Tiểu luận: Những mâu thuẫn biện chứng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

Nghiên cứu đề tài: “Những mâu thuẫn biện chứng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam ” dưới góc độ triết học, trong tổng thể các mối quan hệ biện chứng, sẽ giúp chúng ta hiểu một cách sâu sắc hơn, bản chất hơn những vấn đề xung quanh việc phát triển kinh tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Những mâu thuẫn biện chứng trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam A. LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam - trong công cuộc đổi đã thực sự đem lại nhiều kết quả to lớn, làmthay đổi bộ mặt đất nước và cuộc sống nhân dân, củng cố vững ch ắc đ ộc l ậpdân tộc và chế độ xã hội chủ nghĩa, nâng cao vị thế và uy tín c ủa đ ất n ước tatrên trường quốc tế. Nhân tố quan trọng nhất quyết định thành công của s ựnghiệp đổi mới đó là chiến lược phát triển kinh tế th ị trường theo đ ịnh h ướngxã hội chủ nghĩa, được khởi xướng từ sau đại hội Đảng lần thứ VI. Ăng Ghen nói: “ Sự phát triển của chính trị, luật pháp, triết h ọc, tôn giáo,văn học, nghệ thuật đều dựa trên cơ sở phát triển kinh tế ”. Kinh tế là n ềntảng vững chắc cho mọi hoạt động vật chất của con người, là y ếu t ố quantrọng nhất của đời sống xã hội. So với thế giới, nước ta v ẫn là m ột n ướcđang phát triển, nền kinh tế còn gặp rất nhiều khó khăn, nh ững tàn d ư c ủachế độ tập trung quan liêu bao cấp vẫn còn tồn tại khá nhi ều. Khi chuy ểnsang cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước, thì ngoài những khó khănvề kinh tế, còn tồn tại những mâu thuẫn giữa cái cũ và cái mới, kìm hãm sựphát triển. Chính vì thế mà việc nghiên cứu tìm ra h ướng đi đúng đắn cho n ềnkinh tế, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đất nước, phù hợp với khu vực, thếgiới và thời đại là hết sức cần thiết. Nghiên cứu đề tài: “Những mâu thuẫn biện chứng trong nền kinh tế thịtrường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam ” dưới góc độ triết học,trong tổng thể các mối quan hệ biện chứng, sẽ giúp chúng ta hiểu một cáchsâu sắc hơn, bản chất hơn những vấn đề xunh quanh việc phát triển kinh tế. Là một sinh viên năm thứ nhất, với kiến thức và kinh nghiệm còn hạn ch ế,nên nội dung bài tiểu luận này không tránh khỏi nh ững thiếu sót. Em r ất mongđược sự nhận xét, đóng góp ý kiến của các thầy cô trong trường. Đi ều này s ẽgiúp em bổ sung kiến thức, kinh nghiệm, nhằm không ngừng hoàn thi ện mình, 1xứng đáng với sự mong muốn của nhà trườngvà của công cuộc đổi mới xâydựng đất nước. 2 B. NỘI DUNGI/ MÂU THUẪN LÀ NGUỒN GỐC, ĐỘNG LỰC CỦA MỌI VẬN ĐỘNG VÀ PHÁT TRIỂN1. Nội dung của qui luật Qui luật mâu thuẫn còn được gọi là qui luật thống nhất và đấu tranh của cácmặt đối lập, là một trong ba qui luật của phép biện ch ứng. Nghiên c ứu quiluật này để thấy rõ được nguồn gốc, động lực của sự vận động và phát triển Trong thế giới vô vàn sự vật hiện tượng, mỗi sự vật, hiện tượng t ồn t ạiđược đều là một thể thống nhất được tạo thành bởi các mặt, các thuộc tính,các khuynh hướng đối lập nhau và phát triển ngược chiều nhau, tạo thành mâuthuẫn tồn tại trong lòng sự vật hiện tượng đó. Mâu thuẫn tồn tại từ khi sự vật xuất hiện cho đến sự vật kết thúc. Trongcùng một sự vật, hiện tượng không chỉ có một mâu thuẫn mà có th ể có rấtnhiều mâu thuẫn, khi mâu thuẫn này được giải quyết thì mâu thuẫn khác l ạihình thành... và cứ như vậy thế giới vật chất luôn vận động, biến đổi khôngngừng.a) Mâu thuẫn là một hiện tượng khách quan và phổ biến. Trong quan điểm của triết học Mác thì rõ ràng vật chất tự thân vận động, nóhoàn toàn không phụ thuộc vào một lực lượng siêu nhiên nào, kể cả conngười.Chính vì vậy mà khi thừa nhận mâu thuẫn là nguồn gốc của vận độngthì nó đã bao hàm mâu thuẫn là một hiện tượng khách quan, nó không nh ữngkhông lệ thuộc vào ý thức của con người mà còn chi phối, qui định cả hoạtđộng thực tiễn của con người. Mâu thuẫn tồn tại trong tất cả các lĩnh vực: tự nhiên, xã hội và tư duy conngười. Trong xã hội, có những mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất và quan h ệsản xuất, cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng... 3b) Sự thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập Đối lập là sự khái quát những mặt, những thuộc tính, khuynh h ướng pháttriển ngược chiều nhau, cùng tồn tại bên trong sự vật, hiện tượng và t ạo nênsự vật hiện tượng đó. Không phải bất kì hai mặt đối lập nào cũng hình thành nên mâu thuẫn. B ởichính bên trong sự vật đã có rất nhiều mặt đối lập, ch ỉ có nh ững m ặt đ ối l ậpnào thống nhất với nhau như một chỉnh thể mới tạo thành mâu thuẫn. Sự thống nhất của các mặt đối lập là sự nương tựa vào nhau là đi ều ki ệntồn tại của nhau. Nếu thiếu một trong hai mặt đối lập chính tạo thành s ự v ậtthì không tồn tại sự vật đó. Bởi vậy, sự thống nhất của các mặt đ ối l ập làđiều kiện không thể thiếu trong bất kì sự vật hiện tượng nào. Đấu tranh giưã các mặt đối lập là điều tất y ếu trong cùng m ột s ự v ật, đó làđộng lực phát triển của bản thân sự vật hiện tượng ấy. Chính vì vậy màLênin khẳng định: “Sự phát triển là một cuộc đấu tranh giữa các mặt đốilập”. Đấu tranh diễn ra trong một thể thống nhất, từ đó s ẽ s ự phá vỡ th ểthống nhất cũ và thiết lập một thể thống nhất mới và làm cho s ự v ật v ậnđộng và ph ...