Tiểu luận: Các yếu tố tác động đến việc hiểu – thực thi quyền con người

Quyền con người là kết quả vĩ đại của quá trình đấu tranh lâu dài của con người để đòi những quyền tự do cơ bản nhất của chính mình. Trong quá trình lịch sử đó, không phải ở đâu, lúc nào, quyền con người cũng được hiểu và thực thi giống nhau. Kể cả khi LHQ có Tuyên bố về quyền con người phổ quát như một tiêu chuẩn chung cho quyền con người thì quyền con người vẫn có sự khác biệt trong cách hiểu và thực hiện. Những biến số chủ yếu ảnh hưởng đến việc nhân...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận:Các yếu tố tác động đến việc hiểu – thực thi quyền con người Bài thuyết trình môn Nhân quyền Đề tài: Các yếu tố tác động đến việc hiểu – thực thi quyền con người Nhóm thuyết trình - Đoàn Duy – B33 - Kiều Kim Liên – B33 - Lenglee Leelianou. – G33 I. Lời nói đầu: Quyền con người là kết quả vĩ đại của quá trình đấu tranh lâu dài của con người để đòi những quyền tự do cơ bản nhất của chính mình. Trong quá trình lịch sử đó, không phải ở đâu, lúc nào, quyền con người cũng được hiểu và thực thi giống nhau. Kể cả khi LHQ có Tuyên bố về quyền con người phổ quát như một tiêu chuẩn chung cho quyền con người thì quyền con người vẫn có sự khác biệt trong cách hiểu và thực hiện. Những biến số chủ yếu ảnh hưởng đến việc nhân thức và áp dụng quyền con người là yếu tố lịch sử- văn hóa, yếu tố chế độ chính trị xã hội, yếu tố chính phủ-nhà nước, các tổ chức nhân quyền và ý thức của chính cá nhân. Sự đa dạng của các biến số khiến nội hàm của khái niệm “quyền con người” trở nên rất rộng, đồng thời khiến cho quyền con người rất phức tạp, gây ra nhiều cách hiểu, thực hiện mâu thuẫn nhau. Thậm chí, sự khác biệt này có lúc còn được các quốc gia, tổ chức sử dụng như là con bài chính trị. Do vậy , việc hiểu sự khác biệt các yếu tố tác động đến quyền con người để nhận thức và thực hiện đúng quyền con người là hết sức quan trọng. II. Nội dung bài Nhân quyền là một khái niệm rất rộng, là một thể tổng hòa của rất nhiều yếu tố. Do đó, việc hiểu cũng như thực thi nhân quyền ở mỗi quốc gia, lãnh thổ lại có sự khác nhau và chịu sự tác động của nhiều yếu tố khác nhau. Trong khuôn khổ hạn hẹp của bài thuyết trình này, chúng tôi chỉ trình bày 5 yếu tố chính tác động đến nhân quyền - Chế độ chính trị (ở mỗi quốc gia) - Nền tảng lịch sử - văn hóa – tôn giáo - Chính phủ - Nhà nước (giai cấp cầm quyền) - Các tổ chức phi chính phủ - Tổ chức quốc tế về nhân quyền - Ý thức mỗi cá nhân. Đây là 5 nhân tố ảnh hưởng rất lớn tới sự phổ biến, cũng như thực hiện nhân quyền. Đặc biệt, trong một chừng mực nào đó, những nhân tố này có ảnh hưởng, tác động lên nhau, và gây ra sự thay đổi về nhận thức nhân quyền ở mỗi quốc gia Chế độ chính trị TBCN và XHCN Lịch sử Chính phủ Văn hóa - Nhà nước Tôn giáo Nhân Quyền Các tổ chức phi CP – Ý thức cá nhân tổ chức Quốc tế 1. Nền tảng Lịch sử - Văn hóa – Tôn giáo Lịch sử - Văn hóa – Tôn giáo là nền tảng cơ bản nhất của nhân quyền của nhân loại, cũng là nhân tố quyết định lớn