthuậtmàhiệuquảchưathểtínhđượctronghiệntạinhưnglạicóýnghĩarấtlớntrongtươnglai.Sựđánhgiáđơngiản,họhộtvấnđềnàycóthểdẫnđếnviệcngộnhậncôngbằngthànhbấtcônghoặcngượclại.Dovậy,cóthểnói,xácđịnhthếnàolàcôngbằng,thếnàolàbấtcôngkhôngchỉlàvấnđềlýluận,màcònlàvấnđềthựctiễn.Côngbằngxãhộilàmộtđộnglựcpháttriểnkinhtếxãhội,bởinólàyếutốcótácđộngtrựctiếpđếnlợiíchcủachủthểhoạtđộngvàdovậy,nókíchthíchtínhnăngđộng,sángtạocủamọithànhviênxãhội,huyđộngcácnguồnnhânlực,vậtlực,tàilựctro ...