Tìm hiểu về một số vấn đề cách dạy và cách học: Phần 2

Phần 2 của Tài liệu giới thiệu tới bạn đọc một số bài viết như: Vài điều tâm đắc trong ba mươi năm giảng dạy, dạy văn để học sinh tự học văn, thế nào là một học sinh giỏi văn, đổi mới phương pháp dạy học lịch sử - một yêu cầu cấp thiết, phương hướng dạy và học Hán Việt ở trường phổ thông, ... Mời bạn cùng tham khảo để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu về một số vấn đề cách dạy và cách học: Phần 2 VÀI Đ IỄ Ư TÂM ĐĂC TH O N G BA MƯƠI NĂM DẠY V Ă N (,) G S. L ê T r i V iể n hơ văn là chuyện con người, chuyện tâm hồn. Không nâng lâm hồn mình lên đốn đỉnh cao cua yêu cầu cách mạng thìlàm gì có văn thd đáng gọi là văn thơ! Làm văn cũng thê mà dạyvăn cũng thế. Cho nên, nếu dược; phép nói cái gì là tâm đác trongba mươi năm giảng dạy Văn học, thì trước tiêh tôi xin nói: Cám ơnCácăi mạng, Cách m ạng đã cho tôi trái tim, khối óc. đã cho tòi cảtâm hổn. Không có trái tim, khối óc, không có tâm hồn như hiệnnay hỏi tôi làm sao làm được cái công việc hăng ngày r ấ t binhthường là giảng dạy Văn học cho HS? Cách m ạng đòi hỏi đổi thay và không ró đôi thay cách mạngnào mà không gian khổ. Trên lình vực đấu t r a n h trong xã hộicũn;g vậy. mà trong m á n h đ ấ t tư tưởng, tình cảm ờ một conngưrii cũng vậy. Cho nôn ở chỗ rùv. một thời sau Cách mạng,tro n g gìdi văn Iighộ, người ta thường hay nói đến chuyện “lộtxác”, “từ bỏ”, chuyện “qua ải, qua á ù . Nghĩa là một chuồi dàiđâu tran h . Trong một tám hồn tiểu tư sản nh ư tôi. không vướnggi v ào nỢ bóc: lột, áp bức ỉ rong cõi đòi vật chất, nh ư n g tâm tưnào khác lòng ao, đón nh ận mọi nguồn nước, không kể đụctronig, Lừ bốn phương dồn lại, cho nên Cách m ạ n g di q u a khôngp h ả i chỉ như gió lướt n h ẹ nhàng, mà cũng là một quá trình khơitronig. gạn đục.(l) Bàu đản* trẽn •• D ạy - T ự học s ố 20 (9/ 2001) 127 Tôi không dám nói m ình đà “đác đạo”. Có diếu bây gil thìmọi cuộc biến đổi s â u xa kia đều coi n h ư bình thường, dì nhiên,kh ôn g ai đê ý tới. Chỉ có khi so với thòi trước Cách mạng, noặcso với kẻ ở bên k ia bờ Cách mạng, thì mới thấy rõ và mới biếtn h ữ n g biến đổi là quý. Đoi vói b ất kì người cán bộ nào cùng quý,đôi với người dạv V ãn càng quý. Có một tâ m hồn như vậy ch Ưachắc đã dạy được Văn. n h ư n g dạy văn không có một tâ m hồnn h ư vậy, d ứ t k h ó a t là không được. Sức hiểu b iế t v ă n thơ củ a tôi cùng tiến dần theo sự biến đổiấy. An tượng s ầ u sác n h ấ t trong tâm hồn tôi là nhò có cách ih ìnmới m à tôi h iểu cái hay của vãn thơ một cách đúng đắn hơr, cáihay của hình thức c h an hoà làm một với cái hay của nội dang,mà cái nội d u n g lớn lao n hất, sâu sắc nhất, hấp dẫn n h ấ t trongthơ văn tôi dạy, v ă n thơ nước n h à xưa và nay, là nội dung yêunước, chủ nghĩa a n h hùng, đức n h â n ái, trái tim đậm đà tìn hn g h ĩa của d â n tộc. Không phải tôi không th ấy tầ m quan trọngcủ a n h ữ n g nguyên lí chủ nghĩa Mác - Lênin về văn học, nó làkim chỉ n am cho mọi sự tìm hiểu vê tác phẩm vàn chuơng.C hính thiếu cái n à y m à ngày xưa đi vào văn thơ. tôi không làmc á n h bướm đ ể tìm hoa, vui cái thơm chốc lát thì cũng nh ư ngườilạc vào m ột t r ậ n m ê hồn chẳng còn biết lổi ra. C ũng kh ôn g phải tôi coi nhẹ đường lôì, chủ trương c-ủaĐảng, đường lôi chính trị. k inh tế, văn hóa, văn nghệ, giáo chục;không n ắ m được các dường lối, chủ trương ấy trong từng thòigian cụ th ể là r ấ t dễ p h ạm vào k h uy ết điểm thiếu tín h đ ảrg cụthể, mơ hồ về lập trường, thiếu nhạy bén, m ấ t cảnh giác. N h ư n g tôi vẫn q u a n niệm trước sau rằ n g dạy văn thơ làd.ạyc á i h a y tro n g đó, dạy làm sao cho HS thấy là hay. Mà trướ< khidạy thì m ình phải hiểu cái hay đó đã. Đô hiểu cái hay t ấ t miiên128k h ô ì ì ^ t h ô t h i õ u n h u n ^ n g u y ê n lí. n h i i n t f ( l ư í í n g l ô i . c h u I r u ’d n gkìíi Xưa nay LÔI r ủ n g thấy dược đôi chồ hay tro n g vãn thơ.N h iồ u cái n jĩày xưa thiYy h a y bây RÌỜ c à n g t h ấ y hay, nhưngnhiồu cái lại klìár ill h o ặ c khác hắn. Ngày xưa, (lọc cAu “Thươngt h a y c ù n Ị Ị m ộ t k i ế p người, S ô n g n h ờ h à n g x ứ c h ế t v ù i dườngq u a n t r o n g “V à n c h iê u hổn, tôi d ồ n g t ì n h với nồi n g ậ mn g ù i, th a th iêt cù a N g u y ễ n I)u trước th â n p h ậ n n ịỊ U iũ à n xin .SỎI 1K k h ô n g IÌCỈ1 n ơ d n £ t ự a m à c h ô t c ủ n g c h a n g (iư ợ e n á m mồc h ô n , r ồ i tỏ i m ố n y ô u l u ô n t ấ m l ò n g t h ư ơ n g r ộ n g l ớ n r ủ a n h à t h ơn a m t r o n g q u a n n i ệ m v ề d ứ c t ừ hi b á c á i c ủ a n h à P h ậ t . B â y giờxem lại. m ôi d ô n g t ìn h k ia là đ ú n g d ã n . c ò n n iề m yêu nó đãk h ô n g X11Ô1. T h ư ơ n g XÓI n h ữ n g t h â n p h ậ n lạc loài, k h ô n k h ổ làb iế u lu ộ n c ủ a m ột lò n g n h â n á i b a o la . n h ấ t là n h ữ n g co n ngườil a o d ộ n g m à c h ế (lộ x à h ộ i k h i d ó d a y đ ô n c á n h l ạ o l o à i k h ô nk h ố . N h ư n g l ừ d ó m à g ộ p l ấ t c ả v à o m ộ t t i ế n g t h ỏ ( l à i lìHMilimòng: “Kiốp người là n h ư thế, t h ậ t dánịỊ thương” thì đ à là nó ...