Thuốc điều trị các bệnh thường mắc: Phần 2

Nối tiếp phần 1, phần 2 của tài liệu Bệnh thường mắc, thuốc cần dùng" tiếp tục trình bày các nội dung chính sau: Dinh dưỡng chuyển hóa; Huyết học - khối u - ung thư; Bệnh nhi khoa; Phụ khoa - sản khoa; Rối loạn nội tiết; Sinh dục tiết niệu;... Mời các bạn cùng tham khảo để nắm nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc điều trị các bệnh thường mắc: Phần 2 XI. Dinh d−ìng chuyÓn hãa D−ìng chÊt, thμnh phÇn cña thùc phÈm dïngnu«i d−ìng c¬ thÓ gåm c¸c chÊt dinh d−ìng ®¹il−îng vμ vi l−îng. Vi l−îng gåm vitamin vμnguyªn tè. §¹i l−îng gåm carbohydrat, chÊt bÐovμ protein. Dinh d−ìng trong y häc l©m sμng cãmét tÇm quan träng ®Æc biÖt. Trong Y D−îc cã 4danh tõ: thùc y, thùc trÞ, thùc d−ìng, thùc chÕ cãnghÜa lμ thùc phÈm dïng trong Y D−îc. Ngoμin−íc vμ oxy, con ng−êi cÇn cã 2 nhãm thùc phÈm: - Nhãm cung cÊp n¨ng l−îng ®ã lμ c¸c chÊtbét, chÊt bÐo, ®−êng. Chóng t¹o ra n¨ng l−îng(calo), t¹o ra sinh lùc cho c¬ thÓ, gi÷ th©n nhiÖt,ho¹t ®éng, chuyÓn hãa. - Nhãm cung cÊp bæ d−ìng: ®ã lμ c¸c chÊt®¹m, vitamin, kho¸ng. Chóng nu«i d−ìng, phôchåi, båi bæ c¸c c¬ quan, thay míi c¸c tÕ bμo, nh−thÞt, c¸, trøng, s÷a, rau qu¶, ngò cèc... V× vËy ph¶i cã khÈu phÇn hîp lý, c©n ®èi thÝchhîp thÓ hiÖn trªn tû lÖ gi÷a c¸c thμnh phÇn c¸cchÊt: ®¹m, mì, ®−êng lμ 1/1/4. §¹m ®éng vËt/®¹mthùc vËt lμ 1/3. Mì thùc vËt/mì ®éng vËt lμ 1,5. 229Ca/P lμ 0,7-1. Vitamin ph¶i t¨ng song song víi calokhÈu phÇn. ChÊt kho¸ng cÇn Ýt, th−êng ®· cã trongthùc phÈm. Nhu cÇu Ca (mg/ngμy): 400-600, cã thaivμ nu«i con bó: 1.000-2.000. Nhu cÇu Fe (mg/ngμy):5-15, cã thai vμ nu«i con bó: 15. Riªng I vμ F cã thÓthiÕu (nh−ng còng cã ®Þa ph−¬ng thõa). ChÊt ®¹m, bÐo, ®−êng, vitamin, kho¸ng lμ 5thμnh phÇn gióp chuyÓn ho¸ cña c¬ thÓ v× mét lý donμo ®ã g©y nªn thõa hoÆc thiÕu (rèi lo¹n hÊp thu,th¶i trõ, c©n b»ng sinh häc) sÏ ®−a ®Õn bÖnh tËt. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®−îc mèi liªn hÖ nh©n qu¶:sù sèng lμ do thùc phÈm vμ søc kháe lμ do ¨n uèng.1. NGUYªN Tè C¸c nguyªn tè rÊt cÇn cho ®éng vËt m¸u nãng:natri, kali, calci, magne, phospho, l−u huúnh, s¾t,iod, ®ång, mangan, kÏm, cobalt, molypden, selen,crom, chlor, fluor, silic, niken, arsen (ch−a râ víithiÕc vμ vanadi). §Æc biÖt c¸c nguyªn tè ®¹i l−îngnh− natri, kali, calci vμ magne. Nãi chung c¸cnguyªn tè ®Òu cã s½n trong thùc phÈm. Khi khoÎm¹nh th× thμnh phÇn vμ khèi l−îng dÞch c¬ thÓvÉn gi÷ nguyªn kh«ng ®æi mét c¸ch ®¸ng chó ý,mÆc cho nh÷ng thay ®æi lín trong viÖc hÊp thôthøc ¨n vμ ho¹t ®éng chuyÓn ho¸. C¸c c¬ chÕ chÞutr¸ch nhiÖm duy