Tiếp nội dung phần 1, cuốn sách "Cuộc sống dưới lăng kính pháp luật" Phần 2 cung cấp cho người đọc những kiến thức như: thừa kế; hôn nhân và gia đình; đất đai; tố tụng. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu Cuộc sống dưới lăng kính pháp luật: Phần 2 - ThS. LS Phạm Thanh Bình
T H Ừ A KẾ
Xin hỏi di chúc viết tay không có
sự chứng kiến, chứng nhận của
■ chính quyền địa phư
qua công chứng có được xem là hợp pháp không?
Theo quy định tại Điều 650 BLDS thì “ chúc bằng văn bản
Di
không có người làm chứng...' là một trong những hình thức di chúc
được pháp lu ậ t thừ a nhận. Pháp luật dân sự không b ắt buộc di
chúc bằng văn bản trong mọi trường hợp phải có người chứng kiến,
chứng n h ận của chính quyền địa phương, hay phải công chứng,
chứng thự c tại cơ quan có thẩm quyền.
Tuy nhiên, hình thức di chúc bằng văn bản không có người làm
chứng chỉ hợp pháp khi tu ân thủ Điều 655 BLDS: “ Người lập di
chúc p h ả i tự tay viết và ký vào bản di chúc. Việc lập di chúc bằng
văn bản không có người làm chứng phải tuân theo quy định tại
Điều 653 của Bộ luật này”.
Điểu 653 BLDS quy định cụ thê vê nội dung của di chúc bằng
văn bản: “1. Di chúc phải ghi rõ: a) Ngày, tháng, năm lập di chúc;
b) Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc; c) Họ, tên, cơ quan,
tổ chức được hưởng di sản hoặc xác định rõ các điều kiện đ ể cá
nhân, cơ quan, tô chức được hưởng di sản; d) Di sản đê lại và nơi
có di sản; đ) Việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung
của nghĩa vụ. 2. Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu;
nếu di chúc gồm nhiều trang thi mỗi trang ph ả i được đánh sô'thứ
tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc'.
407
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _CUỘC SÕNG Dúởi IfiNÇ m i PHÁP LIIẬĨ
___
Như vậy, di chúc viết tay không có sự chứng kiến, chứng nhận
của chính quyền địa phương, không qua công chứng dược xem là
hợp pháp nêu đáp ứng đầy đủ các điều kiện nêu trên.
Ba tôi qua đời đã lâu, mẹ tôi
mối mât để lại một căn nhà
■ do bà đứng
qua đòi, bà có lập di chúc viết tay nhưng chưa cõng
chứng. Di chúc như vậy có hợp lệ khòng? Nêu anh chị
em kflông thưc hiên theo di chúc thì có thể khỏi kiên
dược^không?
1. Điều 652 BLDS quy định di chúc được coi là hợp pháp nếu:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc;
không bị lừa dối, đe doạ hoặc cưỡng ép;
- Nội dung di chúc không trá i pháp luật, đạo đức xã hội;
- H ình thức di chúc không trái quy định của pháp luật.
H ình thức của di chúc có th ê là văn bản hoặc di chúc miệng.
Điều 655 BLDS quy định di chúc bằng văn bản phải do người lập
di chúc tự tay viết và ký. Nếu bản di chúc không có người làm
chứng thì phải tu â n th ủ Điều 653, theo đó nội dung di chúc ghi rõ
ngày, tháng, năm lập; họ tên và nơi cư trú của người lập di chúc,
người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản; di sản để lại và nơi có
di sản; việc chỉ định người thực hiện nghĩa vụ và nội dung của
nghĩa vụ; di chúc không được viết tắ t hoặc viết bằng ký hiệu; nếu
di chúc gồm nhiều tran g thì mỗi tran g phải đánh sô' thứ tự có chữ
ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
Như vậy, di chúc của mẹ bạn được coi là hợp pháp nếu đáp ứng
đủ các điều kiện trên.
2. Phân chia di sản th ừ a k ế
408
ù ề KẾ
Nếu di chúc hợp pháp thì việc phân chia di sản thừa kê được thực
hiện theo ý chí của người đê lại di sản (trừ trường hợp chia kỷ phần
b ắt buộc cho con chưa th àn h niên, cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành
niên không có khả năng lao động). Trong trường hợp có anh chị em
không thực hiện theo di chúc và mọi người không tự thỏa thuận được
thì bạn có thê khởi kiện ra Tòa án đê yêu cầu thực hiện di chúc.
Mẹ tôi trước khi mât có dặn dò
lại việc chia tài sản cho các con
■ trưỏc mặt nhiều
xóm. Xin cho biết, việc di chúc bằng lời như thê có được
coi là hợp pháp không?
Theo quy định tại Điều 652 BLDS thì di chúc được coi là hợp
pháp phải có đủ các điều kiện sau đây: Ngưòi lập di chúc minh
m ẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ hoặc
cưỡng ép; Nội dung di chúc không trá i pháp luật, đạo đức xã hội;
h ìn h thức di chúc không trá i quy định của pháp luật. Di chúc bằng
văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hởp pháp,
nếu có đủ các điều kiện nói trên.
Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám
tuổi phải được lập th à n h văn bản và phải được cha, mẹ hoặc ngưòi
giám hộ đồng ý; di chúc của người bị h ạn chê về th ê chất hoặc của
người không biết chữ phải được người làm chứng lập th à n h văn
b ản và có công chứng hoặc chứng thực.
Di chúc miệng được coi là hợp pháp, nếu người di chúc miệng
th ê hiện ý chí cuối cùng của mình trưốc m ặt ít n h â t hai người làm
chứng và ngay sau đó những người làm chứng ghi chép lại, cùng
ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn năm ngày, kề từ ngày người
di chúc miệng th ể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công
chứng hoặc chứng thực.
409
cuộc SÔAIQ vùôỉ IĂNQ IỈÍMH PHÁP LUẬĨ
Theo quy định nói trên, nếu mẹ bạn dặn dò lại việc chia tài sản
cho các con trước m ặt nhiều người hàng xóm trong lúc còn minh
mẫn, sáng suốt vàngay sau đónhững người làm chứng đã ghi chép
lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ và đưa đi công chứng hoặc chứng
thực trong thời hạn năm ngày, kê từ ngày mẹ bạn dặn dò lại việc
chia di sản cho các con thì việc dặn dò đó được coi là hợp pháp.
...