Thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn – trường hợp khi triển khai vận dụng vào Việt Nam

Ngày 29/11/2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 107/2023/QH15 về việc áp dụng Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Trong bài viết này sẽ tìm hiểu về thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn và đánh giá tác động của thuế này khi triển khai vận dụng vào Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn – trường hợp khi triển khai vận dụng vào Việt Nam6. THUẾ BỔ SUNG TỐI THIỂU NỘI ĐỊA ĐẠT CHUẨN – TRƯỜNG HỢP KHITRIỂN KHAI VẬN DỤNG VÀO VIỆT NAMQUALIFIED DOMESTIC MINIMUM TOP-UP TAX- THE CASE FORIMPLEMENTATION IN VIETNAMTS. Nguyễn Bích Thảo UyênTrường Đại học Công nghiệp Thành phố Hồ Chí MinhTóm tắtNgày 29/11/2023, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 107/2023/QH15 về việc áp dụngThuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàncầu. Theo đó, Việt Nam sẽ áp dụng hai quy định là: Quy định Thuế TNDN bổ sung tối thiểunội địa đạt chuẩn (QDMTT) và Quy định về tổng hợp thu nhập chịu thuế tối thiểu (IIR).Trong bài viết này sẽ tìm hiểu về thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn và đánh giá tácđộng của thuế này khi triển khai vận dụng vào Việt Nam.Từ khóa: Thuế Thu nhập doanh nghiệp, Thuế Tối thiểu toàn cầu, Thuế Bổ sung tối thiểu nộiđịa đạt chuẩn.AbstractOn November 29, 2023, the National Assembly passed Resolution No. 107/2023/QH15 onthe application of additional corporate income tax according to regulations to preventglobal tax base erosion. Accordingly, Vietnam will apply two regulations: Regulations onQualified domestic minimum top-up tax (QDMTT) and Regulations on Income InclusionRule (IIR). In this article, we will learn about Qualified Domestic Minimum Top-up Tax andevaluate the impact of this tax when applied to Vietnam.Keywords: corporate income tax, global minimum tax, qualified domestic minimum Top-upTax.JEL Classifications: H20,H26, H29. 1. Đặt vấn đề Quy tắc Thuế Tối thiểu toàn cầu là Trụ cột 2 trong giải pháp hai trụ cột trong chươngtrình chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển dịch lợi nhuận do Tổ chức Hợp tác và Phát triểnkinh tế - Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) khởi xướng.Đến nay, đã có hơn 140 quốc gia đồng thuận. Theo quy tắc này, các tập đoàn đa quốc gia(MNEs) có doanh thu từ 750 triệu EURO trở lên sẽ bị áp dụng mức thuế tối thiểu 15%. Như 1vậy, khi các công ty này đi đầu tư ở nước ngoài nhưng nộp thuế thu nhập tại nước đầu tưdưới mức 15% sẽ phải nộp phần chênh lệch tại nước cư trú nơi công ty có trụ sở chính. Theohướng dẫn của OECD về Quy định Chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu, Thuế Tối thiểu toàncầu có bản chất là Thuế TNDN bổ sung và các nước cần quy định trong hệ thống pháp luậtcủa mình cho phù hợp. Trong quá trình các quốc gia xem xét thực hiện quy tắc mẫu của OECD, có thể thấyhầu hết các quốc gia có ưu đãi thuế cho các tập đoàn đa quốc gia sẽ cần ưu tiên áp dụng thuếbổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn - Qualified Domestic Minimum Top-up