Người ta thường biết đến cây dứa (thơm) là loại cây trồng để làm thực phẩm và làm thuốc chữa bệnh. Nhưng trên thực tế, còn hai loại dứa nữa mặc dù không có giá trị dinh dưỡng nhưng được dùng làm thuốc rất phổ bà. Dứa (thơm): là loại cây trồng phổ biến ở Việt Nam, là cây vừa làm thực phẩm lại có giá trị làm thuốc rất tốt. Trong quả dứa chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe, lại có mùi vị thơm ngon, rất được ưa chuộng. Trong dịch quả dứa chứa...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc từ cây dứa Thuốc từ cây dứaNgười ta thường biết đến cây dứa (thơm) là loại câytrồng để làm thực phẩm và làm thuốc chữa bệnh.Nhưng trên thực tế, còn hai loại dứa nữa mặc dù khôngcó giá trị dinh dưỡng nhưng được dùng làm thuốc rấtphổ biến là dứa và dứa đó dạibà.Dứa (thơm): là loại cây trồng phổ biến ở Việt Nam, là câyvừa làm thực phẩm lại có giá trị làm thuốc rất tốt. Trongquả dứa chứa nhiều thành phần dinh dưỡng có lợi cho sứckhỏe, lại có mùi vị thơm ngon, rất được ưa chuộng. Trongdịch quả dứa chứa nhiều acid hữu cơ, các chất đường, cácacid amin, các vitamin B1 , B2 , C, PP, đặc biệt trong quảvà thân cây dứa còn có bromelin, là một enzym có tác dụngthủy phân protein, giúp cho vết thương ở niêm mạc dạ dàychóng thành sẹo. Ngoài ra nó còn có tác dụng chống viêmvà chống giun đũa. Dứa thơmTheo YHCT, quả dứa có vị chua, ngọt, tính bình, có tácdụng giải nhiệt, sinh tân, chỉ khát. Dùng cho các trườnghợp cơ thể nhiệt, háo khát, trúng thử, các trường hợp tiêuhóa kém, táo bón, đặc biệt táo bón mạn tính do đại tràngthực nhiệt, nhu động ruột giảm. Do vậy quả dứa rất thíchhợp cho các trường hợp rối loạn tiêu hóa, ăn không biếtngon, tinh thần bất an, những trường hợp béo phì, xơ cứngđộng mạch, đau viêm khớp, gút, sỏi đường tiết niệu. Ngàycó thể dùng từ 1/4 đến 1 quả dứa chín.Trường hợp bị say nắng (trúng thử), hoặc sốt cao, sốt vàngda: dùng nõn dứa (phần non của ngọn cây dứa), khoảng50g, giã nát, vắt lấy nước cốt cho uống. Có thể dùng nhiềulần trong ngày.Chữa sỏi đường tiết niệu, bí tiểu tiện, tiểu buốt, tiểu ramáu: Dứa một quả, gọt bỏ vỏ, thêm khoảng 0,3 g phènchua, nấu trong 3 giờ liền. Lấy ra ăn các miếng dứa vàuống nước nấu. Dùng liền một tuần lễ. Hoặc dùng rễ câydứa, rửa sạch, thái nhỏ, sắc uống 30 - 50g/ngày. Uốngnhiều ngày tới khi hết các triệu chứng trên.Nhuận tràng và tẩy: Lấy 50g quả dứa xanh, gọt vỏ, ép lấydịch cho uống. Cần chú ý, cách dùng này, không thíchhợp cho phụ nữ có thai.Lưu ý: Khi ăn dứa cần phải cắt gọt hết các “mắt dứa”, vìtrong mắt quả dứa có chứa một số nấm (Candida), nếu ănphải rất dễ bị ngộ độc: người choáng váng, buồn nôn, đaubụng, nôn mửa tiêu chảy... Nhân dân thường có kinhnghiệm chữa ngộ độc dứa bằng cách lấy vỏ quả dứa, khigọt, nấu lên, lấy nước cho uống là khỏi. Tuy nhiên cũngcần theo dõi, nếu quá nặng, phải kịp thời đưa đến cơ sở y tếđể cấp cứu.Dứa dại: có hình thức bên ngoài gần giống cây dứa nóitrên, song lá mềm, hơi cong và nhỏ hơn, mặt lá phía trên rấtbóng và xanh. Phiến lá dài, hai bên mép lá có các hàng gaisắc nhọn, thường trồng để làm hàng rào. Kinh nghiệm dângian dùng dứa dại chữa bệnh: Dứa dạiChữa phù thũng:rễ dứa dại 10 - 15g, hoặc 15 - 20g đọt non, rửa sạch, cắtnhỏ, sắc uống, ngày một lần. Uống nhiều ngày liền, đếnkhi hết các triệu chứng trên. Trường hợp bị phù kèm theotáo bón nhiều, có đau bụng, có thể phối hợp rễ dứa dại 8g(nướng qua), rễ cau non 4g, vỏ cây đại 8g (thái mỏng, saovàng), hương nhu 8g (lá), tía tô 8g (lá), hoắc hương 8 g,hậu phác 12g, rễ phụ cây si 8g. Tất cả thái nhỏ, sắc uống,ngày hai lần, đến khi hết các triệu chứng trên.Chữa phù thận tiểu ít, tiểu buốt rắt, nước tiểu vàng đục: rễdứa dại 400g, râu ngô 300g, củ sả 100 g, nõn tre 50g, camthảo dây 20g, trấu mới của thóc nếp 100g (sao vàng thơm).Dùng dưới dạng thuốc sắc, đun sôi 30 phút. Uống ngày 2lần. Trẻ em tuỳ tuổi, giảm lượng. Uống liền 5 ngày. Nghỉ 3ngày, uống đợt sau.Chữa sỏi thận, tiểu buốt, tiểu ra máu: đọt dứa dại 120g,ngải cứu tươi 20g, cỏ bợ 30g, lá phèn đen 10g. Rửa sạch,giã nát, vắt lấy nước cốt cho uống. Làm nhiều lần, tới khihết các triệu chứng trên.Trị sỏi thận, sạn thận, sỏi bàng quang, hoặc sau khi đã tánsỏi, cần loại sỏi ra ngoài: quả dứa dại, rửa sạch, ngâm chomềm, để ráo nước bổ nhỏ, thái phiến, sao vàng, cùng vớikim tiền thảo, mỗi vị 20g, sắc uống, ngày một thang, uốngnhiều ngày cho đến khi hết sỏi. Dứa bàDứa bà (còn gọi là dứa Mỹ):Dứa bà có thân ngắn, nhưng lá có bẹ to, mọc ốp vào nhauthành hình hoa thị. Lá to, dài trên 1m, mũi lá nhọn, hai mépcó gai như răng cưa. Cụm hoa rất to. Lá dứa bà thái nhỏ,phơi khô, ngày 12-16 g, sắc uống trị sốt cao, tiểu tiện khó,bí. Rễ dứa bà thái mỏng, phơi khô, sao vàng, ngâm rượu, tỷlệ 100 g/1 lít rượu 300 , ngâm 1 tháng, uống ngày 2 lần,mỗi lần 5-10 ml, trị tiêu hóa kém, đau nhức xương khớp.Ngoài ra còn dùng rễ, lá tươi, giã nát, ngậm chữa đau nhứcrăng. GS.TS. Phạm Xuân Sinh ...