Tiêu hoá ở khoang miệng

Hệ tiêu hoá ở người được xem là hệ tiêu hoá điển hình cho các loài ăn tạp (vừa ăn thức ăn thực vật vừa ăn thức ăn động vật). Hệ tiêu hoá ở người gồm các cơ quan : miệng, thực quản. dạ dày, ruột non, ruột già và các tuyến tiêu hoá. Các chất dinh dưỡng trong thức ăn đi qua các cơ quan này được tiêu hoá cơ học và hoá học trở thành các dạng đơn giản và được hấp thụ vào máu. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiêu hoá ở khoang miệng Tiêu hoá ở khoang miệng Tiêu hóa ở ngườiHệ tiêu hoá ở người được xem là hệtiêu hoá điển hình cho các loài ăntạp (vừa ăn thức ăn thực vật vừa ănthức ăn động vật). Hệ tiêu hoá ởngười gồm các cơ quan : miệng,thực quản. dạ dày, ruột non, ruộtgià và các tuyến tiêu hoá. Các chấtdinh dưỡng trong thức ăn đi quacác cơ quan này được tiêu hoá cơhọc và hoá học trở thành các dạngđơn giản và được hấp thụ vào máu.Tiêu hoá ở khoang miệng :Khoang miệng là đoạn đầu của ốngtiêu hoá, là nơi tiếp nhận và bắt đầuquá trình tiêu hoá thức ăn. Thức ăntrong khoang miệng được tiêu hoácơ học và tiêu hoá hoá học.a. Tiêu hóa cơ học:Khi thức ăn vào khoang miệng nhờhoạt động của cơ nhai, thức ăndược răng cắt và nghiền nhỏ. Nhờhoạt động đào trộn của lưỡi, thứcăn được thấm đều với nước bọt sauđó được vê thành những viên nhỏđưa xuống hầu và xuống dạ dàythông qua phản xạ nuốt.Phản xạ nuốt diễn ra như sau : Khinuốt miệng ngậm lại, lưỡi nâng lênép lên vòm miệng dồn viên thức ăntừ miệng vào họng. Cùng lúc đónắp thanh quản đóng lại ngănkhông cho thức ăn lọt vào đườnghô hấp, màng khẩu cái mềm nânglên đậy kín đường lên khoang mũi.Viên thức ăn chỉ còn đường duynhất là đi vào hầu và thực quản, sauđó vào dạ dày.Khi vào thực quản, thức ăn đi đếnđoạn nào đó của thực quản thì đoạnđó co lại ép vào viên thức ăn, cònđoạn thực quản tiếp theo dãn rộngra đón nhận viên thức ăn. Cứ nhưvậy viên thức ăn được đẩy dần vềphía dạ dày. Sự co dãn của thựcquản là nhờ hoạt động của các cơvòng và cơ dọc trên thành thựcquản. Các cơ này tạo ra các nhuđộng kiểu làn sóng (giống như nhuđộng ở ruột) có tác dụng chuyểnthức ăn xuống dạ dày.b. Tiêu hoá hoá họcTrong khoang miệng, chỉ có tinhbột trong thức ăn được biến đổi hoáhọc dưới tác dụng của enzimamilaza trong nước bọt. Amilazathủy phân tinh bột thành đườngmantôzơ. Tinh bột --- amilaza→ mantôzơNước bọt là sản phẩm tiết củatuyến mang tai, tuyến dưới hàm vàtuyến dưới lưỡi. Nước bọt tinhkhiết là dịch lỏng trong suốt pH =7. Nước bọt có 98% nước, 2% chấtvô cơ và hữu cơ. Trong các chấthữu cơ có chất nhầy muxin để bôitrơn thức ăn, lizôzim diệt khuẩn,amilaza thuỷ phân tinh bột. Chất vô + + 2+ -cơ gồm có Na , K , Ca , HCO3 ,Cl-.Ở người, trong 24 giờ lượng nướcbọt tiết ra khoảng 1,5 lít. Lượngnước bọt tiết ra phụ thuộc vào : độkhô của thức ăn, pH thức ăn vàmức độ cảm giác ngon miệng...Thức ăn càng khô nước bọt tiết racàng nhiều, thức ăn có tính axit haykiềm yếu kích thích tiết nước bọt. c) Điều hoà tiết nước bọtNước bọt được tiết ra liên tục vàtiết ra nhiều khi ăn. Nước bọt tiết rachủ yếu nhờ cơ chế thần kinh thôngqua các phản xạ không điều kiện vàcó điều kiện. Trung khu điều hoàtiết nước bọt nằm ở hành não.Phản xạ không điều kiện tiết nướcbọt xuất hiện khi thức ăn vào miệngkích thích thụ thể vị giác ở miệng.Từ thụ thể vị giác, xung thần kinhđi theo dây thần kinh hướng tâm vềtrung khu điều hoà tiết nước bọt ởhành não. Từ trung khu này, xungthần kinh đi theo dây li tâm đến 3đôi tuyến nước bọt, làm tăng tiếtnước bọt.Phản xạ có điều kiện tiết nước bọtxuất hiện khi nhìn thấy, nghe thấy,ngửi thấy mùi thức ăn đã từng đượcăn. Màu sắc, cách trình bày bữa ăn,mùi thơm của thức ăn... gây tăngtiết nước bọt.Đình Dương