Thủy văn và thủy động lực biển Đông - Chương 3

Các đặc điểm thủy động lực học Biển Đông phản ánh một cách đầy đủ tính phức tạp của vị trí địa lý, địa hình v các đặc điểm thủy văn. Trong phần n y chúng ta xem xét lần l ợt các đặc tr ng thủy động lực học biển chủ yếu nh thủy triều, sóng v dòng chảy. 3.1. Thủy triều v mực n ớc Biển Đông
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thủy văn và thủy động lực biển Đông - Chương 3 Al Thủy văn và thủy động lực biển Đông - Chương 3 nguån gèc tõ biÓn Philippin- Th¸i B×nh D ¬ng. Tuy nhiªn c¸c nghiªn cøu gÇn ®©y cho thÊy ch a thÓ kh¼ng ®Þnh mét c¸ch ch¾c ch¾n vÒ ®iÒu n y khi xem xÐt ph©n bè T-S ë c¸c ®é s©u kh¸c nhau cña BiÓn §«ng v biÓn Philipin (h×nh 2.31). Cã thÓ nhËn thÊy sù æn ®Þnh t ¬ng ®èi cña nhiÖt ®é còng nh ®é muèi cña n íc tÇng s©u trong BiÓn §«ng, kh¸c víi ph¹m vi biÕn ®éng cña c¸c ®Æc tr ng nhiÖt- muèi cña n íc biÓn Philipin t¹i c¸c ®é s©u t ¬ng øng. NhËn xÐt vÒ c¸c khèi n íc BiÓn §«ng Cã thÓ nhËn thÊy nh÷ng ®Æc tr ng h×nh th nh v ph©n bè c¸c khèi n íc BiÓn §«ng ph¶n ¶nh t¸c ®éng cña nh÷ng nh©n tè ®Þa ph ¬ng cã vai trß hÕt søc quyÕt ®Þnh. Ngo¹i trõ nh÷ng khèi n íc trong líp ho¹t ®éng trªn cña biÓn, phÇn lín c¸c khèi n íc ® îc h×nh th nh v lan truyÒn trong ph¹m vy BiÓn §«ng trong mét kho¶ng thêi gian rÊt d i v chÞu t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè ®Þa ph ¬ng nh nÒn nhiÖt cao v ®é muèi thÊp. C¸c khèi n íc tÇng mÆt BiÓn §«ng cã ph¹m vy biÕn ®éng cña nhiÖt ®é v ®é muèi kh¸ lín, song trªn phÇn trung t©m biÓn vÉn tån t¹i kh¸ æn ®Þnh mét khèi n íc tÇng mÆt ®Æc tr ng cho vïng biÓn n íc s©u, mét khèi n íc cùc ®¹i ®é muèi trong nªm nhiÖt mïa v khèi n íc trung gian cùc tiÓu ®é muèi trong phÇn trªn cña nªm nhiÖt cè ®Þnh. Ch ¬ng 3 C¸c ®Æc ®iÓm thñy ®éng lùc BiÓn §«ng 143 http://www.ebook.edu.vn C¸c ®Æc ®iÓm thñy ®éng lùc häc BiÓn §«ng ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ tÝnh phøc t¹p cña vÞ trÝ ®Þa lý, ®Þa h×nh v c¸c ®Æc ®iÓm thñy v¨n. Trong phÇn n y chóng ta xem xÐt lÇn l ît c¸c ®Æc tr ng thñy ®éng lùc häc biÓn chñ yÕu nh thñy triÒu, sãng v dßng ch¶y. 3.1. Thñy triÒu v mùc n íc BiÓn §«ng 3.1.1. T×nh h×nh nghiªn cøu Nghiªn cøu chÕ ®é thñy ®éng lùc nãi chung v thñy triÒu nãi riªng ë BiÓn §«ng cã ý nghÜa hÕt søc quan träng do vÞ trÝ ®Þa lý v ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Æc thï. §Þa h×nh ®¸y biÓn hÕt søc phøc t¹p, ® êng bê biÓn quanh co khóc khuûu, nhiÒu ®¶o to, nhá cïng h ng lo¹t vÞnh, eo lín nhá ®· l m cho chÕ ®é thñy triÒu cña BiÓn §«ng rÊt phøc t¹p, cã nh÷ng ®Æc thï riªng biÖt kh¸c h¼n víi c¸c biÓn kh¸c trªn thÕ giíi. ChÝnh v× vËy, thñy triÒu BiÓn §«ng ®· ® îc chó ý v nghiªn cøu tõ rÊt