Thực trạng hành vi nói dối của học sinh một số trường trung học cơ sở tại thành phố Hồ Chí Minh xét theo chuẩn mực xã hội

Bài viết đề cập thực trạng hành vi nói dối (HVND) của học sinh (HS) một số trường trung học cơ sở (THCS) tại Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) xét theo chuẩn mực xã hội. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng hành vi nói dối của học sinh một số trường trung học cơ sở tại thành phố Hồ Chí Minh xét theo chuẩn mực xã hộiSố 10(88) năm 2016Tư liệu tham khảo_____________________________________________________________________________________________________________THỰC TRẠNG HÀNH VI NÓI DỐI CỦA HỌC SINHMỘT SỐ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞTẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH XÉT THEO CHUẨN MỰC XÃ HỘINGUYỄN THỊ DIỄM MY*TÓM TẮTBài viết đề cập thực trạng hành vi nói dối (HVND) của học sinh (HS) một số trườngtrung học cơ sở (THCS) tại Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) xét theo chuẩn mực xã hội.Với 2 tiêu chí: động cơ nói dối, cường độ xuất hiện của HVND thì một HVND được xemxét là lệch chuẩn ở HS THCS khi xuất phát từ ba động cơ: được đồ vật, được ân huệ, tránhnghĩa vụ và xuất hiện liên tục trong vòng 2 tháng trở lên. Với chuẩn mực này, tỉ lệ HS cóHVND dạng lệch chuẩn dao động từ 14,4% đến 15,8%.Từ khóa: hành vi lệch chuẩn, hành vi nói dối, hành vi nói dối xét theo chuẩn mực xã hội.ABSTRACTThe reality of lying among students in some junior high schools in Ho Chi Minh Cityfrom a social norms perspectiveThe article discusses the reality of lying among students in some junior high schoolsin Ho Chi Minh City from a social norms perspectives. Considering the two criteria ofmotivation and frequency, lying is viewed as deviating from standard when it comes fromthe three causes of obtaining things, obtaining favours, and avoiding duty; and occursfrequently for 2 months or more. Results show that the percentage of students with lyingdeviating from standard is from 14.4% to 15.8%.Keywords: behaviour deviating from standard, lying, lying from a social normsperspective.1.Đặt vấn đềHiện nay, sự phát triển mạnh mẽcủa khoa học công nghệ, nền kinh tế thịtrường và nhịp sống sôi động của thời kìmở cửa đang ảnh hưởng sâu sắc tới từngcá nhân trong xã hội. Sự chuyển biến vàphát triển của thời đại đã đặt ra nhiềuthách thức cho xã hội, đặc biệt là côngtác giáo dục thế hệ trẻ, đó là: “Làm thếnào để hình thành nhân cách ở thế hệ trẻđáp ứng những yêu cầu, đòi hỏi của xãhội”. Vấn đề này tưởng chừng như đơngiản, nhưng thực tế không dễ thực hiện*một cách hoàn chỉnh. Song song với việcmang đến những điều kiện cho con ngườihọc tập và phát triển thì xã hội hiện đạicũng mang đến cho con người nhiều áplực, và cả những cám dỗ mà bản thân họkhông đủ khả năng từ chối; từ đó, dễ làmcho con người rơi vào trạng thái căngthẳng, lo âu và có những hành vi khôngphù hợp với chuẩn mực của xã hội.Trong tất cả các hành vi lệch chuẩnthì nói dối được xem là một hành vi vôcùng phức tạp. Sự phức tạp bắt nguồn từsự chưa rõ ràng và thống nhất về chuẩnThS, Trường Đại học Sư phạm TPHCM; Email: diemmytlgd@gmail.com182TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCMNguyễn Thị Diễm My_____________________________________________________________________________________________________________mực xã hội đối với HVND. Có nhữngHVND là phù hợp, những HVND có thểchấp nhận được và cả những HVNDkhông thể chấp nhận. Sự xác định rõ ràngvề chuẩn mực của HVND chính là cơ sởđể nghiên cứu thực trạng về hành vi này.Ở Việt Nam đã có một số nghiên cứu vềhành vi lệch chuẩn, tuy nhiên chỉ nghiêncứu hành vi lệch chuẩn một cách tổngquát mà chưa có một công trình nàonghiên cứu chuyên sâu về nói dối dướikhía cạnh là một hành vi lệch chuẩn. Bàibáo này tập trung nghiên cứu thực trạngHVND ở HS một số trường THCS tạiTPHCM xét trên chuẩn mực xã hội vềHVND đã được nghiên cứu.2.Nội dung2.1. Chuẩn mực xã hội đối với HVNDVới việc khảo sát 525 khách thể ởcác lứa tuổi khác nhau tại TPHCM dựatrên hai tiêu chí: động cơ và cường độxuất hiện của HVND thì một HVND ởHS THCS được gọi là lệch chuẩn khithỏa mãn cả 2 tiêu chí sau:- Tiêu chí 1: HVND xuất hiện liêntục trong vòng 2 tháng trở lên;- Tiêu chí 2: HVND xuất phát từđộng cơ để được nhận đồ vật hay ân huệ;tránh nghĩa vụ.Đây chính là cơ sở để nghiên cứuthực trạng HVND của HS một số trườngTHCS tại TPHCM. So sánh hai khía cạnhnghiên cứu HVND xét theo CMXH vàxét theo các tiêu chuẩn chẩn đoán củaDSM – 4 [2] có thể thấy rằng khung đánhgiá về HVND dạng lệch chuẩn xét theoCMXH có phần khắc khe hơn so vớiDSM – 4. Tiêu chí về động cơ là nhưnhau nhưng hai khía cạnh nghiên cứu lạikhác nhau ở tiêu chí thứ hai là cường độxuất hiện HVND. Theo đó, quan điểmtheo khía cạnh CMXH cho rằng mộtHVND xuất hiện liên tục trên 2 tháng thìcó thể đánh giá là lệch chuẩn nhưng 6tháng liên tục trở lên mới là con số củaDSM - 4. Sự khác nhau này kéo theo tỉ lệHS THCS có HVND dạng lệch chuẩn sẽcó sự chênh lệch nhau trong kết quảnghiên cứu thực trạng HVND của HSmột số trường THCS tại TPHCM.2.2. Thực trạng HVND của HS một sốtrường THCS tại TPHCM xét theochuẩn mực xã hộiKhách thể khảo sát chính bao gồm480 HS THCS tại TPHCM và khách thểkhảo sát hỗ trợ là giáo viên và phụhuynh HS. Nhằm kiểm tra tính chânthật của phiếu điều tra, sau mỗi kháchthể nộp phiếu, các nghiên cứ ...