TÍNH TẬP THỂ VÀ TÍNH TRUYỀN MIỆNG CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN

Chúng ta biết gì về tác giả của bài dân ca trên?Nội dung bài dân ca đề cập đến là gì?Tác giả dân gian đã thể hiện nội dung đó như thế nào?Cảm nhận của anh (chị) về bài dân ca trên? Vì sao anh (chị) lại có những cảm nhận như thế?Từ những nhận định trên, chúng ta rút ra được điều gì về sự biểu hiện tính tập thể của VHDG trong quá trình tiếp nhận?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TÍNH TẬP THỂ VÀ TÍNH TRUYỀN MIỆNG CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN TRƯỜNG ĐẠI HỌC AN GIANG KHOA SƯ PHẠM BỘ MÔN NGỮ VĂNTÍNH TẬP THỂ VÀ TÍNH TRUYỀN MIỆNG CỦA VĂN HỌC DÂN GIAN NGƯỜISOẠN:TRƯƠNGCHÍHÙNG ĐƠNVỊ:BỘMÔNNGỮVĂN ITÍNHTẬPTHỂ ITÍNHTẬPTHỂ Hiểu thế nào về từ “tập thể” trong thuật ngữ “tính tập thể” của VHDG? “Tập thể” = tập thể nhân dân (nhân dân là người sáng tạo, tiếp nhận và lưu truyền tác phẩm VHDG).Tính tập thể của VHDG biểu hiện như thế nào?Tính tập thể biểu hiện trong quá trình sáng tạo: Tác phẩm VHDG Tính tập thể biểu hiện trong quá trình sáng tạo: Tập Tậ thể pt hể Tácphẩm Tácphẩm VHDG Thời gian đượcchỉnh Thời gian (banđầu) Không sửa(cácdịTậpthể bản) Không gian gian ể th Tậpthể p Tậ Tập thể nhân dân đã sáng tạo và đồng sáng tạo nên tác phẩm VHDG (tính vô danh)Tính tập thể biểu hiện qua quá trình tiếp nhận: Nghe bài dân ca sau và trả lời các câu hỏi: Lý trái mướp (dân ca Nam Bộ):- Chúng ta biết gì về tác giả của bài dân ca trên?- Nội dung bài dân ca đề cập đến là gì?- Tác giả dân gian đã thể hiện nội dung đó như th ế nào?- Cảm nhận của anh (chị) về bài dân ca trên? Vì sao anh (chị) lại có những cảm nhận như thế?- Từ những nhận định trên, chúng ta rút ra được đi ều gì v ề sự biểu hiện tính tập thể của VHDG trong quá trình tiếp nhận?- Tập thể nhân dân tiếp nhận tác phẩmVHDG mà không có ý thức truy tìmnguồn gốc tác giả.- Tác phẩm nào đi theo truyền thốngdân tộc, đáp ứng được những nhu cầu,thị hiếu của tập thể nhân dân (phù hợpvới Tâm lý tập thể) thì sẽ được lưu giữ,ngược lại sẽ bị loại trừ. Tập thể sáng tác Tập thể tiếp nhận, lưu truyền và đồng sáng tạoTÍNH TẬP THỂ Nội dung và hình thức phù hợp với Tâm lý tập thể Có mối quan hệ chặt chẽ với các thuộc tính khác của VHDG, đặc biệt là Tính truyền miệngIITÍNHTRUYỀNMIỆNGIITÍNHTRUYỀNMIỆNGTheo dõi quá trình lưu truyền một tác phẩm VHDG sau: Chiều chiều chim vịt kêu chiều Bâng khuâng nhớ mẹ chín chiều ruột đauChiều chiều chim vịt kêu chiều Bâng khuâng nhớ mẹ chín chiều ruột đau Chiều chiều chim vịt kêu chiềuBâng khuângnhớ mẹ chín chiều ruột đau Chiều chiều chim vịt kêu chiều Bâng khuâng nhớ mẹ chínchiều ruột đau Anh (chị) nhận xét gì về quá trình lưu truyền của tác phẩm VHDG nói trên?- Tính truyền miệng là thuộc tính cơ bản nhất, phản ánh phương thức sáng tạo và lưu truyền độc đáo của tác phẩm VHDG (khu biệt với văn học viết)- Tác phẩm VHDG được sáng tác và lưu truyền bằng miệng từ người này sang người khác, từ không gian, thời gian này, qua không gian, thời gian khác Trình bày nguyên nhân hình thành tính truyền miệng của VHDG?Nguyên nhân hình thành tính truyền miệng của VHDG:- Thời xưa chưa có chữ viết, khi có chữ viết thì đa s ố ng ười dân mùchữ. Phương tiện in ấn nằm trong tay giai cấp thống trị. Ngôn ngữHán là ngôn ngữ khó đối với người bình dân.- Do tính nguyên hợp, do thói quen, môi trường diễn xướng… So sánh các phương thức tiếp cận tác phẩm VHDG sau: So sán h Bà kể chuyện cho cháu nghe bên bếp lửa Đọc truyện cổ tích “Cây tretrăm đốt” trong tuyển tập Truyệncổ tích Việt Nam của NguyễnĐổng Chi So sánhNam: Lưới thưa anh bủa con cáduồngBuông lời hỏi bạn bơi chiếcxuồng đi đâu?Nữ: Lưới thưa em bủa con cáduồngỞ nhà em có chuyện em bơixuồngđi kiếm anhƯu điểm do tính truyền miệng mang lại:-Vỏ âm thanh của ngôn từ được phát huy đến mứctối đa-Quan hệ giữa tác giả (hoặc người nói, ca, kể) vớingười nghe là mối quan hệ trực tiếp, thân mật (thểhiện tính giao lưu)-Tạo điều kiện cho nghệ sĩ dân gian ứng tác, đồngsáng tạo-Tập trung được những yếu tố tự nhiên của conngười trong quá trình diễn xướng-Đa số tác phẩm VHDG ngắn gọn, dễ nhớ, phiếmchỉ…Hạn chế:Quá trình bảo tồn, lưu giữ sản phẩm Folklo ...