THUỐC VÀ SUY GAN CẤP TÍNH

I/ NHẬP ĐỀMột số lớn các loại thuốc (hơn 700) có thể là nguyên nhân của viêm gan cấp tính (hépatite aigue). 10-15 % những viêm gan tối cấp (hépatite fulminante) hay bán tối cấp (subfulminante) là do nhiễm độc gan bởi thuốc và, năm 2000, phẫu thuật ghép gan của những trường hợp viêm gan tối cấp do thuốc đã chiếm 17% của 64 trường hợp ghép gan được thực hiện hết sức cấp cứu. Những năm qua được đánh dấu bởi một thông tin rất rộng rãi về độc tính gan của vài loại thuốc. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
THUỐC VÀ SUY GAN CẤP TÍNH THUỐC VÀ SUY GAN CẤP TÍNH (MEDICAMENTS ET INSUFFISANCE HEPATIQUE AIGUE)I/ NHẬP ĐỀMột số lớn các loại thuốc (hơn 700) có thể là nguyên nhân của viêm gancấp tính (hépatite aigue). 10-15 % những viêm gan tối cấp (hépatitefulminante) hay bán tối cấp (subfulminante) là do nhiễm độc gan bởithuốc và, năm 2000, phẫu thuật ghép gan của những trường hợp viêm gantối cấp do thuốc đã chiếm 17% của 64 trường hợp ghép gan được thựchiện hết sức cấp cứu. Những năm qua được đánh dấu bởi một thông tinrất rộng rãi về độc tính gan của vài loại thuốc. Mặc dầu sự tiêu thụ thuốcgia tăng, đặc biệt là trong dân số người già, và những tiến bộ của cácphương pháp chẩn đoán, dường như tỷ lệ của các viêm gan do thuốc(hépatite médicamenteuse) trong toàn bộ các suy gan cấp tính có khuynhhướng giảm đi. Mặt khác, khi có một suy gan cấp tính, dầu đó là nguyênnhân gì, việc sử dụng thuốc phải thận trọng bởi vì chuyển hóa của chúngqua gan và thường là qua thận, bị biến đổi.II/ VIÊM GAN DO THUỐC (HEPATITE MEDICAMENTEUSE)Sự xuất hiện của một suy gan cấp tính trong khi bị viêm gan do thuốcđược làm d ễ bởi sự tiếp tục dùng thuốc sau khi xuất hiện những triệuchứng đầu tiên. Như vậy chỉ sự việc xác nhận một viêm gan cấp tính phảibuộc ngừng sử dụng mọi thứ thuốc khả dĩ đã gây nên chứng viêm gan cấptính này. Các thuốc có thể chịu trách nhiệm viêm gan cấp tính hoặc tiêu tếbào (cytolytique) hoặc ứ mật (cholestatique).Suy gan cấp tính chỉ xảy ra trong trường hợp viêm gan tiêu tế bào(hépatite cytolytique) hay viêm gan hỗn hợp có một phần tiêu tế bào.A/ CƠ CHẾ SINH LÝ BỆNHCó nhiều cơ chế ngộ độc gan do thuốc :1/ VIÊM GAN NGỘ ĐỘC (HEPATITE TOXIQUE)Vài loại thuốc được biến đổi ở gan, bởi các hệ men như cytochromeP450, thành các sản phẩm chuyển hóa (métabolites) phản ứng không b ền.Những chất phản ứng này (réactifs) cản quá trình chuyển hóa như hệ oxyhóa (système oxydatif). Khi các cơ chế bảo vệ (các tác nhân khử) bị vượtquá, các sản phẩm chuyển hóa này có thể gây nên những thương tổn tếbào.Trong trường hợp này không có biểu hiện tăng cảm ứng (hypersensibilité)và những viêm gan do thuốc này có thể xảy ra lần nữa khi thuốc lại đượcsử dụng. Những viêm gan này có thể do dùng thuốc quá liều hay xảy ravới liều lượng điều trị nơi một bệnh nhân tố bẩm.2/ VIÊM GAN MIỄN DỊCH-D Ị ỨNG (HEPATITE IMMUNO -ALLERGIQUE)Thuốc đóng một vai trò haptène và gây nên một phản ứng dị ứng phá hủycác tế bào gan. Những viêm gan này không liên quan voi liều lượng.Chúng có thể kèm theo những biểu hiện dị ứng như nổi ban, sốt, ngứahay tăng éosinophilie. Khi chúng có nguồn gốc tự miễn dịch, các viêmgan có thể kèm theo sự xuất hiện các tự kháng thể (auto-anticorps) tronghuyết thanh.3/ NH ỮNG CƠ CHẾ KHÁC Thoái hóa mỡ vi nang (stéatose microvésiculaire) (acide  valproique). Phospholipidose (amiodarone). B/ CHẨN ĐOÁNĐứng trước một suy gan cấp tính, những lý lẽ biện minh cho một viêmgan do thuốc (hépatite médicamenteuse) là : Thời hạn tương hợp giữa lúc bắt đầu sử dụng thuốc và lúc b ắt đầu  của những biểu hiện viêm gan cấp tính. Sự hiện diện của những biểu hiện dị ứng chứng tỏ một viêm gan  miễn dịch-d ị ứng (hépatite immuno-allergique). Không có những nguyên nhân khác của viêm gan cấp tính, đặc biệt  là siêu vi trùng hay thiếu máu cục bộ (ischémie). Dạng vẻ cơ thể bệnh lý khi thực hiện một sinh thiết qua đường tĩnh  mạch cổ (biopsie par voie transjugulaire), với định khu trung tâm tiểu thùy (topographie centrolobulaire) của hoại tử hay một dạng mô học gợi ý như một thoái hóa mỡ vi nang (stéatose microvésiculaire).C/ NHỮNG NGUY ÊN NHÂNNhiều thuốc chịu trách nhiệm viêm gan cấp tính tiêu tế bào (hépatiteaigue cytolytique). Các thuốc chống nhiễm trùng (27%), các thuốc d ưỡngthần (psychotropes) (16%), các thuốc chống ung thư (12%) và các thuốcđược dùng trong b ệnh lý tim mạch (11%) là những thuốc thường có liênhệ nhất trong những thương tổn gan gây nên b ởi thuốc. Cho đến năm2000, có 307 lo ại thuốc đã được quy cho trách nhiệm trong sự xuất hiệnviêm gan cấp tính kèm theo suy gan và có liên quan đến tiên lượng sinhtồn. Các loại thuốc thường có liên lụy nhất là paracétamol, các thuốckháng lao, các AINS, các thuốc chống động kinh, các thuốc gây mêhalogéné, đặc biệt là halothane và cac thuốc chống trầm cảm ba vòng(antidépresseurs tricycliques).CÁC LOẠI THUỐC CÓ H ƠN 5 TRƯỜNG HỢP VIÊM GAN CẤPTÍNH VỚI SUY GAN ĐÃ ĐƯỢC BÁO CÁO. Acide aminosalicylique Isoflurane   Acide tannique (Hemorhinol) Isoniazide(Rimifon)   Acide tienilique K etoconazole(Nizoral)   Acide Valproiqu ...