Thuốc Chống Trầm Cảm

Theo Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Hoa Kỳ, thuốc chống trầm cảm hiện nay được các bác sĩ biên toa cho bệnh nhân nhiều hơn là thuốc trị cao huyết áp, cao cholesterol, hen suyễn, nhức đầu. Theo Trung Tâm này, trong năm 2005, tại Hoa Kỳ có 2.4 tỷ toa thuốc thì thuốc chống trầm cảm chiếm 118 triệu, thuốc trị cao huyết áp có 113 triệu toa. Từ năm 1995 tới 2002, số lượng TCTC tiêu thụ tăng 48%. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc Chống Trầm Cảm Thuốc Chống Trầm CảmBác sĩ Nguyễn Ý Đức (Câu Chuyện Thầy Lang) Theo Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Hoa Kỳ, thuốc chống trầm cảmhiện nay được các bác sĩ biên toa cho bệnh nhân nhiều hơn là thuốc trị cao huyết áp, caocholesterol, hen suyễn, nhức đầu. Theo Trung Tâm này, trong năm 2005, tại Hoa Kỳ có2.4 tỷ toa thuốc thì thuốc chống trầm cảm chiếm 118 triệu, thuốc trị cao huyết áp có 113triệu toa. Từ năm 1995 tới 2002, số lượng TCTC tiêu thụ tăng 48%.Bác sĩ Ronald Dworkin, học giả của Hudson Institute ở Maryland, nhận thấy nhiều bác sĩdùng thuốc CTC để chữa “không có hạnh phúc” thay vì khuyên người bệnh coi lại vàthay đổi nếp sống.Một số bác sĩ khác lại cho việc tiêu thụ nhiều thuốc trị trầm cảm là dấu hiệu tốt, vì bệnhnhân đã ý thức được tâm bệnh của mình và mạnh dạn tìm kiếm điều trị.Ngoài ra, trong mấy năm vừa qua, kết quả nhiều nghiên cứu cho hay một vài loại thuốcchống trầm cảm có thể “tăng rủi ro có ý định tự tử ở một số trẻ em đang dùng thuốc này”.Sau một thời gian cân nhắc, thảo luận, Cơ Quan Thực Dược Phẩm Hoa Kỳ đã mạnh mẽkhuyến cáo các công ty sản xuất phải ghi rõ rủi ro này trên bản hướng dẫn về thuốc đểlưu ý bác sĩ và bệnh nhân.Thuốc chống trầm cảm có nhiều công dụng trị bệnh tốt nhưng cũng có tác dụng ngoại ý,đôi khi bất lợi.Xin cùng tìm hiểu thêm về loại thuốc khá phổ thông này.1-Thuốc chống trầm cảm là gì?Như tên gọi, thuốc Chống Trầm Cảm (antidepressants) là những dược phẩm được dùngđể chữa bệnh buồn rầu, trầm cảm và một vài tâm bệnh khác. Thuốc có tác dụng tăng chấtdẫn truyền thần kinh serotonin, norepinephrine và dopamine ở não bộ và được uống mộtlần hoặc nhiều lần trong ngày.Thuốc rất hữu hiệu để giúp người bệnh cảm thấy phấn khởi, yêu đời và trở lại với sinhhoạt thường nhật.2-Thuốc tác động như thế nào?Hầu hết các thuốc chống trầm cảm có tác dụng làm chậm sự mất mát một vài hóa chất ởnão bộ. Các chất này có công dụng gây hưng phấn tinh thần và nhiều chức năng khác nhưăn ngon, ngủ say, suy nghĩ tốt. Ðó là chất serotonin và norepinephrine. Các chất nàyđược tiết ra ở phần cuối của tế bào thần kinh và có nhiệm vụ chuyển tín hiệu thần kinh từtế bào này sang tế bào kế tiếp. Ở người bị bệnh trầm cảm, sau khi được sản xuất, hóa chấtchưa kịp tác dụng đã bị tế bào lấy lại (reuptake) quá sớm, do đó dẫn truyền tín hiệu thầnkinh bị gián đoạn và gây ra tâm bệnh.Thuốc chống trầm cảm chặn sự lấy lại quá sớm các chất này, tăng serotonin ở não vàgiúp bệnh nhân giảm cảm giác buồn rầu, thất vọng, chán nản.3-Có bao nhiêu loại thuốc chống trầm cảm?Hiện nay trên thị trường có trên 30 loại thuốc CTC và được chia làm nhiều nhóm:a- Nhóm CTC 3 vòng (Tricyclic antidepressant) đã được dùng từ nhiều chục năm nay.Nhóm này chặn sự “lấy lại” quá sớm chất dẫn truyền thần kinh serotonin vànorepinephrine ở giao điểm các tế bào thần kinh.Thuốc ở nhóm này gồm có: amitriptyline (Elavil), amoxapine, desipramine (Norpramin),doxepin (Sinequan) imipramine (Tofranil), nortriptyline (Aventyl, Pamelor), protriptyline(Vivactyl), trimipramine (Surmontil).Thường thường, các thuốc này ít được dùng để chữa trường hợp bệnh nhân mới bị bệnh,vì có nhiều tác dụng phụ.b- Nhóm Chặn sự Lấy Lại serotonin (Selective serotonin reuptake inhibitors). Khi nãothiếu serotonin, người bệnh sẽ trở nên buồn rầu. Nhóm thuốc này chỉ chặn sự “lấy lại”quá sớm chất serotonin mà không đả động gì tới norepinephrine và dopaminÐây là nhóm thuốc được ưu tiên sử dụng để chữa trầm cảm. Thuốc công hiệu như cácnhóm khác mà lại ít tác dụng phụ và ít nguy hại khi chẳng may uống quá liều lượng.Các thuốc hiện có trên thị trường là citalopram (Celexa), fluoxetine (Prozac), paroxitine(Paxil), escitalopram (Lexapro), sertraline (Zoloft).c- Nhóm thuốc khác.Các thuốc CTC khác có tác dụng không giống như hai nhóm trên.Thuốc thường dùng là bupropion (Wellbutrin), trazadone, venlafaxine..Thuốc ít được dùng hơn là loại ức chế men monoamine oxidase (MAOI) như phenelzine(Nardil), tranylcypromine (Parmate), selegiline (Emsam)...4- Xin cho biết tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm.Thuốc CTC có thể gây ra các tác dụng phụ như sau:a-Buồn nônÐây là tác dụng phụ thường thấy nhất của thuốc CTC và cũng là lý do khiến bệnh nhânngưng thuốc. Ngay tuần lễ đầu sau khi uống thuốc là buồn nôn đã xảy ra. Nhưng khókhăn này cũng ngưng mau sau khi uống thuốc vài tuần hoặc khi cơ thể quen với thuốc.Ðể tránh buồn nôn, nên uống thuốc khi no bụng, uống nhiều nước, dùng thêm thuốcchống chất chua bao tử. Nếu có thể, uống loại thuốc tan chậm.Nên nói ngay cho bác sĩ khi có tác dụng phụ này.b-Tăng cânĂn ngon miệng và tăng cân rất thường xảy ra. Lên cân có thể là do giữ nước trong cơ thể,không vận động hoặc ăn ngon hơn khi thuốc CTC làm bệnh nhân yêu đời hơn.Ðể tránh tăng cân, nên ăn uống lành mạnh, nhiều rau trái cây và các loại hạt; giảm chấtngọt, chất béo; vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày. Nên cho bác sĩ hay là đang lên cân đểcó thể lựa thuốc khác cùng công hiệu m ...