Tìm hiểu lôgíc kinh tế trong chính sách đối ngoại của Mỹ

Chính sách đối ngoại của Mỹ cũng theo đuổi ba mục tiêu là an ninh, phát triển và phát huy ảnh hưởng của quốc gia trên thế giới và bài nghiên cứu này sẽ cố gắng chỉ ra lôgíc kinh tế đằng sau các hoạt động quốc tế của Mỹ. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu lôgíc kinh tế trong chính sách đối ngoại của Mỹ TìmhiểulôgíckinhtếtrongchínhsáchđốingoạicủaMỹ NguyễnĐìnhLuân Nhìnchung,chínhsáchđốingoạicủamỗiquốcgiađềunhằmbamụctiêucơ bảnlàanninh,pháttriểnvàpháthuy ảnhhưởngcủaquốcgiatrênthế giới.Bamụctiêunàycóquanhệchặtchẽvớinhauvàthứbậcưutiêncủamỗimụctiêutronghoạchđịnhvàtriểnkhaichínhsáchđốingoạiquốcgiaphụthuộcvàođiềukiệnlịchsử cụ thể trongtừnggiaiđoạnnhấtđịnh.Chẳnghạntrongthời kỳchiếntranhthìrõràngmụctiêuvềanninhquốcgiaphảiđượcđặtlênhàng đầu,tuynhiênvẫnphảichútrọngđúngmứcpháttriểnvàpháthuyảnhhưởngvìtiềmlựckinhtế mạnhlàcơ sở xâydựnglựclượngquốcphòngmạnh.Chính sáchđốingoạicủaMỹcũngtheođuổibamụctiêutrênvàbàinghiêncứunàysẽcốgắngchỉralôgíckinhtếđằngsaucáchoạtđộngquốctếcủaMỹ. Sự hìnhthànhnướcMỹcóliênquanchặtchẽđếngiấcmộngvàngcủanhữngdòngngườinhậpcư từ lụcđịachâuÂuvànhiềunơikháctrênthế giới,vànhư vậylợiíchkinhtế vàchủ nghĩathựcdụngmộtcáchtự nhiêntrở thànhnhữngyếutốquantrọngchiphốitưduychínhtrị đốingoạiở Mỹ quacácthời kỳlịchsử. 1.Mở rộnglãnhthổ bằngngoạigiaođiềnthổ,thôntínhvàlàmgiàubằngchiếntranh,buônbánvũkhí ĐầuthếkỷXIX,lợidụngtìnhthếkhókhăncủaPháp,Mỹđãnhanhchóng mở rộnglãnhthổ bằngngoạigiaođiềnthổ.Tháng51803,với15triệuUSD và với giá 3 xen (1 xen=1/100 USD)/ một mẫu đất, chính quyền của ôngJeffersonđãmuatoànbộvùngLouisianatừtayPhápvìlúcđóNapoleonrấtcầntiềnđểchuẩnbịchocuộcchiếntranhvớiAnh.CuộcmuabánngoạnmụcnàyđãlàmchodiệntíchcủaHoaKỳ tănglêngấpđôi.Tiếptheolàcácvụ muabánkhác,gâychiếntranh,sápnhậpnhằmmởrộnglãnhthổ:mualạiFloridatừTâyBanNha(1819),sápnhậpTexas(1845). Năm 1846 Mỹ tuyên bố chiến tranh với Mêxico và sáp nhập bangCaliforniavàNewMexicovàoMỹ.Năm1848saukhikýhiệpướchoàbìnhMỹMêxico, chấm dứt chiến tranh giữa hai nước, Mêxico buộc phải từ bỏ chủquyềnđốivớiTexas,California,Arizona,NewMexico,Utah,Nevada(1/2lãnhthổ Mexico);MỹvàAnhkýhiệpướcphânđịnhđườngbiêncủaOregondọcvĩ tuyến49.Năm1853Mỹ vàMêxicokýhiệpđịnhGadsdehvàMỹ chiếmthêm140.000km2lãnhthổcủaMêxico.Năm1867,tranhthủcơhộikhiNgađanggặp khókhănvề tàichính,Mỹ cũngđãnhanhchóngmualạitoànbộ vùngAlaskarộnglớntừNgavớicáigiárẻkhótưởngtượng7,2triệuUSD.Vùngđấtnàycóvị tríhếtsứcquantrọngtrongviệcbố tríchiếnlượctoàncầucủaMỹ thờikỳChiếntranhlạnhvàcảhiệnnay. Nhưvậy,cóthểthấychỉtronghơnnửađầuthếkỷXIX,bằngngoạigiao điềnthổvàchiếntranhthôntính,cácchínhquyềnkế tiếpnhaucủaMỹ đãnhanhchóngmởrộnglãnhthổ,tạochoMỹmộtvịthếđịachiếnlượcmớitrênbảnđồđịachínhtrịquốctếsovớinướcMỹthuởlậpquốc. Vàođầuthế kỷ XX,Mỹ đãvươnlênvượtxacácnướctư bảnkhácvềsứcmạnhkinhtế,dầndầnchiếmđịavịbáchủ thếgiới.Năm1900,Mỹ chiếm tới31%tổngsảnlượngthếgiớisovớiconsốtương ứngcủaAnh,Đức,Pháp là:18%,16%và7%.Năm1913sảnlượnggangvàthépcủaMỹvượtĐức2lần, vượtAnh4lần,thangấp2lầnAnhvàPhápcộnglại.Trongkhoảngtừ 19001913số vốnđầutư vàocôngnghiệptăngkhoảng2lầnrưỡi(9triệuUSD22,8triệuUSD),vàgiátrịsảnphẩmtănghơn2lần(từ11,4triệuUSDlên24,2triệu USD).Tớinăm1914,GDPcủaMỹđạt37tỉUSD,trongkhiđóconsốtươngứng củaĐứcvàAnhlà12tỉUSDvà11tỉUSD. Cùngvớiquátrìnhtăngcườngsứcmạnhkinhtế,Mỹcũngđẩynhanhxâydựnglựclượngquốcphòng,cónhữnghạmđộimạnhhơnhảiquânAnhvàcó đủkhảnăngtranhgiànhquyềnlựctrêncácđạidươngvớicácđếquốcchâuÂu.Trongcơ cấucủanềnkinhtế Mỹ,cáctổ hợpcôngnghiệpquânsự cóvaitròquantrọngvàđằngsauchúnglànhữngnhómlợiíchluôntheođuổicáckhuynhhướngkhácnhaucủachủnghĩahiệnthựcmàthựcchấtlàdùngsứcmạnhquânsựđểđạtbằngđượccáclợiíchtrongđócólợiíchkinhtế. KhiChiếntranhthếgiớithứnhấtnổra,Mỹđãvậndụngthuyếttoạsơn quanhổđấu,đứngtrunglậpngaytừđầunhưngvẫnhưởngnhiềulợinhuậntừbuônbánvũkhí.Đếnkhikếtcụcgầnngãngũ,năm1917Mỹ mớithamchiến hùatheobênthắngđể tạocơ sở dínhlíutớichâuÂu.Thờikỳ giữahaicuộc Chiếntranhthếgiới,dobịsuythoáikinhtếnhưcácnướctưbảnkhác,Mỹđiềuchỉnhchiếnlược,tạmgácmụctiêubáquyềnthế giới,tậptrungsứcđể khôi phụcvàpháttriểnkinhtếtrongnước. KhiChiếntranhthế giớithứ haiđangđượcchâmngòi,từ tháng3đếntháng9năm1939,TổngthốngRu ...