Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế trang trại ở tỉnh Quảng Bình

Bài viết nghiên cứu đánh giá thực trạng phát triển kinh tế trang trại tỉnh Quảng Bình về quy mô, hiệu quả sản xuất, cơ sở hạ tầng, tình hình ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật, trình độ lao động. Trên cơ sở đó phân tích những mặt thuận lợi, đạt được và những mặt khó khăn, thách thức để đề ra các giải pháp nhằm phát triển có hiệu quả và bền vững kinh tế trang trại ở tỉnh Quảng Bình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế trang trại ở tỉnh Quảng Bình TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH, SỐ 02 THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI Ở TỈNH QUẢNG BÌNH Trần Tự Lực Trường Đại học Quảng Bình Tóm tắt. Bài viết nghiên cứu đánh giá thực trạng phát triển kinh tế trang trại tỉnh Quảng Bình về quy mô, hiệu quả sản xuất, cơ sở hạ tầng, tình hình ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật, trình độ lao động. Trên cơ sở đó phân tích những mặt thuận lợi, đạt được và những mặt khó khăn, thách thức để đề ra các giải pháp nhằm phát triển có hiệu quả và bền vững kinh tế trang trại ở tỉnh Quảng Bình. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Kinh tế trang trại đã được tỉnh Quảng Bình quan tâm từ cuối thập kỷ 80 nhưng mãi đến năm 2000 thì loại hình kinh tế này vẫn chưa phát triển. Tính đến tháng 7 năm 2000 toàn tỉnh có 822 hộ sản xuất kinh doanh theo xu thế phát triển trang trại, trong đó chỉ có 47 cơ sở đạt hai tiêu chí theo Thông tư 69/2000/TTLT/BNN-TCTK ngày 26/6/2000 của Liên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Tổng cục thống kê; 616 cơ sở đạt một tiêu chí về quy mô mà không đạt tiêu chí về giá trị hàng hóa. Số còn lại, 159 cơ sở mang tính chất gia trại không đủ tiêu chí nào. Tuy nhiên sau khi có Nghị quyết 03/2000/NQ-CP ngày 02/2/2000 của Chính phủ về Kinh tế trang trại và Chỉ thị số 36/CT/TU ngày 30/6/2000 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tiếp tục đẩy mạnh phát triển kinh tế trang trại với nhiều chủ trương và chính sách như: phủ xanh đất trống đồi núi trọc, chương trình 5 triệu ha rừng... đã mở ra một giai đoạn phát triển mạnh mẽ của kinh tế trang trại ở tỉnh Quảng Bình cả về số lượng và chất lượng. Kinh tế trang trại trở thành khâu đột phá, tạo ra động lực mới trong sản xuất nông nghiệp và đã phát huy được lợi thế của từng vùng; góp phần khai thác và tận dụng nguồn vốn trong dân; mở rộng thêm diện tích, tận dụng đất trống đồi núi trọc, đất hoang hoá ở các vùng gò đồi, miền núi và ven biển; tạo việc làm cho lao động nông thôn, góp phần xoá đói giảm nghèo. Mặc dù đã có những bước phát triển nhiều mặt nhưng loại hình kinh tế trang trại ở Quảng Bình còn mang nặng tính tự phát, bộc lộ nhiều điểm yếu như: thiếu vốn đầu tư phát triển sản xuất; thiếu kinh nghiệm sản xuất kinh doanh; năng lực quản lý kém, quy mô phân tán, manh mún; định hướng sản xuất hàng hoá chưa rõ và chỉ mới khai thác được một phần nhỏ tiềm năng, lợi thế của tỉnh. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đánh giá thực trạng phát triển kinh tế trang trại tỉnh Quảng Bình trong thời gian qua; phân tích những mặt thuận lợi, kết quả đạt được và những mặt khó khăn, thách thức; trên cơ sở đó đề ra các định hướng, giải pháp nhằm phát triển có hiệu quả và bền vững loại hình kinh tế này ở Quảng Bình. TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH, SỐ 02 2. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRANG TRẠI Ở QUẢNG BÌNH 2.1. Số lượng, quy mô và tình hình sử dụng đất của trang trại Về số lượng và quy mô trang trại: Tiêu chí về trang trại theo từng giai đoạn phát triển kinh tế của đất nước có nhiều sự thay đổi nên để đánh giá sự phát triển kinh tế trang trại ở Quảng Bình ta đánh giá theo 2 giai đoạn: Giai đoạn 2006 - 2010: Theo các tiêu chí về trang trại trước đây thì đến đến cuối năm 2010 toàn tỉnh Quảng Bình có 1.587 trang trại, tăng 887 trang trại so với năm 2006. Tốc độ tăng trưởng về số lượng bình quân giai đoạn 2006 - 2010 là 20,6% (Biểu đồ 1). Mặc dù tổng số lượng trang trại toàn tỉnh tăng, nhưng ở thành phố Đồng Hới và huyện Quảng Trạch số lượng trang trại lại giảm: Nguyên nhân của trình trạng này là do nhiều trang trại ở hai địa bàn này hoạt động kém hiệu quả và một số trang trại không đạt các tiêu chí nên không xếp vào loại hình kinh tế này. Ngược lại, một số huyện lại có số lượng trang trại tăng nhanh, nhất là Lệ Thuỷ (Từ 39 lên 413 trang trại). Huyện có số lượng trang trại nhiều nhất là Bố Trạch (974 trang trại). Huyện Tuyên Hóa có số lượng trang trại thấp nhất tỉnh (20 trang trại). Riêng huyện Minh Hóa mới phát triển trang trại trong năm 2009 nhưng nhờ có chính sách hỗ trợ của tỉnh và huyện nên có 22 trang trại, tuy nhiên đến năm 2010 sau khi xét lại các tiêu chí, thì không có trang trại nào của huyện đạt các tiêu chí về trang trại. Biểu đồ 1. Thực trạng trang trại tỉnh Quảng Bình năm 2006 và 2010 Để đánh giá tình hình phát triển trang trại, ta nghiên cứu số lượng trang trại phân theo loại hình sản xuất qua bảng sau: Bảng 1. Số lượng trang trại phân theo loại hình sản xuất năm 2006 và 2010 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ ĐẠI HỌC QUẢNG BÌNH, SỐ 02 Loại hình Tổng (trang trại) Tăng, giảm so với năm 2006 (+,-) (trang trại) Tốc độ tăng trưởng bình quân/năm (%) Năm 2006 Năm 2010 Trang trại trồng trọt 308 780 472 24,0 Trang trại lâm nghiệp 144 289 145 15,7 Trang trại chăn nuôi 10 158 148 99,4 Trang trại thuỷ sản 205 195 -10 - 3,1 Trang trại tổng hợp 33 165 132 47,5 700 1587 887 20,6 Tổng Nguồn: Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Bình Qua bảng ta thấy, xét theo loại hình thì trang trại chăn ...