Tinh hoàn ẩn bệnh lý hay gặp ở bé trai

Tinh hoàn ẩn hay còn gọi là tinh hoàn chưa xuống hoặc vắng tinh hoàn. Ðây là một hiện tượng không bình thường đối với các bé trai, đặc biệt là những bé vừa chào đời, tinh hoàn (1 bên hay cả 2 bên) đã không nằm trong bìu. Thế nào là bệnh tinh hoàn ẩn? Thông thường tinh hoàn nằm ở bìu, khi tinh hoàn không nằm ở bìu mà nằm ở các vị trí khác như lỗ bẹn nông, lỗ bẹn sâu hoặc nằm trong ổ bụng thì gọi là tinh hoàn ẩn. Đây là một bệnh lý...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tinh hoàn ẩn bệnh lý hay gặp ở bé traiTinh hoàn ẩn bệnh lý hay gặp ở bé traiTinh hoàn ẩn hay còn gọi là tinh hoàn chưa xuống hoặc vắngtinh hoàn. Ðây là một hiện tượng không bình thường đối với cácbé trai, đặc biệt là những bé vừa chào đời, tinh hoàn (1 bên haycả 2 bên) đã không nằm trong bìu.Thế nào là bệnh tinh hoàn ẩn?Thông thường tinh hoàn nằm ở bìu, khi tinh hoàn không nằm ởbìu mà nằm ở các vị trí khác như lỗ bẹn nông, lỗ bẹn sâu hoặcnằm trong ổ bụng thì gọi là tinh hoàn ẩn. Đây là một bệnh lý gặpkhá phổ biến ở trẻ trai. Bệnh mắc với tỷ lệ 3% ở trẻ sinh ra đủtháng, 30% ở trẻ sinh thiếu tháng. Bệnh lý này cần được pháthiện sớm ngay từ sau khi chào đời, được theo dõi sát và có chỉđịnh điều trị đúng thời gian cần thiết để tinh hoàn có chức năngsinh sản, nội tiết và tránh nguy cơ ung thư sau này.Tinh hoàn ẩn khác với tinh hoàn lạc chỗTinh hoàn lạc chỗ ngoài bìu có thể nằm bất cứ chỗ nào như ởmu, nếp bẹn, cung đùi, tầng sinh môn do trong khi di chuyển đãbị kéo lệch ra khỏi đường đi bình thường. Tinh hoàn ẩn đượcxác định nằm trên đường di chuyển như trong thời kỳ phôi thai,có thể ở trong ổ bụng, ống bẹn, lỗ bẹn, trên bìu... Điều cần lưu ýlà người bị tinh hoàn ẩn có thể mắc các dị dạng khác, nhất là đốivới thể ẩn cả 2 bên có thể gặp những rối loạn bệnh lý nhiễm sắcthể giới tính, tật ái nam ái nữ hoặc kèm theo dị dạng ở đường tiếtniệu như tật lỗ đái thấp, suy tuyến sinh dục... Xoắn tinh hoàn - Một biến chứng của tinh hoàn ẩn.Cách phát hiện được tinh hoàn ẩnTinh hoàn ẩn có thể là một bên hoặc hai bên. Các bậc phụ huynhcó thể dễ dàng phát hiện khi nhìn thấy túi bìu không cân đối:Một bên trông bình thường và một bên nhỏ hoặc xẹp lép (ẩn tinhhoàn một bên) hoặc cả hai túi bìu nhỏ, xẹp.Khi sờ vào bìu không thấy đủ hai tinh hoàn. Nắn vào bìu sẽkhông thấy tinh hoàn ở 1 hoặc cả 2 bên. Có thể nắn thấy tinhhoàn ở ống bẹn.Có trường hợp tinh hoàn lúc ở bìu, lúc bị co lên trên ống bẹn.Khi khám dùng ngón tay đẩy tinh hoàn xuống bìu được nhưngkhi bỏ tay ra thì tinh hoàn lại bị kéo lên trên cao, ngoài túi bìu.Với cách phát hiện như trên có thể xác định được bệnh. Bệnh cóthể được phát hiện ngay sau đẻ và đặt ra kế hoạch theo dõi, điềutrị. Tuy nhiên, nếu còn nghi ngờ các bậc phụ huynh nên đưa béđến các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xáchơn.