tr× sù æn ®Þnh néi m«i nμy cã liªnquan mËt thiÕt víi nhau. HiÖn nay cã kh¸ nhiÒu thuèc: DÞch truyÒn,230sir«, viªn, dung dÞch uèng, cèm phèi hîp c¸c acidamin, vitamin vμ c¸c nguyªn tè vi l−îng cÇn thiÕtrÊt tiÖn dông. C¸c thuèc kh¸c: Xem môc 2 (Vitamin). Ngoμi ra cßn c¸c thùc chÕ, nh− c¸c c«ng thøcdinh d−ìng cho trÎ (s÷a bét) còng cã hÇu hÕt c¸cvitamin vμ vi l−îng kho¸ng nh− Dumex, Formula,Frisolac, Frisomel, Guigoz, Lactogen, Isomil,NestlÐ, Nan, Meji FU, Similac, Vitalac... ®¶m b¶o®ñ c¸c nguyªn tè dinh d−ìng cho trÎ vμ ng−êi giμ.2. VITAMIN Lμ c¸c chÊt cã t¸c dông víi mét l−îng rÊt nhátham gia vμo chuyÓn ho¸ (xóc t¸c sinh vËt häc)cÇn thiÕt víi sù sèng cßn, kh«ng thÓ thiÕu ®−îc, c¬thÓ hÇu hÕt kh«ng thÓ tù tæng hîp ®−îc mμ ph¶ido tõ thøc ¨n ®−a vμo c¬ thÓ. Khi thiÕu vitamin sÏ ¶nh h−ëng (hoÆc rèilo¹n) chuyÓn ho¸ vμ ®−a ®Õn tr¹ng th¸i bÖnh lý®Æc hiÖu. C¸c vitamin nãi chung ®−îc chia thμnh 2 nhãm: - Vitamin hoμ tan trong n−íc: c¸c vitaminphøc hîp B, vitamin C, acid pantothenic, acidlipoic, biotin, acid folic, inositol, PAB, vitamin B12. - Vitamin hoμ tan trong lipid: A, D, E, K. 2.1. Vitamin A (Retinol) Cã trong dÇu gan c¸, lßng ®á trøng, b¬, kem 231s÷a, c¸c rau qu¶ cã l¸ xanh, cã mμu vμng chøabeta caroten. Vai trß quan träng víi sù ph¸t triÓn,b¶o vÖ duy tr× sù bÒn v÷ng cña tæ chøc biÓu m« vμsù nh×n. TriÖu chøng: ChËm lín, dÔ nhiÔm khuÈn,qu¸ng gμ, kh« m¾t nhuyÔn gi¸c m¹c, dμy sõngquanh nang l«ng ë da, gi¸c m¹c kh«, mê, th©mnhiÔm vμo giai ®o¹n ®Çu, sau ®ã nhuyÔn gi¸c m¹c,ho¸ láng, vì ra, m¾t låi, teo nh·n cÇu vμ mï. Tövong cao 50%. §iÒu trÞ: Ph¶i dïng tøc thêi vitamin A20.000 IU/ngμy trong 2 ngμy vμ 1 lÇn tr−íc khirêi bÖnh viÖn, sau ®ã 25-50.000 IU cho ®Õn khi®¸p øng tèt. LiÒu duy tr× 10.000-20.000 IU. Chóý dïng trong thêi kú mang thai vμ cho con bó.Qu¸ liÒu: t¨ng ¸p lùc néi sä, n«n möa (buån ngñ,dÔ kÝch thÝch, nhøc ®Çu, n«n vμ bong da). Ng−ngdïng sÏ hÕt. 2.2. Vitamin D T¸c dông sinh lý chñ yÕu lμ t¨ng hÊp thu Ca ëmËt vμ t¸c dông trùc tiÕp trªn qu¸ tr×nh calci ho¸,t¹o x−¬ng. Cßi x−¬ng, nhuyÔn x−¬ng. BÐ sinh ra th−¬ngtæn ë hμnh x−¬ng, co cøng c¬, vËt v· kh«ng yªn, Ýtngñ, kho¸ng ho¸ x−¬ng sä gi¶m (nhòn sä). TrÎ lính¬n th× chËm biÕt ngåi, bß, cã u låi ë sä, s−ên sôncã h¹t, thãp chËm khÐp kÝn, në lín phÇn sôn ®Çu232d−íi cña x−¬ng quay, x−¬ng trô, x−¬ng chμy,x−¬ng m¸c, gï vÑo cét sèng, ch©n vßng kiÒng,chËm ®i, ®Çu gèi vÑo vμo trong. Ng−êi lín mÊt kho¸ng (nhuyÔn x−¬ng), x−¬ngdμi o»n cong, ®èt sèng rót ng¾n, x−¬ng ch©n bÑt,eo d−íi thu hÑp. §iÒu trÞ sím vitamin D 1600IU/ngμy. Sau mét th¸ng gi¶m liÒ ...