Tìm hiểu câu tục ngữ Ẵm con chồng hơn bồng cháu ngoại

Theo sách Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam (Nguyễn Lân; Nxb Văn hoá, Hà Nội, 1989), tr 11: "Khuyên những người vợ kế nên thương yêu con vợ trước";- Theo Nguyễn Hùng Vĩ: "Đây là sự than phiền về nỗi vất vả của người mẹ khi phải giúp đỡ con gái mình bồng bế, chăm sóc cháu ngoại. Có thể tái lập cả câu là: Thà ẵm con chồng hơn bồng cháu ngoại
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu câu tục ngữ "Ẵm con chồng hơn bồng cháu ngoại" Tìm hi u câu t c ng m con ch ng hơn b ng cháu ngo i Tìm hi u câu t c ng m con ch ng hơn b ng cháu ngo iTRI U NGUYÊN1. Câu t c ng m con ch ng hơn b ng cháu ngo i ư c sách Kho tàng t cng ngư i Vi t (Nguy n Xuân Kính (ch biên), Nguy n Thuý Loan, Phan LanHương, Nguy n Luân; Nxb Văn hoá thông tin, Hà N i, 2002) (KT), tr 75, ghil i, trên cơ s 12 u sách có chép nó.Sách này chép nghĩa t hai ngu n:- Theo sách T i n thành ng và t c ng Vi t Nam (Nguy n Lân; Nxb Văn hoá,Hà N i, 1989), tr 11: Khuyên nh ng ngư i v k nên thương yêu con v trư c;- Theo Nguy n Hùng Vĩ: ây là s than phi n v n i v t v c a ngư i m khiph i giúp con gái mình b ng b , chăm sóc cháu ngo i. Có th tái l p c câulà: Thà m con ch ng hơn b ng cháu ngo i.Sách it i n ti ng Vi t (Nguy n Như Ý (ch biên), Nguy n Văn Khang, VũQuang Hào, Phan Xuân Thành; Nxb Văn hoá thông tin, Hà N i,1999) (T ), tr 45,cũng có ghi câu t c ng , kèm l i gi i nghĩa: Có tư tư ng coi tr ng àn ông, coithư ng ph n , ví như thà m con c a ch ng, tuy không yêu quý thích thú gì,nhưng d u sao v n thu c dòng h n i, còn hơn b con c a con gái mình.Nguy n c Dương trong bài vi t Sao không ưa t c ng vào gi ng d y b cti u h c? (T p chí Ngôn ng và i s ng, s 10 - 2004; tr 4 - 9) (N D), sau khid n l i gi i nghĩa trên c a it i n ti ng Vi t, ã vi t: GS Nguy n Như Ý chor ng ây là câu phê phán tư tư ng coi tr ng àn ông, coi thư ng ph n . Cáchgi ng ó rõ ràng chưa nêu h t ư c ch ý c a tác gi câu t c ng ang xét. Giá coitr ng hơn n a nh ng c trưng v văn hoá hôn nhân l ng trong câu trên, ch c h nông s th y ngay r ng m c ích chính c a câu y không ph i là bàn chuy n tr ngnam khinh n , mà là t p trung vào vi c nh c nh các cô gái cao s (cho nên hayg p chuy n tr c tr trong ư ng tình duyên) m t kinh nghi m quý ư c úc k t tth c ti n nghi t ngã c a cu c s ng th i trư c: [Thà l y ngư i goá v làm ch ng]và b m [=chăm sóc] lũ con mà anh ta ã có v i ngư i v trư c [ lúc v già cónơi nương t a] còn hơn là [ v y n khi v già] ch còn bi t b ng b ám cháuphía bên ngo i c a chính mình [cho cô qu nh].2. Nh ng trình bày trên cho th y, ây là câu t c ng khá ph bi n, nhưng cách hi ukhông gi ng nhau gi a các nhà nghiên c u. V n t ra ây là hoàn c nh nàovà vì sao m con c a ch ng l i hơn b ng cháu ngo i? m và b ng là hai t ng nghĩa(1) (mi n B c hay dùng m, mi n Trung vàNam thư ng nói b ng), ây, chúng còn hàm nghĩa chăm sóc, nuôi n ng.Hai l i nghĩa KT và cách gi i thích c a T chưa tho áng, b i không xác nh ư c hoàn c nh, b i c nh t o ra (hay ng d ng) c a câu t c ng , cũng như chưagi i thích lí do vì sao chăm sóc con ch ng l i hơn nuôi n ng cháu ngo i. Hư ngti p c n c a N D tuy có nêu hoàn c nh và lí do (r t v n t t) c a v n , nhưng l icó ch c n bàn. Chúng ta thư ng dùng ngo i khi t trong quan h i sánh v in i. Ngư i chưa có ch ng / v thì ch phân bi t n i, ngo i phía bà conthu c cha hay m mình. Nên khi nói ngư i ph n v y n khi v già ch cònbi t b ng b ám cháu phía bên ngo i c a chính mình, thì nghe r t l tai. Vì ngư iph n trong trư ng h p này ch có hai lo i cháu có th chăm sóc, ó là con c aanh ch em chú bác cô c u dì ru t(2) (ít g p), và con c a anh ch em ru t (g pnhi u hơn), c hai i tư ng là cháu này, ngư i ph n u ư c g i b ng cô (m ts t nh mi n Trung g i là O), b ng dì, trong nói năng bình thư ng, không ai coi ólà cháu ngo i(3). Nên ây không ph i là l i khuyên dành cho các cô gái cao s .Như v y, hoàn c nh vi n ra cho câu t c ng này ch có th là: ngư i ph n ãl ntu i nhưng ch sinh toàn con gái, nay ngư i ch ng c n có con trai n i dõi tông ư ng (thư ng b ng hai cách, ho c lén lút quan h v i m t ngư i àn bà nào ó,ho c cư i v l )(4), t ngư i ph n này vào m t s l a ch n, ho c tìm m i cáchngáng tr ch ng, ch p nh n l y cháu ngo i làm vui khi tu i già, hòng b o v h nhphúc, ho c ch ng ki m con trai, ch u hi sinh ph n nào h nh phúc, và ph i khónh c chăm sóc con trai c a ch ng nh c y v lâu dài; và bà ta ã ch n (ho c ư c c ng ng khuyên nên ch n) cách sau: m con ch ng hơn b ng cháungo i.Vì sao m con ch ng hơn b ng cháu ngo i? Con ch ng ch ng nh ng không cóquan h máu m mà thư ng n m v t thương lòng c a ngư i ph n (b ng ch ngv s thi u chung th y c a ch ng). Có i u, v t thương này ã có hai phươngthu c ch a: m t là tâm lí ã ư c c ng ng chu n b trai năm thê b y thi p, gáichính chuyên m t ch ng; hai là s báo áp theo lu t t c c a con trai ch ng: anh tavà con cháu c a anh ta có trách nhi m ph i ph ng dư ng khi già y u, lo tang chkhi m t, và sau ó, lo xây lăng p m , cúng gi ph ng th mãi mãi... Cháungo i (nói riêng i v i bà ngo i) thì ch c ch n là máu m c a mình, chăm sóc,cưng chi u chúng là hi n nhiên. Nhưng cháu ngo i thì khuy t i m r ...