Tìm hiểu về phương pháp đổi mới dạy học ở trường trung học phổ thông: Phần 2

Phần 2 của Tài liệu sẽ trình bày một số quan điểm, phương pháp và kỹ thuật dạy học phát huy tính tích cực, sáng tạo. Mong rằng đây là một Tài liệu tham khảo bổ ích cho các các GV, để có thể vận dụng phù hợp vào việc đổi mới phương pháp dạy học ở trường THPT cũng như cho các GV cốt cán, các cán bộ chỉ đạo trong việc cải tiến công tác bồi dưỡng GV và chỉ đạo đổi mới PPDH ở các địa phương.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu về phương pháp đổi mới dạy học ở trường trung học phổ thông: Phần 2 PHẦN 2.MỘT SỐ QUAN ĐIỂM, PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, SÁNG TẠO 2.1. DẠY HỌC NHÓM 2.1.1. Khái niệm Dạy học nhóm là một hình thức xã hội của dạy học, trongđó HS của một lớp học được chia thành các nhóm nhỏ trongkhoảng thời gian giới hạn, mỗi nhóm tự lực hoàn thành cácnhiệm vụ học tập trên cơ sở phân công và hợp tác làm việc. Kếtquả làm việc của nhóm sau đó được trình bày và đánh giá trướctoàn lớp. Dạy học nhóm còn được gọi bằng những tên gọi khácnhau như dạy học hợp tác, dạy học theo nhóm nhỏ. Dạy họcnhóm không phải một phương pháp dạy học cụ thể mà là mộthình thức xã hội, hay là hình thức hợp tác của dạy học. Cũngcó tài liệu gọi đây là một hình thức tổ chức dạy học. Tuỳ theonhiệm vụ cần giải quyết trong nhóm mà có những phương pháplàm việc khác nhau được sử dụng. Khi không phân biệt giữahình thức và PPDH cụ thể thì dạy học nhóm trong nhiều tài liệucũng được gọi là PPDH nhóm. Số lượng HS trong một nhóm thường khoảng 4 -6 HS.Nhiệm vụ của các nhóm có thể giống nhau hoặc mỗi nhómnhận một nhiệm vụ khác nhau, là các phần trong một chủ đềchung. 98 Dạy học nhóm thường được áp dụng để đi sâu, vận dụng,luyện tập, củng cố một chủ đề đã học, nhưng cũng có thể đểtìm hiểu một chủ đề mới. Trong các môn khoa học tự nhiên,công việc nhóm có thể được sử dụng để tiến hành các thí nghiệmvà tìm các giải pháp cho những vấn đề được đặt ra. Trong cácmôn nghệ thuật, âm nhạc, các môn khoa học xã hội, các đề tàichuyên môn có thể được xử lý độc lập trong các nhóm, các sảnphẩm học tập sẽ được sẽ tạo ra. Trong môn ngoại ngữ có thểchuẩn bị các trò chơi đóng kịch,.... Ở mức độ cao, có thể đề ra những nhiệm vụ cho các nhóm HShoàn toàn độc lập xử lý các lĩnh vực đề tài và trình bày kết quả củamình cho những HS khác ở dạng bài giảng. 2.1.2. Các cách thành lập nhóm Có rất nhiều cách để thành lập nhóm theo các tiêu chí khácnhau, không nên áp dụng một tiêu chí duy nhất trong cả nămhọc. Bảng sau đây trình bày 10 cách theo các tiêu chí khác nhau: ☺: ưu điểm : nhược điểm Tiêu chí Cách thực hiện - Ưu, nhược điểm 1. Các ☺ Đối với HS thì đây là cách dễ chịu nhất để nhóm gồm thành lập nhóm, đảm bảo công việc thành những công nhanh nhất. người tự Dễ tạo ra sự tách biệt giữa các nhóm trong nguyện, lớp, vì vậy cách tạo lập nhóm như thế này cùng hứng không nên là khả năng duy nhất. thú 992. Các Bằng cách đếm số, phát thẻ, gắp thăm, sắpnhóm ngẫu xếp theo màu sắc,....nhiên ☺ Các nhóm luôn luôn mới sẽ đảm bảo là tất cả các HS đều có thể học tập chung nhóm với tất cả các HS khác. Nguy cơ có trục trặc sẽ tăng cao. HS phải sớm làm quen với việc đó để thấy rằng cách lập nhóm như vậy là bình thường.3. Nhóm Xé nhỏ một bức tranh hoặc các tờ tài liệughép hình cần xử lý. HS được phát các mẩu xé nhỏ, những HS ghép thành bức tranh hoặc tờ tài liệu đó sẽ tạo thành nhóm. ☺ Cách tạo lập nhóm kiểu vui chơi, không gây ra sự đối địch. Cần một ít chi phí để chuẩn bị và cần nhiều thời gian hơn để tạo lập nhóm.4. Các Ví dụ tất cả những HS cùng sinh ra trongnhóm với mùa đông, mùa xuân, mùa hè hoặc mùa thunhững đặc sẽ tạo thành nhómđiểm chung ☺ Tạo lập nhóm một cách độc đáo, tạo ra niềm vui và HS có thể biết nhau rõ hơn. Cách làm này mất đi tính độc đáo nếu được sử dụng thường xuyên. 1005. Các Các nhóm được duy trì trong một số tuầnnhóm cố hoặc một số tháng. Các nhóm này thậmđịnh trong chí có thể được đặt tên riêng.một thời ☺ Cách làm này đã được chứng tỏ tốt tronggian dài những nhóm học tập có nhiều vấn đề. Sau khi đã quen nhau một thời gian dài thì việc lập các nhóm mới sẽ khó khăn.6. Nhóm có Những HS khá giỏi trong lớp cùng luyệnHS khá để tập với các HS yếu hơn và đảm nhận tráchhỗ trợ HS nhiệm của người hướng dẫn.yếu ☺ Tất cả đều được lợi. Những HS giỏi đảm nhận trách nhiệm, những HS yếu được giúp đỡ. Ngoài việc mất nhiều thời gian thì chỉ có ít nhược điểm, trừ khi những HS giỏi hướng dẫn sai.7. Phân chia Những HS yếu hơn sẽ xử lý các bài tập cơtheo năng bản, những HS đặc biệt giỏi sẽ nhận đượclực học tập thê ...