sím. ë ViÖt Nam, nh÷ng nhËn xÐt cã ý nghÜa khoa häc ®Çu tiªn vÒ ®Æc ®iÓm chÕ ®é thñy triÒu trong c¸c vïng biÓn ®· cã trong D ®Þa chÝ cña NguyÔn Tr·i (thÕ kû 15) v nhÊt l trong V©n § i lo¹i ng÷ v Phñ biªn t¹p lôc cña Lª Quý §«n (thÕ kû 18). Nh ng nh÷ng ®iÒu tra v nghiªn cøu cã ý nghÜa khoa häc vÒ thñy triÒu BiÓn §«ng thùc sù cã ® îc tõ ®Çu thÕ kû XX víi c¸c c«ng tr×nh cña Darwin (1905), Poincare (1910) v Ogura (1933). Tõ ®ã ®Õn nay viÖc ®iÒu tra nghiªn cøu thñy triÒu BiÓn §«ng kh«ng ngõng ph¸t triÓn v ho n thiÖn. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ® îc ng y c ng ® îc n©ng cao vÒ tÝnh khoa häc còng nh tÝnh øng dông. Cã thÓ ®iÓm l¹i mét sè c«ng tr×nh nghiªn cøu chÝnh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y theo c¸c h íng kh¸c nhau. a.Nghiªn cøu sù biÕn ®æi theo thêi gian qua t i liÖu thùc ®o t¹i c¸c tr¹m ven bê v néi ngo¹i suy ®Ó t×m sù ph©n bè theo kh«ng gian Tõ nhiÒu n¨m nay däc theo ven bê BiÓn §«ng nãi chung v ven bê ViÖt Nam nãi riªng ®· thiÕt lËp mét hÖ thèng c¸c tr¹m nghiÖm triÒu nh»m ®o ®¹c liªn tôc dao ®éng mùc n íc biÓn theo c¸c kho¶ng thêi gian kÐo d i kh¸c nhau tõ h ng th¸ng ®Õn h ng n¨m v thËm chÝ nhiÒu n¨m. Trªn c¬ së c¸c chuçi sè liÖu n y ®· tiÕn h nh ph©n tÝch tÝnh to¸n ra c¸c tham sè ®Æc tr ng cho chÕ ®é thñy triÒu nh mùc n íc trung b×nh, mùc n íc cùc trÞ, thêi gian triÒu d©ng, thêi gian triÒu rót, c¸c h»ng sè ®iÒu hßa thñy triÒu, v.v.. cho tõng tr¹m ®o ®¹c. HÖ thèng c¸c h»ng sè ®iÒu hßa thñy triÒu däc ven bê v ®¶o l c¬ së cho c¸c nghiªn cøu thñy triÒu BiÓn §«ng b»ng c¸c ph ¬ng ph¸p tõ ®¬n gi¶n ®Õn hiÖn ®¹i. Mét trong nh÷ng th nh qu¶ theo h íng n y l viÖc lËp ra c¸c b¶ng thñy triÒu h ng n¨m cho c¸c c¶ng chÝnh däc ven bê. Trong b¶ng thñy triÒu ®· cho kÕt qu¶ dù tÝnh mùc n íc tõng giê cña c¸c c¶ng chÝnh v mét sè gi¸ trÞ néi suy cho c¸c ®iÓm phô ë ven biÓn hoÆc vïng h¹ l u c¸c s«ng. B¶ng thñy triÒu n y ® îc Tæng Côc KhÝ t îng Thñy v¨n xuÊt b¶n tõ n¨m 1958, míi ®Çu chØ cho c¸c c¶ng ë miÒn B¾c tõ Cöa Tïng trë ra. Tõ n¨m 1972 ®· dù tÝnh cho c¸c c¶ng trong c¶ n íc v mét sè c¶ng n íc ngo i (Hong Kong, Kom Pong Som, Singapo, B¨ng 144 http://www.ebook.edu.vn Cèc). Trªn c¬ së c¸c t liÖu ® îc ph©n tÝch tõ t i liÖu thùc ®o t¹i c¸c tr¹m ven bê c¸c t¸c gi¶ ®· nghiªn cøu, tÝnh to¸n theo c¸c ph ¬ng ph¸p néi ngo¹i suy ®Ó nhËn ® îc nh÷ng nÐt ®Æc tr ng cña bøc tranh ph©n bè kh«ng gian cña dao ®éng thñy triÒu. Cã thÓ kÓ ®Õn sù ®ãng gãp theo h íng n y cña c¸c t¸c gi¶ Dietrich (1944), Villain (1950), Wyrtki (1961), NguyÔn Ngäc Thuþ (1962), Bogdanov (1963), Du Mé Canh (1984), Pariwono (1985), Fang (1986), Huang v c¸c céng sù (1994). Mét sè kÕt qña ®¸ng l u ý theo h íng n y tro ...