Thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người lao động tại các doanh nghiệp may Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Nội dung bài viết đánh giá thực trạng thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người lao động tại các doanh nghiệp may Việt Nam để đáp ứng yêu cầu khách hàng đặt ra trong thương mại quốc tế. Kết quả này cũng gợi ý một số giải pháp cho các nhà quản lý doanh nghiệp may nâng cao hoạt động thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người lao động.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người lao động tại các doanh nghiệp may Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế THỰC HIỆN TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI CÁC DOANH NGHIỆP MAY VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ ThS. Đinh Thị Hương1 Tóm tắt: Trách nhiệm xã hội đối với người lao động của doanh nghiệp là vấn đề được quan tâm nghiên cứu ở nước ta trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, thực hiện vấn đề này của các doanh nghiệp vẫn còn khá hạn chế. Đánh giá thực trạng thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người lao động tại các doanh nghiệp may Việt Nam để đáp ứng yêu cầu khách hàng đặt ra trong thương mại quốc tế. Kết quả này cũng gợi ý một số giải pháp cho các nhà quản lý doanh nghiệp may nâng cao hoạt động thực hiện trách nhiệm xã hội đối với người lao động. Từ khóa: thực hiện trách nhiệm xã hội, các doanh nghiệp may, hội nhập quốc tế Abstract: Corporate social responsibility of business towards employees is a topic that has been much discussed recently in Vietnam. However, there have been many shortages and disadangtages in implement of this issue from both enterprises and employees. Through evaluating the current picture of impletment CSR at of Vietnam garment enterprises to satisfy customers’ requirements in international trade. The result raise some managerial implications for garment managers to enhance their activities of implementation CSR for workers. Keywords: Implement corporate social responsibility; Vietnam garment enterprises; International trade. I. LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam đã, đang trên đà hội nhập ngày càng sâu rộng trong thương mại quốc tế (TMQT). Nếu muốn tồn tại và phát triển các doanh nghiệp (DN) Việt Nam buộc phải tuân theo xu hướng toàn cầu đó là thực hiện trách nhiệm xã hội (TNXH) của DN. Thúc đẩy các DN thực hiện tốt TNXH là một hướng đi quan trọng, phù hợp với mục tiêu chiến lược phát triển bền vững trong quá trình hội nhập (Thắng, 2013). Khi nói đến may mặc - ngành kinh tế chủ lực của Việt Nam, cụ thể sau hơn 20 năm phát triển kim ngạch xuất khẩu của ngành đã đóng góp 10% - 15% GDP/ năm. Đây là ngành có mức độ hội nhập lớn nhất vào kinh tế thế giới. Xét trên phương diện xuất nhập khẩu. Bản chất của các DN may là thâm dụng lao động nên người lao động (NLĐ) luôn được đặt ở vị trí đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, theo MOLISA (2015), NLĐ tại các DN may đang phải làm việc trong điều kiện không được đảm bảo và môi trường làm việc độc hại như bụi, tiếng ồn, thiếu ánh sáng, thường xuyên phải làm thêm giờ, mức lương thấp, đời sống tinh thần thiếu phong phú… Chính vì vậy việc thực hiện THXNH đối với NLĐ là chính một công cụ quan trọng để tăng năng suất, chất lượng công việc, tạo điều kiện làm việc tốt cho NLĐ, góp phần 1 Email: dinhhuongtm@gmail.com, Khoa Quản trị nhân lực, Đại học Thương mại. 268 QUẢN TRỊ NHÂN LỰC DOANH NGHIỆP TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP QUỐC TẾ VÀ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 nâng cao giá trị gia tăng của DN thông qua danh tiếng xã hội, tạo động lực, duy trì lao động, thu hút lao động giỏi cho các DN may mặc. Thực hiện TNXH đối với NLĐ tại các DN may Việt Nam đã trở thành một trào lưu, một xu hướng tác động mạnh mẽ đến hoạt động của các DN. Các DN may không phải tự nguyện thực hiện TNXH đối với NLĐ mà là yêu cầu của phía khách hàng đặt ra trong bối cảnh hội nhập để giành được hợp đồng gia công lớn. Song vấn đề đặt ra tại các DN may là cần phải thực hiện TNXH đối với NLĐ một cách bài bản, khoa học, hệ thống có nghĩa là phải xây dựng mục tiêu thực hiện TNXH đối với NLĐ, chuẩn bị nguồn lực, tổ chức một cách khoa học, khuyến khích kịp thời, đánh giá thường xuyên… Hay thực chất là các DN may cần phải tập trung vào quá trình thực hiện TNXH đối với NLĐ. Hoạt động này sẽ giúp các DN xây dựng kế hoạch, có cách thức triển khai thực hiện TNXH đối với NLĐ và đánh giá, điều chỉnh, uốn nắn những sai lệch trong thực hiện TNXH đối với NLĐ. Từ một số lý do trên cho thấy nghiên cứu thực hiện TNXH đối với NLĐ để đáp ứng yêu cầu đặt ra trong hội nhập kinh tế tại các DN may Việt Nam là rất cấp thiết và có ý nghĩa rất lớn. Bài viết được lựa chọn thực hiện để thấy được toàn cảnh bức tranh thực hiện TNXH đối với NLĐ của các DN may Việt Nam để đáp ứng yêu cầu khách hàng đặt ra trong quá trình hội nhập cũng như gợi ý một số giải pháp thiết thực để các DN may tăng cường thực hiện hoạt động này. 2. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU Trong nghiên cứu tổng hợp của tạp chí Academy of Management Journal với gần 100 bài viết bàn về TNXH, TNXH đối với NLĐ từ những năm 60 cho đến 2015 được phân thành: lịch sử hình thành (antecedent) từ năm 1960 - 1970, kết quả (outcome) từ 1980 - 1990, quá trình thực hiện (implementation process) từ 2000 đến nay. Các nghiên cứu về “The CSR implementation process” đều có đặc điểm, đối tượng riêng, nhưng tất cả đều thống nhất rằng, quá trình thực hiện TNXH là tổ chức các hoạt động để thực hiện mục tiêu, các loại TNXH của DN đề ra, cụ thể: Các hoạt động trong quá trình thực hiện TNXH được Panapanaan và các cộng sự (2003) phân tích tại 12 DN có lĩnh vực kinh doanh khác nhau ở Thụy Điển. Nhóm nghiên cứu đưa ra quy trình thực hiện gồm có 2 giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên là nội dung TNXH với cách thức nhận dạng vấn đề chính, quan trọng của TNXH và các yếu tố về thông số của TNXH có liên quan khi thực hiện TNXH. Thứ hai là quá trình thực hiện TNXH gồm: Tổ chức và cơ cấu thực hiện; Xây dựng kế hoạch; Triển khai kế hoạch; Kiểm tra và đánh giá; Truyền thông và báo cáo. Cùng năm đó, Werre, M. (2003) đề xuất các giai đoạn của quá trình thực hiện TNXH của Công ty Chiquita cụ thể: Nâng cao nhận thức quản lý cao cấp; Xây dựng một tầm nhìn TNXH và các giá trị của cốt lõi công ty; Thay đổi hành vi tổ chức; Kiểm soát sự thay đổi. Vì vậy, Nguyễn Ngọc Thắng, (2015) nhận định ngoài kiểm soát nhằm đảm bảo những gì đang được thực h ...