Tình huống sắm vai trong dạy học tâm lí học

Tác giả nghiên cứu tình huống sắm vai trong dạy học Tâm lí học, xây dựng tình huống và quy trình vận dụng tình huống sắm vai trong dạy học Tâm lí học, thực nghiệm tính khả thi của quy trình này. Kết quả thực nghiệm cho thấy sinh viên hứng thú hơn trong học tập và kết quả học tập học phần Tâm lí học ứng xử được nâng cao.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tình huống sắm vai trong dạy học tâm lí học JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2013, Vol. 58, No. 8, pp. 33-39 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn TÌNH HUỐNG SẮM VAI TRONG DẠY HỌC TÂM LÍ HỌC Nguyễn Thị Bích Phượng Khoa Sư phạm, Trường Đại học Cần Thơ Tóm tắt. Tác giả nghiên cứu tình huống sắm vai trong dạy học Tâm lí học, xây dựng tình huống và quy trình vận dụng tình huống sắm vai trong dạy học Tâm lí học, thực nghiệm tính khả thi của quy trình này. Kết quả thực nghiệm cho thấy sinh viên hứng thú hơn trong học tập và kết quả học tập học phần Tâm lí học ứng xử được nâng cao. Từ khóa: Tình huống sắm vai, dạy học tâm lí, tâm lí học ứng xử.1. Mở đầu Một trong những biện pháp phát huy tính tích cực của người học là làm cho ngườihọc vui vẻ, thoải mái khi tham gia học tập. Mặt khác học là việc chuẩn bị cho người họcvào các tình huống của thực tiễn cuộc sống vì thế việc học và lĩnh hội tri thức cần phảiđược gắn liền với các tình huống của cuộc sống và thực tiễn nghề nghiệp. Sắm vai có tácdụng trong việc phát triển kĩ năng giao tiếp cho người học [12;224]. Sắm vai là phươngpháp giúp người học diễn lại những trạng huống của xã hội và những vấn đề về mối quanhệ giữa người với người, nhờ đó mà có cách ứng xử phù hợp với từng tình huống xã hộikhác nhau. Thông qua sắm vai trong học tập, người học không những trải nghiệm thực tếxã hội mà còn có cơ hội thực hành kĩ năng giao tiếp một cách an toàn. Thực tế, phương pháp sắm vai ít được giáo viên chú trọng nhiều trong giờ dạy. Mặtkhác, thiết kế trò chơi sắm vai đòi hỏi phải phù hợp với từng học phần, từng bài học cụthể. Để nâng cao kết quả học tập và tăng cường hứng thú, tính tích cực học tập cho sinhviên khi dạy môn Tâm lí học ứng xử thì việc sử dụng tình huống sắm vai vào dạy học họcphần Tâm lí học cho sinh viên là hết sức cần thiết.Ngày nhận bài: 12/12/2011. Ngày nhận đăng: 15/6/2013.Liên hệ: Nguyễn Thị Bích Phượng, e-mail: phuong30122003@yahoo.com 33 Nguyễn Thị Bích Phượng2. Nội dung nghiên cứu2.1. Quy trình vận dụng tình huống sắm vai trong dạy học học phần Tâm lí học ứng xử Ở góc độ Tâm lí học, tình huống là hệ thống các sự kiện bên ngoài có quan hệ vớichủ thể, có tác dụng thúc đẩy chủ thể đó. Trong quan hệ không gian, tình huống xảy rabên ngoài nhận thức của chủ thể. Trong quan hệ thời gian, tình huống xảy ra trước so vớihành động của chủ thể. Trong quan hệ chức năng, tình huống là sự độc lập của các sự kiệnđối với chủ thể ở thời điểm mà người đó thực hiện hành động [11;341]. Tình huống là một câu chuyện, có cốt chuyện và nhân vật, liên hệ đến một hoàncảnh cụ thể, từ góc độ cá nhân hay nhóm và thường là hành động chưa hoàn chỉnh. Đó làmột câu chuyện cụ thể và chi tiết, chuyển nét sống động và phức tạp của đời thực vào lớphọc. Sắm vai thực chất là trò chơi đóng vai, trong đó giáo viên hình thành kịch bản cónội dung dạy học yêu cầu sinh viên nhập vào các vai trong tình huống đã có. Chẳng hạn,hai sinh viên nhập vào vai trưởng phòng và nhân viên đang trao đổi với nhau về việc tuyểndụng thêm nhân sự. Sắm vai có tác dụng rất lớn trong việc phát triển kĩ năng giao tiếp vàkĩ năng thâm nhập tìm hiểu đặc điểm tâm tư và thái độ của người khác. Tình huống sắm vai trong dạy học có thể diễn ra trong 5 phút, 10 phút, 30 phút hoặc90 phút... Tùy theo nội dung học tập mà giáo viên có thể dành thời gian cho buổi sắm vaiở mức độ khác nhau. Vận dụng tình huống sắm vai trong dạy học đòi hỏi người dạy phảixây dựng tình huống ứng xử phù hợp với mục đích, nội dung môn học, sau khi xây dựngnhững tình huống dạy học phù hợp, giáo viên cần tiến hành thực hiện trên lớp theo cácbước sau: Bước 1: Giới thiệu bài học và giao tình huống cho từng nhóm. Bước 2: Giảng viên giao nhiệm vụ cần giải quyết cho từng nhóm Bước 3: Dành thời gian cho các nhóm làm việc Bước 4: Trình diễn tình huống ứng xử bằng hình thức nhập vai. Bước 5: Giảng viên điều khiển sinh viên phân tích các tình huống và các vai diễn. Bước 6: Rút kinh nghiệm những tri thức học được sau vai diễn.2.2. Giáo án mẫu vận dụng tình huống đóng vai trong dạy học Tâm lí học ứng xử Chủ đề: Nghi thức văn hóa lời nói nơi công sở I. Lập kế hoạch về tình huống đóng vai 1. Mục tiêu 2. Đối tượng: sinh viên ngành Quản trị văn phòng K33A trường Cao đẳng Cần Thơ 3. Thời gian: 45 phút 4. Phương tiện34 Tình huống sắm vai trong dạy học tâm lí học - Tài liệu học tập - Các ý tưởng - Tình huống. + Tình huống 1: Sắm vai vào một nhân viên mới vào cơ quan nhận việc. + Tình huống 2: Sắm vai vào vị trí trưởng phòng nhưng ...