Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế: Cơ hội và thách thức - Hai năm nhìn lại

Bài viết đưa ra các nhận định về: toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, các cơ hội và thách thức khi hội nhập, nhìn lại hai năm và tác động của việc gia nhập WTO, phương pháp để các doanh nghiệp vươn lên trụ vững trong môi trường cạnh tranh,... Để tìm hiểu rõ hơn, mời các bạn cùng xem và tìm hiểu.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế: Cơ hội và thách thức - Hai năm nhìn lạiTOÀN CẦU HÓA VÀ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ: CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC – HAI NĂM NHÌN LẠI Trương Đình Tuyển I. Toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế 1. Bản chất kinh tế của toàn cầu hoá Có hàng trăm định nghĩa về toàn cầu hoá. Sở dĩ như vậy là do toàn cầu hoá là một quá trình phức tạp, và là một quá trình đang vận động, có mặt thuận nhưng cũng có mặt nghịch, vừa hợp tác vừa đấu tranh, tạo ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra lắm thách thức. Toàn cầu hoá ngày nay được gọi là toàn cầu hoá 3 chấm (toàn cầu hoá ở cấp độ 3) Do tình phức tạp của nó mà mỗi người có cách tiếp cận khác nhau nên cũng có nhiều định nghĩa khác nhau về toàn cầu hoá. Tuy nhiên, xét về bản chất kinh tế, toàn cầu hoá là sự dịch chuyển tự do các yếu tố của quá trình tái sản xuất hàng hoá và dịch vụ (gồm: hàng hoá, vốn, công nghệ và cả lao động nữa) từ nước này sang nước khác trong phạm vi toàn cầu thông qua các cam kết về mở của thị trường về hàng hoá, dịch vụ và đầu tư theo các hiệp định mậu dịch tự do song phương (FTA) hiệp định mậu dịch tự do khu vực (RTA ) và rộng hơn là trên quy mô toàn cầu là tổ chức thương mại thế giới (WTO). a/ Mở của thị trường về hàng hoá: (1) các nước cam kết bãi bỏ các hàng rào phi quan thuế ( như quota, giấy phép nhập khẩu, hạn ngạch thuế quan, tạo thuận lợi cho xuất, nhập khẩu, …(2) giảm thuế nhập khẩu, đưa thuế suất giảm thấp, thậm chí xuống 0% theo một lộ trình thoả thuận, tham gia các hiệp định giảm thuế theo ngành- đưa ngay thuế nhập khẩu xuống 0% hoặc theo lộ trình được rút ngắn. b/ Mở của thị trường về dịch vụ theo ba yêu cầu còn gọi là 3 phương thức (tiếng anh viết là mode). - Phương thức 1, Cung ứng qua biên giới: các tổ chức và cá nhân nước ngoài không đăng ký kinh doanh ở một nước nhưng có quyền cung cấp dịch vụ Khủng hoảng chính cầu tế: - Toàn -cầu hóa và hội tài nhập kinhtoàn tế quốc Cơ hội và thách thức - hai năm nhìn lại - cho các tổ chức và cá nhân nước này ( ví dụ một công ty luật không lập trụ sở và đăng ký kinh doanh ở Việt nam, không phải nộp thuế cho chính phủ Việt nam nhưng vẫn có quyền cung ứng dịch vụ tư vấn cho doanh nghiệp việt nam hay một công ty phân phối nước ngoài không đăng ký kinh doanh ở một nước vẫn có thể bán hàng qua mạng cho người tiêu dùng của nước đó nếu điều này được ghi vào cam kết). - Phương thức 2, Sử dụng ngoài lãnh thổ: Tổ chức và cá nhân của một nước được quyền sử dụng các dịch vụ ngoài lãnh thổ nước mình do những tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài cung cấp. Ví dụ một công ty vận tải biển của Việt nam có thể mang tàu ra nước ngoài để sưa chữa , các công dân Việt nam có thể ra nước ngoài học tập, chữa bệnh, mua các loại hình bảo hiểm hoặc sử dụng các dịch vụ ngân hàng ở nước ngoài. - Phương thức 3, Hiện diện thương mại. Các tổ chức và cá nhân nước ngoài có thể lập cơ sở kinh doanh ở một nước khác. Ví dụ mở ngân hàng, các công ty bảo hiểm, lập các trung tâm phân phối tại nước khác. - Phương thức 4, Hiện diện thể nhân (còn gọi là di chuyển thể nhân) Công dân người nước ngoài có thể vào nước khác để hoạt động dịch vụ. Tuy nhiên, đây là lĩnh vực nhạy cảm nên việc mở cửa cho di chuyển thể nhân hiện còn rất hạn chế. c/ Mở cửa thị trường đầu tư. Các tổ chức và cá nhân nước ngoài có quyền đầu tư vào các lĩnh vực của nền kinh tế của nước khác, trừ những lĩnh vực có liên quan đến an ninh quốc gia, vị phạm đến truyền thống văn hoá và đạo đức của quốc gia đó. Để bảo đảm cho việc mở cửa thị trường là đúng thực chất và công bằng, khi mở cửa thị trường các nước phải tuân thủ 4 nguyên tắc sau đây: + Không phân biệt đối xử. Bao gồm: (1) không phân biệt hàng hoá, dịch vụ và doanh nghiệp của nước này với hàng hoá , dịch vụ và doanh nghiệp nước khác về thuế, các loại phí và các điều kiện tiếp cận thị trường.. và được gọi là nguyên tắc tối huệ quốc (MFN) (2) không phân biệt đối xử giữa hàng hoá, dịch vụ nước mình với hàng hoá dịch vụ nước khác, giữa doanh nghiệp nước mình với doanh nghiệp nước khác đây là nguyên tắc đối xử quốc gia (NT) 2 Khủng hoảng chính cầu tế: - Toàn -cầu hóa và hội tài nhập kinhtoàn tế quốc Cơ hội và thách thức - hai năm nhìn lại - + Thực hiện minh bạch, công khai các cơ chế chính sách quản lý để mọi người ( kể cả người nước ngoài) có cơ hội tiếp cận như nhau, có quyền góp ý về các chính sách đó. + Bảo vệ quyền sở hữu tài sản trí tuệ thông qua việc cam kết thực hiện hiệp định về bảo vệ quyền sở hữu tài sản trí tuệ ( hiệp định Trips ) có chế tài quốc gia đủ mạnh kể cả xử theo luật hình sự để xử lý các trường hợp vi phậm tài sản trí tuệ. + Tuân thủ cơ chế giải quyết tranh chấp chung do tổ chức mà mình tham gia quy định và phải thực thi các phán quyết của cơ quan giải quyết tranh chấp của tổ chức này. Ngoài ra phải thực hiện hàng chục hiệp định và quy định khác. 2. Động lực của toàn cầu hoá Có các đông lực chủ yếu: a/ Sự phát triển rất nhanh của khoa học và công nghệ, thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở mỗi nước, trước hết là những nước công nghiệp phát ...