Thủy văn và thủy động lực biển Đông - Chương 2

Các đặc điểM khí tượng thủy văn Biển ĐôngNh chúng ta đều biết, chế độ khí t ợng thủy văn trên quy mô khu vực đ ợc hình th nh do kết quả tác động của những quá trình quy mô to n cầu cũng nh những quá trình t ơng tác biển-khí quyểnlục địa mang tính đặc thù của từng khu vực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thủy văn và thủy động lực biển Đông - Chương 2 Ch ¬ng 2 C¸c ®Æc ®iÓM khÝ t îng-thñy v¨n BiÓn §«ng Nh chóng ta ®Òu biÕt, chÕ ®é khÝ t îng thñy v¨n trªn quy m«khu vùc ® îc h×nh th nh do kÕt qu¶ t¸c ®éng cña nh÷ng qu¸ tr×nhquy m« to n cÇu còng nh nh÷ng qu¸ tr×nh t ¬ng t¸c biÓn-khÝ quyÓn-lôc ®Þa mang tÝnh ®Æc thï cña tõng khu vùc. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶ncña c¸c qu¸ tr×nh n y ® îc thÓ hiÖn chñ yÕu qua sù biÕn ®éng ph©nbè cña c¸c tr êng ¸p, nhiÖt ®é, ®é muèi (Èm), ho n l u chung khÝquyÓn, ho n l u chung ®¹i d ¬ng v c¸c th«ng l îng trao ®æi qua mÆtph©n c¸ch biÓn-khÝ quyÓn. Trong ch ¬ng n y chóng ta lÇn l ît xemxÐt c¸c ®Æc ®iÓm vÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn, c¸c tr êng khÝquyÓn, c¸c th«ng l îng v tiÕp ®Õn l c¸c tr êng h¶i d ¬ng BiÓn§«ng. 2.1. Kh¸i qu¸t vÒ BiÓn §«ng v c«ng t¸c ®iÒu tra nghiªn cøu khoahäc c«ng nghÖ biÓn ViÖt Nam BiÓn §«ng, tªn quèc tÕ l South China Sea (Nam Trung Hoa hay HoaNam) n»m ë phÝa t©y cña Th¸i B×nh D ¬ng, l mét biÓn ven ®¹i d ¬ng t ¬ng ®èikÝn. BiÓn §«ng ® îc bao bäc bëi c¸c ®¶o v quÇn ®¶o kÌo d i tõ § i Loan, quaPhilippin ë phÝa ®«ng; ®Õn Borneo (Calimantan) ë §«ng Nam v Sumatra ë phÝaNam. C¸c phÝa b¾c, t©y-b¾c, t©y v t©y-nam, BiÓn §«ng bÞ giíi h¹n bëi c¸c phÇnlôc ®Þa ch©u ¸ bao gåm bê Nam ®¹i lôc Trung Hoa, b¸n ®¶o §«ng D ¬ng v b¸n®¶o Malaca. Theo ®Þnh nghÜa cña Tæ chøc Thñy ®¹c quèc tÕ, ® êng ranh giíi cùcb¾c cña BiÓn §«ng l ® êng nèi ®iÓm cùc b¾c cña ®¶o § i Loan ®Õn lôc ®ÞaTrung Hoa, gÇn vÞ trÝ vÜ ®é 25010N, ranh giíi phÝa cùc nam cña biÓn l vïng ®Þah×nh ®¸y bÞ n©ng lªn gi÷a c¸c ®¶o Sumatra v Borneo (Kalimantan) gÇn vÜ ®é 3000S. Cã 9 quèc gia n»m ven bê BiÓn §«ng ®ã l ViÖt Nam, Trung Quèc,Philippin, In®«nªxia, Brun©y, Malayxia, Xingapo, Th¸i Lan v C¨mpuchia. DiÖntÝch BiÓn §«ng kho¶ng 3.400.000km2 , ®é s©u trung b×nh kho¶ng 1140m v ®és©u cùc ®¹i kho¶ng 5016m (h×nh 2.1, 2.2). BiÓn §«ng cã kh¶ n¨ng trao ®æi n íc víi c¸c biÓn v c¸c ®¹i d ¬ng l©n cËnqua c¸c eo biÓn víi møc ®é trao ®æi n íc rÊt kh¸c nhau. BiÓn §«ng giao l u víiÊn §é D ¬ng vÒ phÝa Nam th«ng qua eo biÓn Karimata ®i qua biÓn Java v