Thực phẩm ngày Tết và…bệnh tăng huyết áp

Ngày tết, bên cạnh việc nghỉ ngơi, chuyện ăn uống cũng thường bị… thả giàn. Hậu quả là sau dịp “ăn chơi” này, không ít người phải ăn kiêng vài tháng mới lấy lại vóc dáng. Không những thế, với tỷ lệ dân số bị tăng huyết áp ngày một gia tăng (đặc biệt trong giới doanh nhân, trí thức)...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực phẩm ngày Tết và…bệnh tăng huyết áp Thực phẩm ngày Tết và… tăng huyết áp Ngày tết, bên cạnh việc nghỉ ngơi, chuyện ăn uống cũng thường bị…thả giàn. Hậu quả là sau dịp “ăn chơi” này, không ít người phải ăn kiêng vàitháng mới lấy lại vóc dáng. Không những thế, với tỷ lệ dân số bị tăng huyế t áp ngày một gia tăng(đặc biệt trong giới doanh nhân, trí thức), vui tết chúng ta cũng cần chú ýđến những thực phẩm có liên quan với tăng huyết áp. Ngoại trừ những loại có nguyên nhân rõ rệt, tăng huyết áp được chiphối bởi sự tương tác giữa bẩm chất di truyền và sáu yếu tố môi trườngchính yếu: Béo phì hay thừa cân; Ít hoạt động; Uống nhiều bia rượu; Chế độăn nhiều muối; Chế độ ăn thiếu kali, calcium và magnesium; Các yếu tố tâmlý như căng thẳng, vui, buồn thái quá. Bẩm chất di truyền thì y học chưa thể can thiệp được, nhưng sáu yếutố môi trường chính yếu kể trên liên quan khá nhiều đến thực phẩm hàngngày, đặc biệt là dịp tết. Với những thực phẩm truyền thống như thịt kho tàu,thịt đông, thịt ba rọi luộc, nhân bánh chưng; rồi những thực phẩm “côngnghệ” như giò thủ, thịt muối, cá thịt đóng hộp… thì lượng mỡ, lượng muốimà chúng ta đưa vào cơ thể là rất lớn, cộng với việc ít hoạt động, vui chơithái quá sẽ là mối nguy hiểm khôn lường cho căn bệnh tăng huyết áp. Tránh tăng cân, hạn chế muối Chất béo trong thịt gây tăng cân đã quá rõ. Chất béo từ thịt là yếu tốgóp phần quan trọng vào việc gây xơ vữa động mạch dẫn đến tăng huyết áp,bệnh tim, đột quỵ. Cần lưu ý rằng, bánh mứt quá nhiều ngày Tết cũng gâytăng cân. Điều này được giải thích là do khi có nhiều đường, cơ thể sẽ tiêuhao năng lượng chủ yếu từ đường làm tích tụ mỡ nhiều hơn bình thường. Hơn nữa, đường qua chuyển hóa trong cơ thể lại là nguồn nguyên liệuđể cơ thể sản xuất ra chất béo. Ngoài ra, qua thực nghiệm đã thấy đường(sucrose) cũng làm tăng huyết áp, có lẽ là do đường làm tăng sản xuấtadrenaline gây co mạch và ứ muối dẫn đến tăng huyết áp. Như vậy, khôngchỉ người bị tiểu đường cần hạn chế, người bị tăng huyết áp, người khôngmuốn tăng cân cũng phải biết từ chối bánh mứt. Vai trò của muối ăn trong tăng huyết áp đã được y văn nói đến từ trămnăm nay. Các nghiên cứu cho thấy rằng ở những quốc gia có chế độ ăn nhiềumuối sẽ có tỷ lệ dân số bị tăng huyết áp nhiều hơn ở những quốc gia với chếđộ ăn ít muối. Chẳng hạn, người Nhật, người Mỹ “ăn mặn” nhiều nên tỷ lệdân số bị tăng huyết áp nhiều, người dân châu Phi “ăn lạt” và nhiều chất xơcó tỷ lệ dân bị tăng huyết áp là thấp (nhưng người gốc Phi ở Mỹ có tỷ lệ bịtăng huyết áp cao hơn người sống ở châu Phi, có lẽ là do ăn mặn). Cơ chế chính xác tại sao muối ăn làm tăng huyết áp vẫn chưa rõ. Cácnhà khoa học cho rằng có lẽ khi thừa muối thì lượng dịch trong máu tăng lêngây tăng huyết áp; và lượng muối ứ đọng nhiều trong thành mạch làm thànhmạch “cứng hơn” là một yếu tố thuận lợi cho tăng huyết áp. Dù chưa rõ cơchế, nhưng qua thực nghiệm, y học đã đưa ra khuyến cáo hạn chế lượngmuối đưa vào cơ thể giúp kiểm soát huyết áp ở người tăng huyết áp (hạn chếmuối ăn không làm giảm huyết áp ở người có huyết áp bình thường). Mỗi ngày chỉ nên dùng tối đa 2.400mg natri (khoảng một muỗng càphê muối ăn) sẽ giúp giảm huyết áp 2-8 mmHg. Hạn chế muối ăn đặc biệtcần thiết ở người bị tăng huyết áp có bị suy tim hoặc người già. Kiêng khemmuối quả là một điều khó khăn, đặc biệt với chế độ ăn của người Việt Namnhiều món kho, món mặn. Sau đây là một số mẹo giúp bạn tránh ăn nhiềumuối: - Kiểm tra lượng muối ghi trên bao bì thực phẩm; - Chọn những thực phẩm không cho thêm muối; - Hạn chế ăn nước xốt (sauce), như xốt đậu, xốt cà chua; - Hạn chế ăn các loại snack, hạt ngũ cốc muối đóng gói; - Nấu ăn ít muối - thay bằng gia vị cho có vị mặn; - Khi ăn ở hàng quán, nên nếm trước khi thêm mắm muối. Những thực phẩm có nhiều muối như: tôm đóng hộp (2.500mg/100gam), hạt điều đóng gói (1.400mg/100 gam), thịt muối (1.300mg/100 gam),xốt cà chua (2.000 mg/100ml), cá mòi đóng hộp (650mg/100 gam), bánhsnack (300mg/100 gam). Ăn uống và huyết áp Nói chung, ăn chay giúp làm hạ huyết áp và giảm nguy cơ bị bệnh timmạch. Chế độ ăn chay chứa nhiều kali, phức hợp carbohydrates, chất béokhông no, chất xơ, calcium, magnesium, vitamin C và vitamin A, tất cả cóảnh hưởng tốt trên huyết áp. Một bữa ăn nhiều chất xơ rất có hiệu quả trong việc dự phòng và điềutrị nhiều dạng bệnh tim mạch trong đó có tăng huyết áp. Các loại chất xơtrong bữa ăn là rất quan trọng. Lợi ích lớn nhất với tăng huyết áp của chất xơlà các sợi xơ tạo thành gel hòa tan trong nước như chất xơ trong các loại rau(trong đó rau thì là cung cấp chất xơ rất tốt cho người bị tăng huyết áp), yếnmạch, pectin trong táo, đậu đỗ, củ gừng, bột hạt ca-ri… Các chất xơ này,ngoài ...