Tích hợp dạy học lý thuyết và thực hành trong dạy học phần Phân loại học thực vật

Thông qua việc dạy học tích hợp đó người học vẫn nhớ lâu kiến thức mà còn rèn luyện được năng lực tự học lĩnh vực khoa học này. Trong bài viết giới thiệu 14 bài tập phân loại học thực vật do chúng tôi thiết kế để dạy học tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, cách dạy học các bài tập này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tích hợp dạy học lý thuyết và thực hành trong dạy học phần Phân loại học thực vật TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM, ĐẠI HỌC HUẾ TÍCH HỢP DẠY HỌC LÝ THUYẾT VÀ THỰC HÀNH TRONG DẠY HỌC PHẦN PHÂN LOẠI HỌC THỰC VẬT TRƯƠNG THỊ THẢO Trường Đại học Phạm Văn Đồng Email: ttthao@pdu.edu.vn Tóm tắt: sự tích hợp giữa lý thuyết và thực hành trong dạy học Phân loại học thực vật nhằm giải quyết mâu thuẫn giữa khoảng thời gian có giới hạn được bố trí để dạy học với khối lượng kiến thức khổng lồ của học phần này. Thông qua việc dạy học tích hợp đó người học vẫn nhớ lâu kiến thức mà còn rèn luyện được năng lực tự học lĩnh vực khoa học này. Trong bài báo này chúng tôi giới thiệu 14 bài tập phân loại học thực vật do chúng tôi thiết kế để dạy học tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, cách dạy học các bài tập này. Từ khóa: Tích hợp, lý thuyết, thực hành.1. ĐẶT VẤN ĐỀ Bước vào thế kỷ 21, tốc độ phát triển tri thức ngày càng tăng, yêu cầu đào tạo nguồnnhân lực ngày càng cao. Thế giới cũng đang có bước chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vựcgiáo dục, nền giáo dục thế giới đã chuyển sang định hướng tiếp cận năng lực, bản chất củatiếp cận năng lực đó là tiếp cận đầu ra. Giáo dục Việt Nam cũng đang chuyển mình theo địnhhướng tiếp cận năng lực để tạo ra sản phẩm từ những điều đã học ngay từ khi còn học ởtrường. Học phần phân loại học thực vật được dùng để dạy cho sinh viên có chuyên ngànhsinh. Sau khi học xong học phần này thì người học có năng lực tự học, phân loại và sắp xếpđược giới thực vật theo hệ thống tiến hóa tự nhiên. Dạy thực hành phân loại học thực vật không chỉ minh họa cho kiến thức lý thuyết củahọc phần này mà nó còn được sử dụng để dạy kiến thức mới. Nếu chúng ta tách riêng lýthuyết và thực hành thì việc dạy lý thuyết và thực hành sẽ khó khăn mặc dù trong quá trìnhdạy vì thời gian giảng dạy cho học phần này có giới hạn mà giới thực vật thì vô cùng đa dạngvà phong phú. Vì vậy, chúng tôi thiết kế các bài học tích hợp giữa lý thuyết và thực hành đểsinh viên thực hành luôn trong giờ học lý thuyết thì nhớ lâu kiến thức Phân loại học thực vậtkhông những thế sinh viên còn rèn luyện được phương pháp tự học lĩnh vực khoa học này vìtự lực tìm ra tri thức mới cho bản thân mình.2. NỘI DUNG2.1. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: nghiên cứu học phần phân loại học thực vật. Phương pháp thực nghiệm: nghiên cứu được khảo sát trên sinh viên.2.2. Kết quả và thảo luận2.2.1. Bài tập được thiết kế2.2.1.1. Quy trình thiết kế các bài tập Bước 1: Xác định mục tiêu dạy học. Bước 2: Xác định nội dung kiến thức có thể mã hóa thành bài tập. 318BÁO CÁO KHOA HỌC HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA LẦN THỨ 1 Bước 3: Diễn đạt các khả năng mã hóa các nội dung kiến thức đó thành bài tập. Bước 4: Lựa chọn, sắp xếp các bài tập đó thành hệ thống.2.2.1.2. Cơ sở phân loại các bài tập Trên cơ sở khoa học là mối quan hệ chặt chẽ giữa kiến thức lý thuyết và kiến thức về thựchành, từ đó có thể sử dụng các kiến thức thực hành để minh họa kiến thức lý thuyết hay thựchành để hình thành kiến thức lý thuyết mới. Trên cơ sở đó, có 2 dạng bài tập được thiết kế.2.2.1.3. Nội dung của các bài tập Có 14 bài tập được thiết kế theo 2 dạng: * Dạng 1: Có 7 bài tập tương ứng với 4 bài thực hành từ giới nấm cho đến ngành Hạt trần. - Mục tiêu: Người học khắc sâu kiến thức, nhớ lâu được kiến thức từ việc làm thực hànhđể minh họa, chứng minh cho kiến thức lý thuyết. - Quy trình dạy học: Người học thực hiện các bài tập lý thuyết tại nhà (giảng viên khôngdạy nội dung này) tiến hành thực hành tại lớp để so sánh đối chiếu giữa hình ảnh mà sinh viênquan sát từ tiêu bản với kiến thức lý thuyết có trong giáo trình, tài liệu tham khảo... - Các bài tập dạng 1: Bài tập 1. Có mấy lớp nấm trong ngành nấm Mycophyta, hãy nêu đặc điểm và đại diệncủa mỗi lớp nấm. Tại sao nấm được tách thành một giới riêng? Giới nấm có những vấn đề nổibật nào? Bài tập 2. Giới tảo được phân làm mấy ngành tảo, hãy nêu đặc điểm và đại diện của mốingành tảo. Giới tảo có những vấn đề nào nổi bật? Bài tập 3. Hãy nêu những đặc điểm cấu tạo, hình thái, sinh sản của Địa y. Địa y cónhững vấn đề gì nổi bật. Bài tập 4. So sánh hình thái của cơ quan sinh dưỡng (thể giao tử) và thể mang túi (thểbào tử) của Rêu sừng, Rêu tản và Rêu. Rêu tiến hóa hơn tảo như thế nào? Bài tập 5. Đặc điểm chính để phân biệt ngành Thông đá, Cỏ tháp bút và Dương xỉ. Bài tập 6. Ngành Dương xỉ (Polypodoiophyta) được phân loại làm mấy lớp. Nêu đặcđiểm và đại diện của ...