Tiêu sợi huyết bằng đường động mạch

Là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba (sau bệnh tim mạch và ung thư), đột quỵ (còn gọi tai biến mạch máu não) trở thành nỗi ám ảnh của không ít bệnh nhân. Hàng năm Y học Việt Nam ghi nhận tới hơn 200.000 trường hợp mới mắc bệnh đột quỵ, trong đó đã cướp đi sinh mạng của gần 11.000 người và để lại nhiều dị tật tai biến cho số còn lại. Vì vậy, điều trị kịp thời là cơ hội “vàng” để cứu sống bệnh nhân đột quỵ cũng như giảm thiểu tai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiêu sợi huyết bằng đường động mạch Tiêu sợi huyết bằng đường động mạch Là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ ba (sau bệnh tim mạch vàung thư), đột quỵ (còn gọi tai biến mạch máu não) trở thành nỗi ám ảnh củakhông ít bệnh nhân. Hàng năm Y học Việt Nam ghi nhận tới hơn 200.000trường hợp mới mắc bệnh đột quỵ, trong đó đã cướp đi sinh mạng của gần11.000 người và để lại nhiều dị tật tai biến cho số còn lại. Vì vậy, điều trị kịpthời là cơ hội “vàng” để cứu sống bệnh nhân đột quỵ cũng như giảm thiểu taibiến khuyết tật. Phương pháp tiêu sợi huyết bằng đường động mạch đangmở ra cơ hội ấy. Thành công bước đầu Bệnh nhân Trương Văn Ý (54 tuổi, ngụ Bình Hưng Hòa quận BìnhTân TPHCM) được người nhà đưa vào Viện Tim TPHCM trong tình trạngbệnh sử hẹp van tim, suy tim độ 2, loạn nhịp tim. Tại đây, bệnh nhân đã được các bác sĩ theo dõi điều trị phòng ngừabằng thuốc kháng đông và chuẩn bị phẫu thuật sửa van tim. Tuy nhiên, chưakịp thực hiện ca phẫu thuật thì sáng 15-10 vừa qua, bệnh nhân bị đột qụy liệtnửa người bên phải, không nói được. Ngay sau khi tai biến xảy ra, Ban Giám đốc Viện Tim đã mời các bácsĩ khoa Bệnh lý mạch máu não của BV Nhân dân 115 sang hội chẩn, tìmphương án cấp cứu cho bệnh nhân. /p> Theo BS Nguyễn Thị Kim Liên, Trưởng khoa Bệnh lý mạch máu nãoBV Nhân dân 115, qua hội chẩn cho thấy bệnh nhân bị đột quỵ thiếu máucấp mức độ nặng do huyết khối di chuyển từ tim lên não làm tắc động mạchnão. Để kịp thời cứu chữa bệnh nhân và không để lại tai biến, ê kíp bác sĩBV Nhân dân 115 đã quyết định áp dụng phương pháp điều trị tiêu sợi huyếtbằng đường động mạch cho bệnh nhân. Theo đó, một ống thông được luồntừ động mạch từ đùi lên động mạch chủ não bị tắc và bơm thuốc tiêu sợihuyết trực tiếp vào. Bằng phương pháp can thiệp nói trên, hiện bệnh nhân Trương Văn Ýđã nói chuyện được, cử động chân tay và dần hồi phục phần liệt nửa ngườibên phải. Theo BS Nguyễn Thị Kim Liên, đây là trường hợp đầu tiên tạiViệt Nam - ứng dụng phương pháp tiêu sợi huyết bằng đường động mạchcho bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não cấp và đã mang lại thành công. Tranh thủ giờ... “vàng“ Ths.BS Nguyễn Huy Thắng (khoa Bệnh lý mạch máu não BV Nhândân 115) cho biết từ trước đến nay ở Việt Nam thường điều trị đột quỵ làmtái thông động mạch bị tắc bằng phương pháp bơm thuốc tiêu sợi huyết quađường tĩnh mạch một cách gián tiếp, nên hiệu quả chưa cao. Từ năm 2006,Sở Y tế TPHCM đã chủ trì nghiên cứu điều trị thuốc tiêu sợi huyết đườngtĩnh mạch trên bệnh nhân đột quỵ thiếu máu cấp trong 3 giờ đầu khi khởiphát tại 3 bệnh viện gồm: Nhân dân 115, Nhân dân Gia Định và An Bình. Cho đến nay, đã có 105 bệnh nhân đột quỵ thiếu máu cấp được điềutrị bằng thuốc tiêu sợi huyết sử dụng qua đường tĩnh mạch tại TPHCM.Trong số đó, trên 50% bệnh nhân phục hồi rõ rệt sau điều trị và chỉ để lạinhững khiếm khuyết tối thiểu sau đột quỵ. Cũng theo BS Thắng, so với sử dụng thuốc tiêu sợi huyết bằng đườngtĩnh mạch, việc ứng dụng phương pháp tiêu sợi huyết bằng đường độngmạch có nhiều ưu điểm hơn: hiệu quả, an toàn, nguy cơ tai biến thấp, canthiệp ngay cả trên bệnh nhân có nhiều bệnh lý, tai biến khởi phát sau 6 giờvẫn được can thiệp hiệu quả thay vì 3 giờ... Theo các chuyên gia y tế, phương pháp này đã được một số nước tiêntiến trên thế giới áp dụng và khẳng định mang lại hiệu quả, giảm đáng kể tỷlệ tàn phế sau đột quỵ, giảm thời gian và chi phí nằm viện. Tuy nhiên, điều các chuyên gia y tế băn khoăn là thời gian, yếu tốquan trọng nhất ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Nếu không được điều trị kịpthời, cứ mỗi phút sau khi bị đột quỵ trôi qua, sẽ có khoảng 2 triệu tế bào nãobị hủy hoại không hồi phục. Theo nghiên cứu của Viện Sức khỏe Quốc gia Hoa Kỳ, những bệnhnhân được điều trị trong vòng 90 phút đầu có kết quả tốt gấp 2 lần so vớibệnh nhận điều trị trong khoảng 90-180 phút, tính từ thời điểm đột quỵ khởiphát. Thế nhưng, qua nghiên cứu tại khoa Bệnh lý mạch máu não BV Nhândân 115, chỉ có 8,7% bệnh nhân được đưa đến bệnh viện kịp thời trước 3 giờđầu sau khi khởi phát đột quỵ . Phần lớn các trường hợp còn lại, bệnh nhân thường bị giữ lại tại giađình bằng các biệp pháp sơ cứu không đúng cách như: nặn chanh, nhỏ thuốchuyết áp dưới lưỡi, cạo gió… Điều này vô tình đã làm phí phạm thời gian“vàng”. Chính vì vậy, với sử dụng tiêu sợi huyết bằng đường động mạch,thời gian cho bệnh nhân đột quỵ trong vòng 6 giờ kể từ lúc khởi phát thực sựlà một cơ hội “vàng”. Theo Viện sĩ-Tiến sĩ Dương Quang Trung, hiện nay tại Việt Nam đãcó 486.400 người đang bị bệnh đột quỵ và mỗi năm có thêm hơn 200.000người mắc bệnh, đã trở thành gánh nặng cho gia đình, xã hội. Việc tiếp nhậncấp cứu kịp thời đem lại sự sống cho bệnh nhân ở các cơ sở y tế cũng có sựkhác biệt. Ở bệnh viện tuyến huyện, vùng sâu vùng xa ...