Tax (QDMTT).Việc ban hành quy định QDMTT trong nội luật sẽ giúp ngăn ngừa tổn thất nguồn thu từthuế, khi các quốc gia khác ban hành quy định IIR để tăng mức thuế suất đối với các tậpđoàn đa quốc gia lên tối thiểu 15%. Ngoài ra, quy định QDMTT đạt chuẩn có thể được ápdụng như một cơ chế giảm trừ trách nhiệm theo Quy tắc mẫu của OECD (Quy tắc GloBE).Từ đó, giúp các tập đoàn đa quốc gia tránh gánh nặng về thủ tục hành chính và gánh nặngtuân thủ liên quan đến Quy tắc GloBE. Đứng trước tình hình đó, Việt Nam đã ban hành quyđịnh về QDMTT tại Điều 4 Nghị quyết 107/2023/QH15. Quy định này phù hợp với Quy tắcGloBE và được áp dụng từ năm tài chính 2024 trở đi. 2. Giới thiệu về thuế tối thiểu bổ sung nội địa đạt chuẩn Thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn được định nghĩa theo Quy tắc mẫu OECD làmột loại thuế bổ sung tối thiểu được quy định trong nội luật: xác định lợi nhuận thặng dưcủa các công ty thành viên nằm tại quốc gia đó (lợi nhuận thặng dư nội địa) theo cách tươngđương với các Quy tắc GloBE; vận hành để tăng nghĩa vụ thuế nội địa đối với lợi nhuậnthặng dư nội địa lên mức thuế suất tối thiểu cho quốc gia đó và các công ty thành viên trongmột năm tài chính; và được triển khai, quản lý theo cách thống nhất với kết quả của các Quytắc GloBE, miễn là quốc gia đó không cung cấp bất kỳ lợi ích nào liên quan đến các quy tắcđó. Như vậy, QDMTT có thể hiểu đơn giản là một cơ chế nội luật hoá, trong đó việc tínhtoán lợi nhuận thặng dư và thuế tối thiểu được áp dụng tương đương với các quy định tại Trụcột 2 theo hướng dẫn của OECD để giúp các nước nhập khẩu vốn giành quyền thu phần thuếbổ sung trước các quốc gia khác. Để được coi là đạt chuẩn theo Quy tắc GloBE, thuế bổ sung QDMTT do các quốc giaquy định cần đáp ứng một số nguyên tắc chung sau đây: quy định về QDMTT phải tươngđương về mặt chức năng với Quy tắc GloBE, theo nghĩa là thiết kế của quy định về QDMTTphải phù hợp với thiết kế của Quy tắc GloBE và quy định QDMTT phải mang lại kết quảphù hợp với Quy tắc GloBE; có thể cho phép một số biến thể của QDMTT trong trường hợp 2quy định về QDMTT tạo ra một cách có hệ thống nghĩa vụ thuế bổ sung cao hơn và khôngtạo ra một cách có hệ thống nghĩa vụ thuế thấp hơn; và các quốc gia thực hiện QDMTTkhông được cung cấp bất kỳ tài sản đảm bảo hoặc lợi ích nào khác có liên quan đến QDMTTcho các tập đoàn đa quốc gia bị đánh thuế bổ sung QDMTT. Điều này có nghĩa là, QDMTT sẽ thay đổi thứ tự mà các khu vực tài phán được quyềntính thuế bổ sung khi thuế suất thực tế của một đối tượng bị điều chỉnh bởi Trụ cột 2, giảmxuống dưới mức tối thiểu toàn cầu 15%.Theo đó, quốc gia thực hiện QDMTT sẽ được ưutiên đầu tiên để thu thuế bổ sung từ các đối tượng nằm trong khu vực tài phán của mình.Nếukhông có QDMTT, nguồn thu đó sẽ được chuyển đến một quốc gia khác như được xác địnhtheo thứ tự quy tắc Trụ cột 2.Đối với các DN, tác dụng của QDMTT là định hướng nơi phảitrả khoản thuế bổ sung - mặc dù không thay đổi về số tiền thuế bổ sung phải nộp . Như vậy,nếu áp dụng QDMTT, quốc gia đó sẽ giữ được quyền đánh thuế và các nhà đầu tư cũng xácđịnh được nghĩa ...