eobiÓn Malaca. PhÝa b¾c BiÓn §«ng giao l u víi biÓn Hoa §«ng qua eo biÓn § iLoan réng 100 h¶i lý, ®é s©u lín nhÊt l 70m. VÒ phÝa ®«ng-b¾c BiÓn §«ng kÕtnèi thuËn lîi víi Th¸i B×nh D ¬ng qua eo biÓn Bashi (Luzon). Eo Bashi cã bÒréng h¬n 400 h¶i lý víi ®é s©u lín nhÊt ®¹t trªn 5000m. VÒ phÝa ®«ng-nam BiÓn§«ng nèi víi BiÓn Sulu th«ng qua eo biÓn s©u Mindoro còng nh mét sè eo biÓnBiÓn §Þa Trung H¶i S = 2965,5 km2 , h TB = 1500m, h max = 5092m S = 420.000 km2BiÓn H¾c H¶i S = 2.640.000 km2, h max = 7100 mBiÓn Caribbean 84 http://www.ebook.edu.vnhÑp kh¸c th«ng qua quÇn ®¶o Philipin v Palawan. ViÖt Nam cã bê biÓn d i 3260 km, tÝnh trung b×nh cø 100 km2 ®Êt liÒn th×cã 1 km bê biÓn, l n íc cã tû lÖ chiÒu d i bê biÓn so víi ®Êt liÒn v o lo¹i caonhÊt thÕ giíi, trong khi ®ã trªn thÕ giíi trung b×nh cø 600 km2 diÖn tÝch ®Êt liÒnmíi cã 1 km bê biÓn. ViÖt Nam cã 28/61 tØnh th nh tiÕp gi¸p víi biÓn, vïng biÓnchñ quyÒn cña ViÖt Nam réng kho¶ng mét triÖu kilomÐt vu«ng, gÊp 3 lÇn diÖntÝch ®Êt liÒn. BiÓn §«ng cã hai vÞnh lín l vÞnh B¾c Bé v vÞnh Th¸i Lan. VÞnh B¾c Bé(cßn ® îc gäi l vÞnh Tonkin) n»m ë phÝa t©y-b¾c cña biÓn, bÒ ngang réng tõ105o36’E ®Õn 109o55’E n»m tr¶i d i tõ vÜ tuyÕn 17oN ®Õn vÜ tuyÕn 21oN, diÖn tÝchkho¶ng 160.000 km2, chu vi kho¶ng 1.950 km, trong ®ã phÝa bê ViÖt Nam l 740km, chiÒu d i vÞnh l 496 km, n¬i réng nhÊt l 314 km. 85 http://www.ebook.edu.vn H×nh 2.1. BiÓn §«ng v c¸c biÓn kÒ cËn VÞnh B¾c Bé ® îc bao bäc bëi bê biÓn miÒn B¾c ViÖt Nam ë phÝa t©y, bêbiÓn nam Trung Quèc ë phÝa b¾c v ®«ng b¾c trong ®ã cã b¸n ®¶o L«i Ch©u v®¶o H¶i Nam. Bê biÓn khóc khuûu víi nhiÒu ®¶o lín nhá, tËp trung chñ yÕu ëphÝa ven bê ViÖt Nam. §Æc biÖt ®¶o B¹ch Long VÜ thuéc th nh phè H¶i Phßngn»m kho¶ng gi÷a vÞnh víi diÖn tÝch 2,5 km2 c¸ch bê biÓn ViÖt Nam kho¶ng 110km. §¶o H¶i Nam l ®¶o lín nhÊt trong sè c¸c ®¶o thuéc BiÓn §«ng, tuy nhiªn 86 http://www.ebook.edu.vndo bÞ chia c¾t víi lôc ®Þa Trung Hoa víi mét eo biÓn rÊt hÑp nªn khi m« t¶ BiÓn§«ng th«ng th êng ® îc xem l giíi h¹n ® êng bê. H×nh 2.2 B¶n ®å ®Þa h×nh BiÓn §«ng VÞnh Th¸i Lan n»m s©u v o phÝa bê t©y nam cña BiÓn §«ng cã bèn quècgia l ViÖt Nam, C¨mpuchia, Th¸i Lan v Malaisia bao quanh víi ® êng bê d ikho¶ng 2.300 km v diÖn tÝch 293.000km2. VÞnh cã chiÒu d i lín nhÊt l 628 kmv l mét vÞnh n«ng, n¬i s©u nhÊt l 80m, trung b×nh l 60m, kh«ng cã nhiÒu®¶o nh VÞnh B¾c Bé, nh ng l¹i cã nhiÒu ®¶o lín, nh ®¶o Phó Quèc réng h¬n568 km2 l ®¶o lín nhÊt ven bê ViÖt Nam. Bªn c¹nh hai vÞnh lín v n«ng, BiÓn §«ng cßn c ...