Thuốc cổ truyền - kỹ thuật chế biến và bào chế: Phần 2

Tiếp nội dung phần 1, cuốn sách "Kỹ thuật chế biến và bào chế thuốc cổ truyền" Phần 2 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: các dạng thuốc có thể chất lỏng và mềm. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc cổ truyền - kỹ thuật chế biến và bào chế: Phần 2 Chifcfng 3 CAC DANG THUOC CO THE CHAT LONG VA MEMI. RUOU THUOC1. Dinh nghia va dac diem Rudu thuoc la nhting che ph§m long dieu che bang phUOng phap chiet xuatdUdc lieu thao moc, dong vat vdi rUdu, dung de uong; doi khi dung ngoai. — DUdc lieu thao moc dung trong rUdu thuoc rat phong phu: ha thu o. sam, md, ngu gia bi... — DUdc lieu dong vat: rUdu thuoc dong vat la net doc dao trong dong dUdc. Nhieu dUdc lieu khi ngam rUdu co tac dung tot. dUdc nhan dan Ua dung nhu rUdu ran, rUdu tac ke, rUdu ho cot. — Dung moi: rUdu dung trong rUdu thuoc khong ddn thu^n la mot dung moi chiet xuat. Do dung de uong vdi lieu kha ldn, rUdu con co tac dung dUdc ly. Trong dong y. rUdu co tac dung dan thuoc, hanh huyet, tieu ti. giam dau va tang cUdng hap thu thudc. Cho nen nhieu rUdu thuoc dUdc dung trong cac trUdng hdp tieu sUng, giam dau. kich thich tieu hoa... ket hdp tac dung hiep dong gitia dUdc lieu va chat dan nham phat huy cao nhat tac dung cua thudc. Ngoai ra, vdi mot so nguyen lieu dong vat co mui tanh (ran. tac ke) khi ngam rUdu, mtii vi kho chiu cting dUdc cai thien rat nhieu. Khac vdi con thuoc, trong thanh phan cua rUdu thuoc, ngoai dUdc lieu va dungmoi. ngUdi ta thUdng cho them dUOng. Ngoai muc dich dieu vi, dUdng con lam tangcUdng sii hap thu thuoc va co tac dung on dinh dang thuoc do lam tang do nhdt moitrUdng. 0 moi trUdng cd do nh6t cao se han che sU bay hdi rUdu, sU lang can va quatrinh oxy hoa hoat chat. Ve cong dung, do di tti nhieu loai dUdc lieu phong phti nen rUdu thuoc dUdcdung kha rong rai. ThUdng gap loai rUdu uong de boi dudng. kich thich tieu hoa. trtiphong thap, giai doc. Ngoai ra co loai rUdu xoa bop ben ngoai de sat trting. tieusUng, giam dau. Rudu thuoc dieu che ddn gian, tac dung nhanh. de bao quan, nhu cau sti dungkha ldn; nhung mot sdngUdi khong dung dtidc rUdu. nhat la vdi phu nti va tre em.2. Ky thuat dieu che2.1. Xii ly nguyen lieu DUdc lieu sao tam che bien theo yeu cau tting ddn va phan chia den kich thudcthich hdp. Mtic do phan chia tuy theo phudng phap chiet xuat. Khi ngam lanh hay72ngam kiet, phan chia min hdn khi ngam nong. Diidc lieu la than re. lam thanhphien hay hot tho. DUdc lieu la than thao, cat doan 1-2 cm. DUdc lieu dong vat cothe dung tUdi hoac say kho, tan hot. Ngoai dude lieu, doi khi con dung cac che phambao che nhu cao thuoc. DUdc lieu c&n dat cac tieu chuan chat ltidng quy dinh va saykho, tan bot. Ngoai dUdc lieu, doi khi con dung cac che pham bao che nhu cao thuoc.Dude lieu can dat cac tieu chuan chat ludng quy dinh va say kho den do am nhatdinh de tranh pha loang dung moi. TrUdc khi chiet xuat, lam am dUdc lieu vdi dungmoi va dua u trong vai gid de on dinh dUdc lieu. Dong y quy dinh dung moi sti dung la rUdu uong. Do dieu che tti cac loai ngticoc, rUdu it tap chat, it doc va co mui vi de chiu hdn con cong nghiep. Do rUduthay doi trong khoang 40 -60°. Rudu tot la loai rUdu tam, trong suot, do co docon cao, stic cang be mat nho nen khi lac manh d i tao nhieu bot. Loai rUdu xauchtia nhieu tap, co mau, co the dua cat lai hoac xti ly vdi 3% than hoat hoac bangcach lac deu va loc trong. Hien nay da so rUdu thuoc deu chiet xuat v6i con ethanol vi gia re. de kiem. I2.2. Chiet xuat2.2.1. Phi/ctng phap ngam lanh La phUdng phap hay dung nhat trong dong dUdc, ap dung vdi da so lUdc lieu. Cho dUdc lieu tiep xtic vdi dung moi mot thdi gian dai trong cac dung cu thichhdp. De chiet xuat dUdc toi da hoat chat, ngUdi ta thudng ngam phan doan hainUdc. Nude mot ngam tti 7 den 10 ngay v6i khoang 70% dung moi. Nu6c hai ngam2-5 ngay vdi liidng dung moi con lai. DUdc dien Trung Quoc quy dinh ngam khoang30 ngay. Trong rUdu thuoc co truyen khong qui dinh chinh xac ty le gitia dUdc lieu vadung moi. NgUdi ta thudng tuan theo nguyen tac ngam cho den luc nhat mui vi cuadUdc lieu. Neu khong co quy dinh rieng trong ddn, co the thu mUdi phan dich chiettti mot phan dUdc lieu. Ky thuat chiet xuat cting giong nhti khi dieu che con thuoc: trong thdi gianngam co quay tron, khi het thdi gian ngam, gan dich chiet va ep ba, loc. Ngoai ra, trong bao che co truyen ngUdi ta con dung phudng phap ngam hatho: chon toan bo binh ngam dUdc lieu da trat kin xuong dat trong thdi gian daihang tram ngav. Phudng phap nay chu yeu ap dung cho cac rUdu thuoc chtianguyen lieu dong vat. Theo quan niem cua y hoc co truyen la de dieu hoa tac dungcua thuoc. Rudu thuoc dong vat dieu che theo phudng phap nay thudng co mtii vitot hdn khi ngam binh thudng. Co the day la bien phap han che sii bay hdi con dotac dong cua moi trUdng ben ngoai, cua nhiet do. anh sang. Mat khac. do ngamtrong thdi gian dai nen nhieu phan ting hoa hoc da xay ra. trong do co phan ...