Điều trị muộn, tỷ lệ vô sinh caoBình thường ở bìu có nhiệt độ thấp hơn so với cơ thể, khi bị ẩnnằm ở vùng bụng thì chịu nhiệt độ cao của cơ thể làm tinh hoànkhông phát triển và giảm số lượng tế bào mầm trong tinh trùng.Nếu bé trai bị 1 tinh hoàn ẩn và vị trí tinh hoàn ẩn ở ống bẹn sẽcó số lượng tinh trùng bình thường. Nếu bé trai bị 2 tinhhoàn ẩn và tinh hoàn ở ống bẹn thì cũng có thể gây vô sinh.Bệnh nhân sau 5 tuổi không được phẫu thuật thì tỷ lệ vô sinhcao tới 75%.Ngoài ra, tinh hoàn ẩn nguy hiểm khi không được phát hiện vàđiều trị sớm có thể xảy ra các biến chứng sau:Xoắn tinh hoàn: Do không được cố định ở bìu tốt, tinh hoàn ẩncó nguy cơ bị xoắn là rất hay gặp. Với các triệu chứng sưng đauvùng bẹn đột ngột bên tinh hoàn ẩn. Da ở bìu đỏ sẫm hoặc nhợt,mất nếp nhăn. Nếu không được khám và mổ cấp cứu trong vòng3 giờ thì tinh hoàn sẽ bị hoại tử.Bên cạnh đó, nếu tinh hoàn ẩn trong ổ bụng phát hiện muộn,không được phẫu thuật có thể âm ỉ phát triển thành u ác tính. Tỷlệ này cao từ 22 - 40 lần so với trẻ bình thường. Do vậy, cầnphát hiện tinh hoàn ẩn để được điều trị thích hợp.Nên phẫu thuật ở lứa tuổi nào?Ở lứa tuổi dưới 1 tuổi: Nếu tinh hoàn chưa xuống bìu nhưng sờnắn thấy ở ống bẹn, thấp về phía túi bìu thì nên theo dõi thêm,một số trường hợp tinh hoàn sẽ xuống bìu khi trẻ đến 1 tuổi.Nếu sau 1 năm tuổi mà tinh hoàn vẫn chưa xuống bìu thì nênđiều trị thuốc và chuẩn bị phẫu thuật sớm. Còn nếu không nắnthấy tinh hoàn ở ống bẹn, siêu âm có thể thấy tinh hoàn trong ổbụng thì nên mổ sớm vào những tháng cuối của năm tuổi đầutiên.Ở lứa tuổi trên 1 tuổi: Hầu hết các bệnh nhân tới khám ở lứatuổi trên 1 tuổi.Chỉ định mổ tốt nhất là từ 1 tới 2 tuổi. Tùy theotường trường hợp mà các bác sĩ chỉ định điều trị: Ðiều trị bằngthuốc nội tiết trước, nếu không kết quả mới phẫu thuật hoặc phảiphẫu thuật ngay để đưa tinh hoàn xuống bìu. Trước khi phẫu thuật. - Sau khi phẫu thuật.Chăm sóc trước và sau phẫu thuậtTrước thời gian được phẫu thuật: Hàng ngày, gia đình cần theodõi chặt chẽ những diễn biến của trẻ vì có rất nhiều biến chứngbất thường có thể xảy ra như tinh hoàn bị xoắn hoặc bị thoát vịbẹn nghẹt đi kèm: Nếu bé đột ngột quấy khóc, sưng, đau, đỏvùng bẹn bên không có tinh hoàn, phải cho bé đến cơ sở y tế đểđược khám bệnh càng sớm càng tốt. Sau khi phẫu thuật: Gia đình cần theo dõi kích thước tinh hoànbên mổ đem xuống bìu teo nhỏ hay to lên dần. Cần tuân thủđúng chỉ định của bác sĩ và cho bé đi tái khám để bác sĩ chuyênkhoa đánh giá lại, để có hướng dẫn, theo dõi hoặc chẩn đoán vàđiều trị thích hợ ...