Thực trạng không tuân thủ thuế thu nhập doanh nghiệp - Nghiên cứu tại Thành phố Hồ Chí Minh

Bài viết sử dụng kết hợp phương pháp thảo luận nhóm, thảo luận tay đôi và phương pháp thống kê, so sánh để nghiên cứu thực trạng không tuân thủ thuế của doanh nghiệp (DN) trong giai đoạn 2013- 2017 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM). Các số liệu phản ánh sự không tuân thủ thuế thể hiện qua những vi phạm pháp luật thuế Việt Nam của DN, được tổng hợp qua các kỳ thanh tra, kiểm tra thuế của Cục Thuế TP.HCM và kinh nghiệm về quản lý thuế của cơ quan thuế (CQT). Qua đó, bài viết đề xuất một số giải pháp về công tác quản lý thuế của CQT; các khuyến nghị đối với Chính phủ về những quy định trong chính sách thuế cũng như đối với các cơ quan chức năng về nguồn nhân lực quản lý Nhà nước nhằm góp phần hạn chế thực trạng không tuân thủ thuế của DN trong môi trường pháp luật thuế Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng không tuân thủ thuế thu nhập doanh nghiệp - Nghiên cứu tại Thành phố Hồ Chí Minh Thực trạng không tuân thủ thuế thu nhập doanh nghiệp - nghiên cứu tại Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Loan Lê Thị Tuyết Hoa Đại học Ngân hàng thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Việt Hồng Anh Chi Cục thuế Bình Thạnh TP. HCM Bài viết sử dụng kết hợp phương pháp thảo luận nhóm, thảo luận tay đôi và phương pháp thống kê, so sánh để nghiên cứu thực trạng không tuân thủ thuế của doanh nghiệp (DN) trong giai đoạn 2013- 2017 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM). Các số liệu phản ánh sự không tuân thủ thuế thể hiện qua những vi phạm pháp luật thuế Việt Nam của DN, được tổng hợp qua các kỳ thanh tra, kiểm tra thuế của Cục Thuế TP.HCM và kinh nghiệm về quản lý thuế của cơ quan thuế (CQT). Qua đó, bài viết đề xuất một số giải pháp về công tác quản lý thuế của CQT; các khuyến nghị đối với Chính phủ về những quy định trong chính sách thuế cũng như đối với các cơ quan chức năng về nguồn nhân lực quản lý Nhà nước nhằm The situation of corporate income tax non-compliance: the research in Ho Chi Minh City Abstract: The paper used a combination of group discussions, private discussions and statistical and comparative methods to study the situation of non-tax compliance of enterprises during the period from 2013 to 2017. Tax non-compliance was researched as the tax fraud of enterprises, which were detected through tax inspections and tax examinations of the Tax Department of Ho Chi Minh City and tax administration experience from tax authorities. Thereby, the article has proposed: a number of solutions on tax administration of tax authorities; some recommendations for the Government on the provisions of the tax policy as well as to the human resources authorities to contribute to limit the situation of non-tax compliance of enterprises in the legal Vietnamese tax law’s environment. Keywords: the situation, tax non-compliance, corporate income tax Asscociate Professor Loan Thi Nguyen, PhD Email: loannt@buh.edu.vn Banking University of Ho Chi Minh City Anh Viet Hong Nguyen, MEc Email: nvhanh.hcm@gdt.gov.vn Sub-department of Taxation of Binh Thanh District, Ho Chi Minh City Hoa Thi Tuyet Le, PhD Email: hoaltt@buh.edu.vn Banking University of Ho Chi Minh City Ngày nhận: 27/09/2019 Ngày nhận bản sửa: 23/10/2019 Ngày duyệt đăng: 21/11/2019 © Học viện Ngân hàng Tạp chí Khoa học & Đào tạo Ngân hàng ISSN 1859 - 011X 69 Số 210- Tháng 11. 2019  Thực trạng không tuân thủ thuế thu nhập doanh nghiệp - nghiên cứu tại Thành phố Hồ Chí Minh góp phần hạn chế thực trạng không tuân thủ thuế của DN trong môi trường pháp luật thuế Việt Nam. Từ khóa: Không tuân thủ thuế, Thuế thu nhập doanh nghiệp 1. Giới thiệu 9.145,11 tỷ đồng, tỷ lệ thu ngân sách đối với các DN từ việc thanh tra kiểm tra Thuế xuất hiện đồng thời với nhà nước, chiếm đến 54,16% (Nguyen Vu, 2016). dưới nhiều hình thức khác nhau. Từ khi Đến cuối năm 2016, theo thống kê, qua chính sách thuế ra đời thì nghĩa vụ thuế thanh kiểm tra có đến 91.419 DN bị thanh của người nộp thuế được hình thành. tra kiến nghị thu hồi ngân sách 17.285 tỷ đồng, truy hoàn thuế 1.400 tỷ đồng, Thuế là một trong những khoản đóng góp giảm khấu trừ thuế là 79 tỷ đồng, hơn nữa bắt buộc, có giới hạn phải nộp (Phan Hiển số thu thuế năm 2016 đạt dự toán Ngân Minh và cộng sự, 2001). Tuy nhiên, không sách nhờ vào những nỗ lực của công tác phải lúc nào người nộp thuế cũng thực thanh tra kiểm tra thuế các DN (Kien and hiện nghĩa vụ của mình một cách đầy đủ. Nga, 2017). Năm 2017, CQT các cấp đã Theo Noor và cộng sự (2013), Chính phủ thực hiện hơn 97.000 cuộc thanh tra kiểm ngày càng quan tâm nhiều hơn về vấn đề tra DN và truy thu 17.960 tỷ đồng, giảm trốn thuế, không tuân thủ thuế vì các hoạt lỗ hơn 34.118 tỷ đồng (tính đến ngày động này làm giảm nỗ lực tăng thu ngân 25/12/2017) (Tạp chí Thuế 2018). Mặc dù sách của quốc gia. DN có nghĩa vụ tự khai báo tự nộp thuế theo quy định nhưng nếu không có công Tại Việt Nam, Chính phủ luôn quan tâm tác thanh tra kiểm tra thuế thì số tiền thất đến việc quản lý thuế của quốc gia, nhất thu ngân sách ngày càng nhiều. là nghĩa vụ thuế của các DN, với số thu thuế từ DN chiếm tỷ lệ hơn 50% tổng thu Từ những năm 1990, Kamdar (1997) đã Ngân sách Nhà nước (NSNN) (Bộ Tài nghiên cứu tác động của các yếu tố về chính, 2016). Bên cạnh đó, theo Báo cáo chính sách có ảnh hưởng đến sự không Ngân sách của Bộ Tài chính (2016), trong tuân thủ thuế tại Mỹ trong giai đoạn các giai đoạn từ 2001- 2005; 2006- 2010; 1961-1987. Nurtegin (2008) tại Mỹ còn 2011- 2015, cơ cấu thu ngân sách theo nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến gian sắc thuế cho thấy tỷ trọng thuế thu nhập lận thuế của DN với dữ liệu của 23 quốc doanh nghiệp (TNDN) luôn chiếm trên gia trên thế giới. Noor và cộng sự (2012) 30%, cao nhất so với những sắc thuế còn nghiên cứu về các yếu tố tài chính ảnh ...