Tìm hiểu về Bệnh Cột Sống

Xương sống trẻ sơ sinh có có 33 đốt : 7 đốt cổ, 12 đốt ngực, 5 đốt thắt lưng, 5 đốt hông và 4 đốt cụt. Tới khi trưởng thành, các đốt hông và cụt dính lại với nhau, chỉ còn lại hai xương cùng và xương cụt. Vì thế người trưởng thành chỉ có 26 đốt xương sống.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu về Bệnh Cột Sống Bệnh Cột Sống BS Nguyễn Ý Ðức , Kiều bào MỹXương sống trẻ sơ sinh có có 33 đốt : 7 đốt cổ, 12 đốt ngực, 5 đốt thắt lưng,5 đốt hông và 4 đốt cụt. Tới khi trưởng thành, các đốt hông và cụt dính lạivới nhau, chỉ còn lại hai xương cùng và xương cụt. Vì thế người trưởngthành chỉ có 26 đốt xương sống.Xương sống nâng đỡ sức nặng các phần ở bên trên của cơ thể là đầu, mình,hai tay. Cột sống chạy từ đáy hộp sọ xuống tới cuối lưng, bao bọc và bảo vệdây cột sống (spinal cord). Dây cột sống gồm có các tế bào thần kinh, cácbó sợi thần kinh kết nối tất cả các bộ phận của cơ thể với não bộ. Từ cộtsống, phát xuất 32 đôi dây thần kinh tủy sống.Xương sống khớp với hộp xương sọ, xương sườn, đai hông và là nơi bámcủa các cơ lưng. Cột sống không đứng ngay thẳng mà có nhiều đoạn hơicong để chịu sức nặng cơ thể hữu hiệu hơn trong các thế đứng khác nhau.Các đốt xương sống được dây chằng và hơn 400 cơ bắp nho nhỏ neo giằnghỗ trợ. Dây chằng (ligament) là một băng mô liên kết xơ cứng, mầu trắng,nối hai xương với nhau ở vùng khớp. Các dây này không đàn hồi nhưng cóthể uốn cong, giữ cho khớp mạnh hơn và giới hạn sự chuyển động của khớpvề một phía nào đó.Nằm giữa các đốt xương là một cấu trúc dẹp (đĩa liên sống) cấu tạo bằngchất collagen rất bền chắc dùng làm chất đệm cho đốt xương, chống đỡ vớisức mạnh va chạm. Khi mới sanh, nước chiếm 80% thành phần cấu tạo đĩavà đĩa mềm sốp.Tới tuổi gia tăng, nước trong đĩa khô dần. Vì đĩa không cómạch máu nuôi dưỡng, cho nên khi bị tổn thương thì không tự lành được.Khi đĩa bị chấn thương, dây thần kinh bị đè kẹp và gây ra đau đớn vô cùngcho chân. Đốt ở phía cuối cột sống là nơi gây ra nhiều đau hơn cả. Khi cácthành phần cấu tạo xương sống bị tổn thương, siêu vẹo, co kéo thì đau lưngxảy ra.Mấy bệnh thông thường của cột sống :Thoái hóa đĩa đệm ( Degenerative Disc Disease )Ðĩa đệm là một cấu trúc sụn-xơ nằm giữa hai đốt sống. Toàn bộ đĩa đệmchiếm ¼ chiều dài cột sống và hoạt động như một bộ phận giàm sốc để bảovệ não và dây thần kinh não tủy khi cơ thể vận động mạnh, như chạy nhẩy,uốn mình. Một số tác giả coi thoái hóa đĩa đệm như một diễn biến của sựhóa già. Ðĩa giảm đàn hồi, dẻo dai và giảm sốc. Lớp dây chằng bao bọc đĩatrở nên giòn, dễ gẫy. Ðồng thời phần chất mềm ở giữa đĩa bắt đầu khô vàteo lại, mấu xương (spur) mọc nhô ra ở cạnh đốt xương sống vá mặt khớpđốt xương.Ðĩa đệm sẹp và mấu xương nhô ra sẽ làm thu hẹp khoảng trống dành chodây cột sống, do đó rễ dây thần kinh bị đè ép. Không phải ai bị thoái hóađĩa đệm cũng bị đau lưng. Cơn đau thường xảy ra khi bệnh nhân ngồi vì lúcnày phần dưới cột sống chịu sức nặng gấp ba lần khi đứng. Cơn đau tăngkhi bệnh nhân cúi xuống, nâng vật nặng hoặc vặn mình. Ði lại hoặc chạychậm đôi khi làm cơn đau giảm đi. Khi nằm, áp lực lên đĩa đệm giảm vàlàm bớt đau. Ngoài đau lưng, bệnh nhân còn cảm thấy đau nhói nhói, tê tê ởdưới chân và bàn chân vì dây thần kinh có thể bị kẹp hoặc đè ép. Chụp X-quang MRI hoặc CT scan là hai phương tiện rất hữu hiệu để xác định bệnh.MRI cho biết mức độ thoái hóa và thoái vị của đĩa đệm.Có nhiều biện pháp trị liệu khác nhau :a- Không giải phẫu- Trước hết, bệnh nhân cần kiểm soát cơn đau: chườm lạnh để làm giảmđau, chườm nóng để cơ bắp thư giãn.- Dùng thuốc chống đau như acetaminophen, thuốc chống đau không cósteroids ( NSAIDS ), thuốc có chất á phiện, thuốc thư giãn bắp thịt.- Ðôi khi, bác sĩ cũng có thể chích cortisone vào màng tủy xương.Ngoài ra, châm cứu, thủ thuật chỉnh xương, thoa nắn, siêu âm... cũng cónhiều công hiệu. Ðôi khi người bệnh phải phối hợp nhiều phương thứckhác nhau, chứ không có một phương thức chung cho mọi người bệnh.b- Tập luyện, vật lý trị liệuKhi cơn đau đã giảm, bệnh nhân cần tích cực tập luyện các thành thần cấutạo cột sống.Tập luyện mang lại một số lợi ích như sau :- Giúp các thành phần cấu tạo xương sống duy trì sự bền bỉ và sức mạnh,giảm áp lực xuống đĩa đệm. Nhờ đó, cơn đau giảm bớt.- Vận động mang chất dinh dưỡng tới cho đĩa đang bị thoái hóa, tổnthương. Tập vươn giãn theo thể điệu để tăng cường sức mạnh của bắp thịtdọc theo xương sống, nhờ đó cơn đau cũng giảm.c- Thay đổi lối sống, thói quenBệnh nhân cũng nên tránh các động tác gây ảnh hưởng cho đĩa đệm, như lànâng vật quá nặng, vặn lưng quá cong và nên sử dụng ghế đệm đỡ lưng.Nếu hút thuốc là thì nên ngưng, vì thuốc lá làm giảm máu tới nuôi dưỡngđĩa. Nếu quá mập phì cũng cần giảm cân. d-Sau sáu tháng phối hợp điều trịnhư trên mà cơn đau không những không giảm, mà còn gia tăng, gây trởngại cho cuộc sống, cho công việc hàng ngày thì có thể nghĩ tới giải phẫu.Có hai phương thức giải phẫu thường được dùng :- Nối tiếp đốt sống ( Fusion lumbar spine ) :Ðĩa thoái hóa được lấy ra và thay thế bằng xương của người bệnh hoặcxương tổng hợp. Xương sẽ mọc ra trên xương ghép và hai đốt xương sẽdính với nhau. Bệnh nhân sẽ không còn cảm thấy đau vì đĩ ...