tới nhận thức nhân quyền ở mỗi quốc gia. Nhân quyền – quyền con người, suy cho cùng là những quyền lợi cơ bản con người mong muốn được bảo đảm khi sống trong xã hội – các giá trị cá nhân bẩm sinh. Những quyền lợi – giá trị này được đúc rút từ các nhu cầu cá nhân từ khi con người xuất hiện, và phát triển lên một tầm cao mới thông qua văn hóa – tôn giáo. Có thể nhận thấy rõ ràng rằng, các nguồn gốc học thuyết về Quyền con người đều bắt nguồn hoặc chịu ảnh hưởng của các Tôn giáo lớn: đối với phương Tây là đạo Thiên Chúa, đối với phương Đông là Nho giáo, Phật giáo và Hồi giáo. Điều này có thể đựoc giải thích hết sức rõ ràng: các tôn giáo được hình thành để thỏa mãn các nhu cầu tinh thần của con người; thông qua các tổ chức tôn giáo đó, con người có thể thực hiện được các mong muốn được đảm bảo những nhu cầu cá nhân của mình. Con người về cơ bản là một động vật xã hội, luôn muốn tham gia vào những tổ chức xã hội để có thể đảm bảo quyền lợi cá nhân. Những nhà khởi xướng, lãnh đạo tôn giáo đã nắm bắt tâm lý này và đưa ra các giáo lý về đức hạnh con người để tập hợp tín đồ. Các giáo lý đó là các “quyền” cũng như “nghĩa vụ” mà tín đồ khi tham gia tôn giáo sẽ đạt được hoặc phải làm theo. Không chỉ có vậy, tôn giáo ra đời còn nhằm thỏa mãn một trong những nhu cầu (quyền) tinh thần cơ bản nhất của con người: được bình đẳng. Khi tham gia tôn giáo, tín đồ trở nên bình đẳng với nhau trên một khía cạnh nào đó, dù họ là nhà vua, dân thường, địa chủ hay nông dân.. Đối với người dân sống trong xã hội phong kiến, đây là một lý do lớn để họ tham gia tôn giáo. Sau này, quyền bình đẳng trở thành một trong những quyền cơ bản trong Nhân quyền. Tôn giáo cũng tạo ra những đặc trưng văn hóa cho mỗi quốc gia. Những yếu tố này, qua quá trình chọn lọc của lịch sử, đã đóng vai trò lớn trong nhận thức và định hướng của cộng đồng về quyền con người. Có thể thấy rõ điều này qua sự so sánh về nhận thức nhân quyền ở phương Đông và phương Tây nói chung, ở từng quốc gia nói riêng. Ví dụ: - Việt Nam là một nước phương Đông, bị ảnh hưởng lớn bởi Phật giáo, Nho giáo (tôn giáo), có nền văn minh nông nghiệp lúa nước (văn hóa) và có lịch sử hơn 2000 năm sống dưới chế độ phong kiến. Do đó, tư tưởng về quyền con người của Việt Nam thường gắn với tư tưởng địa phương, những nhận thức thường nghiêng về các quyền kinh tế, xã hội, văn hóa. Việc phân chia thứ bậc trong xã hội phong kiến, cùng với tưởng tam tòng tứ đức của Phật giáo đã khiến những quyền chính trị, dân chủ xuống hàng thứ yếu trong nhận thức con người, chỉ vừa mới bung ra trong vài thập kỷ gần đây. - Anh là một đất nước phương Tây, bị ảnh hưởng bởi đạo Thiên Chúa, cùng với sự ảnh hưởng của các triết gia Hy Lạp, chế độ dân chủ-nô lệ của La Mã. Do đó, ở Anh nói riêng và các nước phương Tây nói chung, những quyền chính trị và dân sự được đặt lên hàng đầu trong các vấn đề Nhân quyền. 2. Chế độ chính trị Qua quá trình phát triển hàng chục ngàn năm lịch sử, loài người đã phát minh ra rất nhiều chế độ chính trị khác nhau: phong ki ...