TIỂU LUẬN: Quan điểm duy vật biện chứng về mối quan hệ giữa vật chất với ý thức

Tham khảo luận văn - đề án tiểu luận: quan điểm duy vật biện chứng về mối quan hệ giữa vật chất với ý thức, luận văn - báo cáo, khoa học xã hội phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TIỂU LUẬN: Quan điểm duy vật biện chứng về mối quan hệ giữa vật chất với ý thức TIỂU LUẬN: Quan điểm duy vật biện chứng vềmối quan hệ giữa vật chất với ý thức LờI NóI Đầu Tiến lên chủ nghĩa xã hội là mục tiêu cách mạng lớn lao nhất và quan trọngnhất của Đảng và nhân dân ta hiện nay vì chỉ có thực hiện được mục tiêu này,chúng ta mới có thể xây dựng được một nước Việt Nam mà theo cách nói của HồChí Minh là: “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn minh”. Vàcũng chỉ xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội, chúng ta mới có thể làm thoả mãnham muốn tột cùng, ham muốn cuối đời của Người đó là : “Làm sao cho dân ta aicũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành ...”. Vậy chúng ta phải làm thếnào để thực hiện mục tiêu trên? Từ thực tế hiện nay cùng với con đường đi lên chủnghĩa xã hội ở nước ta là bỏ qua chế độ chủ nghĩa tư bản, mà tại đại hội VII củaĐảng ta lần đầu tiên đã khẳng định: Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minhlà nền tảng tư tưởng, là kim chỉ nam cho hoạt động của Đảng. Tức là, chúng taphải: dùng lập trường, quan điểm, phương pháp chủ nghĩa Mác - Lênin mà tổngkết những kinh nghiệm của Đảng ta, phân tích một cách đúng đắn những đặc điểmcủa nước ta. Có như thế chúng ta mới có thể dần dần tìm hiểu được quy luật pháttriển của Cách mạng Việt Nam, định ra được đường lối, phương châm, bước đi cụthể của Cách mạng xã hội chủ nghĩa phù hợp với tình hình nước ta. Làm đề tài tiểu luận này, vơí tư cách là một sinh viên, một công dân củanước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, một mặt tôi muốn cùng mọi người tìmhiểu sâu hơn và kĩ hơn về Triết học Mác - Lênin phần chủ nghĩa duy vật biệnchứng. Cụ thể hơn, đó là mối quan hệ biện chứng giữa vật chất với ý thức. Mặtkhác, tôi cũng muốn góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào sự nghiệp cáchmạng lớn lao của toàn Đảng, toàn dân ta hiện nay- sự nghiệp xây dựng chủ nghĩaxã hội- mà nền tảng tư tưởng là chủ nghĩa Mác - Lênin. Đó là, mọi sách lược,chiến lược cách mạng của chúng ta phải được xuất phát từ thực tế khách quan,phát huy được tính năng động chủ quan và đồng thời chống chủ quan duy ý chí.Đây được coi là một vấn đề hết sức quan trọng, bởi nó quyết định sự thành cônghay thất bại trên con đường đi tới chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Điều này sẽ được lýgiải rõ hơn trong phần nội dung của đề tài.1. Quan điểm duy vật biện chứng về mối quan hệ giữa vật chất với ý thức.1.1. Vật chất quyết định ý thức. Trước tiên chúng ta phải đi tìm hiểu vật chất là gì? Theo Lênin thì “Vậtchất là phạm trù triết học dùng để chỉ thực tại khách quan được đem lại cho conngười trong cảm giác và được cảm giác của chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánhlại và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác’’. như vậy định nghĩa vật chất của Lê-nin nổi lên một số nội dung cơ bản sau: Thứ nhất, vật chất là cái tồn tại khách quan bên ngoài ý thứcvà không phụthuộc vào ý thức. Thứ hai, vật chất là cái gây lên cảm giác ở con người khi bằng cách nào đó(trực tiếp hay gián tiếp) tác động lên các giác quan của con người. Thứ ba, vật chất cái mà cảm giác, tư duy, ý thức chẳng qua chỉ là sự phảnánh của nó. Qua đó, Lênin muốn khẳng định rằng, trong nhận thức luận, vật chất luônmang tính thứ nhất, là cái quyết định: vật chất quyết định sự hình thành ý thức,quyết định nội dung phản ánh, quyết định sự biến đổi của ý thức và nó còn là điềukiện để hiện thực hoá ý thức. Dựa trên những thành tựu của khoa học tự nhiên nhất là sinh lý học thầnkinh, chủ nghĩa duy vật biện chứng khẳng định rằng ý thức là một thuộc tính củavật chất nhưng không phải của mọi dạng vật chất mà chỉ là thuộc tính của mộtdạng vật chất sống có tổ chức cao là bộ óc người. Bộ óc người là cơ quan vật chấtcủa ý thức. Khoa học cũng đã chứng minh được rằng, thế giới vật chất nói chungvà trái đất nói riêng đã từng tồn tại rất lâu trước khi xuất hiện con người và bộ ócngười, rằng ý thức ra đời là kết quả của sự phát triển lâu dài của giới tự nhiên chotới khi xuất hiện con người và bộ óc người. Hoạt động ý thức của con người diễnra trên cơ sở hoạt động sinh lý thần kinh của bộ não người. Bộ não người bao gồmkhoảng 15 đến 17 tỉ tế bào thần kinh, các tế bào này tạo nên vô số các mối liên hệnhằm thu nhận, xử lý, truyền dẫn và điều khiển toàn bộ các hoạt động của cơ thểtrong quan hệ đối với thế giới bên ngoài qua cơ chế phản xạ không điều kiện và cóđiều kiện. Không chỉ có thế, vận động của ý thức, tư duy trên thực tế cũng là sảnphẩm của sự vận động của vật chất. Điều đó được chứng minh một cách khá rõràng ở hình thức vận động xã hội của vật chất. Đó là sự thay thế lẫn nhau của cáchình thái kinh tế- xã hội, từ đó sớm hay muộn cũng dẫn đến sự thay đổi của ý thức,của cách nghĩ, bởi tồn tại xã hội bao giờ cũng quyết định ý thức xã hội. Vai trò cơ sở, quyết định của vật chất còn được thể hiện ở chỗ nó quyếtđịnh nội dung phản ánh, quyết định sự biến đổi của ...