Thực trạng suy sinh dưỡng thể nhẹ cân ở trẻ dưới 5 tuổi và một số yếu tố liên quan về thực hành nuôi dưỡng trẻ tại tỉnh Hòa Bình (2013)

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan về thực hành nuôi dưỡng trẻ đến tình trạng suy dinh dưỡng (SDD) thể nhẹ cân ở trẻ < 5 tuổi tại tỉnh Hòa Bình năm 2013.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng suy sinh dưỡng thể nhẹ cân ở trẻ dưới 5 tuổi và một số yếu tố liên quan về thực hành nuôi dưỡng trẻ tại tỉnh Hòa Bình (2013) TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2015 THỰC TRẠNG SUY DINH DƢỠNG THỂ NHẸ CÂN Ở TRẺ DƢỚI 5 TUỔI VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN VỀ THỰC HÀNH NUÔI DƢỠNG TRẺ TẠI TỈNH HÒA BÌNH (2013) Đinh Hồng Dương* TÓM TẮT Mục tiêu: nhằm mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan về thực hành nuôi dƣỡng trẻ đến tình trạng suy dinh dƣỡng (SDD) thể nhẹ cân ở trẻ < 5 tuổi tại tỉnh Hòa Bình năm 2013. Phương pháp: sử dụng phƣơng pháp mô tả cắt ngang. Đối tượng: 1.530 bà mẹ và 1.530 trẻ < 5 tuổi tƣơng ứng với các bà mẹ đƣợc điều tra. Kết quả: - Thực trạng SDD thể nhẹ cân: tỷ lệ SDD thể nhẹ cân ở trẻ < 5 tuổi tại tỉnh Hòa Bình năm 2013 tƣơng đối cao (20,5%). - Một số yếu tố liên quan về thực hành chăm sóc trẻ: một số yếu tố liên quan có ý nghĩa thống kê với SDD thể nhẹ cân nhƣ: bà mẹ thực hành cho trẻ bú đúng; cho trẻ ăn bổ sung đúng thời gian (từ khi trẻ đƣợc 7 tháng tuổi) và cho trẻ ăn bổ sung đủ 4 nhóm thực phẩm chính, tham gia Chƣơng trình Dinh dƣỡng của bà mẹ và SDD thể nhẹ cân của trẻ (p > 0,05). * Từ khóa: Suy dinh dƣỡng; Thể nhẹ cân; Thực hành nuôi dƣỡng trẻ; Yếu tố liên quan; Tỉnh Hòa Bình. The Situation of the Underweight of Children under 5 years old and some Factors on Baby Nursing Practice in Hoabinh Province (2013) Summary Objectives: To describe the situation of the underweight of children under 5 years old and some factors related to baby nursing practice. Subjects and methods: A cross-sectional study on 1.530 mothers and 1.530 children. Results: - The underweight rate of children under 5 years old in Hoa Binh province was 20.5%. - Some factors on baby nursing practice: Some factors related to underweight such as right breast-feeding; feeding supplement food from 7 months of age; feeding supplement 4 groups of food and the factor that mother joining Nutrition Program were not statistically significant. * Key words: Malnutrition; Underweight; Baby nursing practice; Related factors; Hoa Binh province. * Học viện Quân y Người phản hồi (Corresponding): Đinh Hồng Dương (dhduonghvqy@gmail.com) Ngày nhận bài: 10/02/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 14/04/2015 Ngày bài báo được đăng: 05/05/2015 36 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2015 ĐẶT VẤN ĐỀ Tại tỉnh Hòa Bình, tỷ lệ SDD ở trẻ < 5 tuổi năm 2012 là 20,6%, phấn đấu đến năm 2015, tỷ lệ này đạt dƣới 18%, vẫn cao hơn mức trung bình của toàn quốc (17,5%) đã đạt đƣợc vào năm 2010. Nói một cách khác, công tác phòng chống SDD ở trẻ < 5 tuổi tại tỉnh Hòa Bình đang đi sau mức trung bình toàn quốc hơn 5 năm [3, 4, 5]. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến SDD ở trẻ < 5 tuổi nhƣ khẩu phần ăn (sữa mẹ và các thức ăn bổ sung), bệnh tật (các bệnh truyền nhiễm đƣờng tiêu hóa, hô hấp, nhiễm ký sinh trùng đƣờng ruột...), chăm sóc và các vấn đề liên quan (kiến thức của ngƣời chăm sóc trẻ, nƣớc sạch, vệ sinh môi trƣờng...). Trong đó, yếu tố thực hành nuôi dƣỡng trẻ của bà mẹ hoặc ngƣời chăm sóc trẻ là một trong những yếu tố tác động trực tiếp đến tình trạng dinh dƣỡng của trẻ. Hơn nữa, ở cộng đồng, để xác định tình trạng SDD, ngƣời ta chủ yếu dựa vào chỉ tiêu nhân trắc học và chia SDD làm 3 loại: SDD thể nhẹ cân (cân nặng theo tuổi), thể gày còm (cân nặng theo chiều cao) và thể thấp còi (chiều cao theo tuổi). Trong đó, SDD thể nhẹ cân thƣờng đƣợc sử dụng phổ biến ở cộng đồng vì đơn giản và dễ thực hiện (để xác định thể SDD gày còm và thấp còi cần xác định chính xác chiều cao của trẻ và với các bà mẹ là tƣơng đối khó, nhất là với trẻ < 5 tuổi) [1]. Trên cơ sở đó, nghiên cứu này nhằm: Mô tả thực trạng và một số yếu tố liên quan thực hành chăm sóc trẻ đến tình trạng SDD thể nhẹ cân ở trẻ < 5 tuổi tại tỉnh Hòa Bình năm 2013. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng, thời gian nghiên cứu. - Bà mẹ và trẻ < 5 tuổi tại tỉnh Hòa Bình. - Nghiên cứu đƣợc tiến hành từ tháng 6 đến tháng 11 - 2013. 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Sử dụng phƣơng pháp mô tả cắt ngang để mô tả thực trạng và một số đặc điểm SDD ở trẻ < 5 tuổi tại tỉnh Hòa Bình năm 2013. - Cỡ mẫu: áp dụng công thức tính cỡ mẫu cho nghiên cứu mô tả trong trƣờng hợp ƣớc lƣợng một tỷ lệ với tỷ lệ ƣớc đoán SDD ở Hòa Bình năm 2012 là 20,6%; sai số tƣơng đối mong muốn 10% và với độ tin cậy 95%, chúng tôi tính đƣợc cỡ mẫu tối thiểu là 1.481. Thực tế, chúng tôi điều tra đƣợc 1.530 bà mẹ và 1.530 trẻ < 5 tuổi tƣơng ứng với bà mẹ đƣợc điều tra. - Phƣơng pháp chọn mẫu: sử dụng phƣơng pháp chọn mẫu PPS (Probability Proportion to Size - chọn mẫu chùm với xác suất tỷ lệ theo độ lớn của cụm). Cụ thể: chọn ngẫu nhiên 30 xã, mỗi xã chọn ngẫu nhiên 3 thôn/bản. Tại mỗi thôn/bản chọn 17 trẻ < 5 tuổi bằng cách chọn ngẫu nhiên trẻ < 5 tuổi đầu tiên, các trẻ tiếp theo chọn theo phƣơng pháp cổng liền cổng cho đến khi đủ 17 trẻ. Trƣờng hợp trong thôn/bản không đủ số trẻ < 5 tuổi thì chọn trẻ ở thôn/bản kế tiếp. * Xử lý số liệu: nhập và xử lý số liệu ...