Tiểu luận Triết học: Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng 2

Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng là một trong những nội dung cơ bản của học thuyết hình thái kinh tế - xã hội của chủ nghĩa duy vật lịch sử, là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận khoa học trong nhận thức và cải tạo xã hội. Đề tài sau đây đi phần tích về vấn đề trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận Triết học: Cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng 2 Lêi nãi ®Çu ViÖt Nam trong sù ph¸t triÓn cña §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸, hay nãi réngh¬n lµ vßng cung Ch©u ¸-Th¸i B×nh D¬ng, hiªn nay ®ang thu hót ®îc nhiÒungêi trong giíi l·nh ®¹o vµ giíi kinh doanh trªn thÕ giíi. V× sao ViÖt Nam cã sù chó ý ®ã? ch¾c ch¾n lµ do ViÖt Nam ®· vµ ®ang tiÕnhµnh c«ng cuéc ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn vµ ngµy cµng s©u s¾c vÒ c¬ së h¹tÇng vµ kiÕn chóc thîng tÇng x· héi. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x·héi ë níc ta, cÇn vËn dông vµ qu¸n triÖt quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇngvµ kiÕn tróc thîng tÇng. C¬ së h¹ tÇng lµ kÕt cÊu kinh tÕ ®a thµnh phÇn trong ®ãcã thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh, tËp thÓ vµ nhiÒu thµnh kinh tÕ kh¸c nhau.TÝnh chÊt ®an xen - qu¸ ®é vÒ kÕt cÊu cña c¬ së kinh tÕ võa lµm cho nÒn kinh tÕs«i ®éng, phong phó, võa mang t×nh phøc t¹p trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Þnhhíng x· héi. §©y lµ mét kÕt cÊu kinh tÕ n¨ng ®éng, phong phó ®îc ph¶n chiÕutrªn nÒn kiÕn tróc thîng tÇng vµ ®Æt ra ®ßi hái kh¸ch quan lµ nÒn kiÕn trócthîng tÇng còng ph¶i ®æi míi ®Ó ®¸p øng ®ßi hái cña c¬ së kinh tÕ. Nh vËykiÕn tróc thîng tÇng míi cã søc m¹nh ®¸p øng ®ß hái cña c¬ së h¹ tÇng. §· cã rÊt nhiÒu v¨n kiÖn trÝnh trÞ vµ luËn v¨n khoa häc ®Ò cËp s©u s¾c vÒc«ng cuéc ®æi míi nµy. V× vËy, víi t c¸ch lµ mét sinh viªn cßn trªn gi¶ng®êng, em chØ mong bµi viÕt nµy cã thÓ nªu mét sè vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt kh¸i qu¸tvÒ c«ng cuéc ®æi míi nµy ë ViÖt Nam. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn cña thÇy gi¸o . Ngêi ®· tËn t×nhgióp em hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy. Do thêi gian su tÇm tµi liÖu kh«ng nhiÒu vµ tr×nh ®é nhËn thøc cña em cßnh¹n chÕ nªn bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ bÊt cËp, em rÊtmong nhËn ®îc sù nhËn xÐt cña thÇy, vµ ®ãng gãp cña c¸c b¹n ®Ó bµi tiÓu luËncña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Néi dungA. giíi thiÖu ®Ò tµi TriÕt häc lµ mét trong nh÷ng h×nh th¸i ý thøc x· héi, xÐt cho cïng ®Òu bÞc¸c quan hÖ cña kinh tÕ qui ®Þnh. Dï ë x· héi nµo, triÕt häc bao giê còng baogåm hai yÕu tè: YÕu tè nhËn thøc ®· lµ sù hiÓu biÕt vÒ thÕ giíi sung quanh trong®ã con ngêi lµ yÕu tè nhËn ®Þnh lµ sù ®¸nh gi¸ vÒ mÆt ®¹o lý. §Ó phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp ë c¸c giai ®o¹n ®Çu tiªn cña lÞch söloµi ngêi, triÕt häc ra ®êi víi tÝnh c¸ch lµ mét khoa häc tæng hîp c¸c tri thøccña con ngêi vÒ hiÖn thùc xung quanh vµ b¶n th©n m×nh. Sau ®ã, do sù ph¸ttriÓn cña x· héi triÕt häc ®· t¸ch ra khái thµnh khoa häc ®éc lËp, triÕt häc víitÝnh c¸ch lµ khoa häc, nªn nã cã ®èi tîng vµ nhiÖm vô nhËn thøc riªng cñam×nh, nã lµ hÖ thèng nh÷ng quan niÖm, quan ®iÓm cã tÝnh chÊt chÝnh thÓ vÒ thÕgiíi, vÒ c¸c qu¸ tr×nh vËt chÊt, tinh thÇn vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng, vÒ nhËn thøcvµ c¶i biªn thÕ giíi. Do vËy, triÕt häc nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò: t duy, x· héi vµ tùnhiªn.Trong ®ã vÊn ®Ò x· héi lµ vÊn ®Ò mang tÝnh h×nh th¸i kinh tÕ, ph¶n ¸nh®éng lùc sù ph¸t triÓn x· héi th«ng qua lùc lîng s¶n xuÊt. §Ó cã c¬ chÕ, c¸chthøc trong sù ph¸t triÓn x· héi th× cÇn ph¶i cã c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîngtÇng. Do vËy c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng lµ mét vÊn ®Ò ®Æc biÖt ph¶iquan t©m tíi. C¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶ncña häc thuyÕt h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi cña chñ nghÜa duy vËt lÞch sö, lµ c¬ sëthÕ giíi quan vµ ph¬ng ph¸p luËn khoa häc trong nhËn thøc vµ c¶i t¹o x· héi.B. Néi dung chÝnh:I. C¬ së h¹ tÇng. 1. Kh¸i niÖm: C¬ së h¹ tÇng lµ tæng hîp nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕcña mét h×nh th¸i kinh tÕ- x· héi nhÊt ®Þnh. Dùa vµo kh¸i niÖm ®ã, nã ®· ph¶n ¸nh chøc n¨ng x· héi cña c¸c quan hÖ x·héi cña c¸c quan hÖ s¶n xuÊt víi t c¸ch lµ c¬ së kinh tÕ cña c¸c hiÖn tîng x·héi. §óng vËy, mçi mét h×nh th¸i kinh tÕ - x· héi cã mét kÕt cÊu kinh tÕ ®Æctrng lµ c¬ së hiÖn thùc cña x· héi, h×nh thµnh mét c¸ch quan trong qu¸ tr×nh s¶nxuÊt vËt chÊt x· héi. Nã bao gåm kh«ng chØ nh÷ng quan hÖ trùc tiÕp gi÷a ngêivíi ngêi trong s¶n xuÊt vËt chÊt mµ nã cßn bao gåm c¶ nh÷ng quan hÖ kinh tÕ,trao ®æi trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ra ®êi sèng vËt chÊt cña con ngêi. 2. §Æc ®iÓm, tÝnh chÊt: C¬ së h¹ tÇng cña mét x· héi cô thÓ thêng bao gåm: kiÓu quan hÖ s¶n xuÊtthèng trÞ trong nÒn kinh tÕ. §ång thêi trong mçi c¬ së h¹ tÇng x· héi cßn cãnh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c nh: dÊu vÕt, tµn tr÷ quan hÖ s¶n xuÊt cò vµ mÇmmèng, tiÒn ®Ò cña quan hÖ s¶n xuÊt míi. Cuéc sèng cña x· héi cô thÓ ®îc ®Ættrong tríc hÕt bëi kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ tiªu biÓu cho cuéc sèng Êy vµnh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt qu¸ ®é, hay nh÷ng tµn d cò, mÇm mèng míi cã vai trßnhÊt ®Þnh gi÷a chóng tuy cã kh¸c nhau nhng kh«ng t¸ch rêi nhau võa ®Êu tranhvíi nhau, võa liªn hÖ víi nhau vµ h×nh thµnh c¬ së h¹ tÇng cña mçi x· héi cô thÓë mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn nhÊt ®Þn ...