Tình cảm và ý chí

Khái niệm : Là thái độ thể hiện sự rung cảm của chủ thể đối với những sự vật, hiện tượng có liên quan tới nhu cầu của họĐặc điểm : - Nội dung phản ánh : Phản ánh mối quan hệ giữa các sự vật, hiện tượng với nhu cầu của con người.Phạm vi phản ánh : Chỉ phản ánh những sự vật, hiện tượng liên quan tới sự thoả mãn hay không thoả mãn nhu cầu.Phương thức phản ánh : Phản ảnh thế giới dưới hình thức rung cảm.Tình cảm hình thành lâu dài, phức tạp và...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tình cảm và ý chíTình cảm và ý chí I. Tình cảm• Khái niệm : Là thái độ thể hiện sự rung cảm của chủ thể đối với những sự vật, hiện tượng có liên quan tới nhu cầu của họ• Đặc điểm : - Nội dung phản ánh : Phản ánh mối quan hệ giữa các sự vật, hiện tượng với nhu cầu của con người.- Phạm vi phản ánh : Chỉ phản ánh những sự vật, hiện tượng liên quan tới sự thoả mãn hay không thoả mãn nhu cầu.- Phương thức phản ánh : Phản ảnh thế giới dưới hình thức rung cảm.- Tình cảm hình thành lâu dài, phức tạp và diễn ra theo Phân biệt cảm xúc, tình cảm -Có cả ở người và động vật -Chỉ có ở người -Là quá trình TL - Là thuộc tính TL -Xuất hiện trước -Xuất hiện sau -Có tính nhất thời, đa dạng -Có tính xác định và ổn định-Thực hiện chức năng sinh học -Thực hiện chức năng xã hội(Giúp cơ thể định hướng, thích (Định hướng, thích nghi với XH) nghi) -Gắn liền với PXCĐK-Gắn liền với PXKĐK, bản năng Đặc trưng của tình cảm• Tính nhận thức : Nảy sinh trên cơ sở xúc cảm trong nhận thức đối tượng• Tính xã hội : Chỉ có ở con người, mang tính XH• Tính ổn định : Tình cảm là thái độ ổn định• Tính chân thực : Phản ánh chính xác nội tâm thực của con người• Tính đối cực : Thường có 2 mặt khác nhau Vai trò của tình cảm• Thúc đẩy con người hoạt động• Là động lực mạnh mẽ kích thích con người tìm tòi chân lý• Quan hệ và chi phối toàn bộ các thuộc tính tâm lý nhân cách Các mức độ tình cảm• Màu sắc xúc cảm của cảm giác : Sắc thái cảm xúc kèm theo cảm giác (Màu xanh da trời gây khoan khoái…)• Xúc cảm : Rung cảm xảy ra nhanh, mạnh, rõ hơn màu sắc xúc cảm cảm giác• Xúc động và tâm trạng - Xúc động : Cường độ rất mạnh, xảy ra trong thời gian ngắn - Tâm trạng : Cường độ vừa hoặc tương đối yếu xảy ra trong thời gian dài. Tình cảm : Thái độ ổn định, khái quát các xúc cảm Các loại tình cảm• Tình cảm cấp thấp : Tình cảm liên quan tới sự thoả mãn hay không thoả mãn nhu cầu cơ thể• Tình cảm cấp cao : Liên quan tới thảo mãn nhu cầu tinh thần - Tình cảm chính trị - Tình cảm đạo đức - Tình cảm trí tuệ - Tình cảm thẩm mỹ Các quy luật tình cảm• Quy luật thích ứng : Một tình cảm lặp đi, lặp lại nhiều lần, đơn điệu sẽ trở nên chai sạn• Quy luật cảm ứng : Sự xuất hiện hay suy yếu của một tình cảm này có thể làm tăng hoặc giảm một tình cảm khác xảy ra đồng thời hoặc kế tiếp• Quy luật pha trộn : Hai tình cảm đối cực nhau xảy ra cùng một lúc nhưng không loại trừ nhau mà pha trộn vào nhau• Quy luật di chuyển : Sự di chuyển của tình cảm từ đối tượng này sang đối tượng khác• Quy luật lây lan : Tình cảm có thể lan truyền từ người này sang người khác• Quy luật hình thành : Tình cảm hình thành trên cơ sở những xúc cảm cùng loại II. Ý chí• Mặt năng động của ý thức, biểu hiện ở năng lực thực hiện những hành động có mục đích, đòi hỏi phải có sự nỗ lực khắc phục khó khăn• Ý chí là biểu hiện của ý thức trong HĐ thực tiễn• Là hình thức điều khiển, điều chỉnh hành vi tích cực nhất của con người Các phẩm chất ý chí• Tính mục đích• Tính độc lập• Tính quyết đoán• Tính kiên trì• Tính tự chủ *Hành động ý chí• Hành động có ý thức, có chủ tâm, đòi hỏi nỗ lực khắc phục khó khăn, thực hiện đến cùng mục đích đề ra - Hành động chỉ xuất hiện khi có khó khăn, trở ngại - Chủ thể nhận thức rõ ý nghĩa kích thích - Hành động có mục đích, ý thức rõ và chứa đựng nội dung đạo đức - Có sự lựa chọn phương tiện, biện pháp tiến hành Cấu trúc hành động ý chí• Giai đoạn chuẩn bị :- Xác định mục đích, hình thành động cơ- Lập kế hoạch hành động- Quyết định hành động• Giai đoạn thực hiện hành động:- Khắc phục các khó khăn bên trong- Khắc phục các khó khăn bên ngoài• Giai đoạn đánh giá kết quả hành động : Đối chiếu kết quả với mục đích đề ra, xác định các cố gắng mới * Hành động tự động hoá, kĩ xảo và thói quen• Hành động vốn lúc đầu có ý thức, ý chí nhưng do lặp lại nhiều lần hoặc luyện tập mà trở thành tự động, không cần sự kiểm soát của ý thức vẫn thực hiện có kết quả• Hai loại hành động tự động hoá : - Kĩ xảo : Hành động tự động hoá được hình thành có ý thức, nhờ luyện tập - Thói quen : Hành động tự động hoá ổn định, thành nhu cầu của con người Phân biệt kĩ xảo và thói quen -Mang tính chất kĩ thuật -Mang tính nhu cầu, nếp sống -Ít gắn với tình huống -Luôn gắn với tình huống cụ thể -Có thể bị mai một, nếukhông thường xuyên luyện tập -Bền vững, ăn sâu vào nếp sống -Hình thành nhờ luyện tập -Hình thành bằng nhiều con đường có mục đích, hệ thống khác nhau, kể cả tự phát-Được đánh giá về mặt kĩ thuật -Đượ ...